ชาวชองเป็นเผาโบราณอีกเผ่าหนึ่งในกลุ่มชาติพันธุ์ ออสโตร-เอเชียติก ตระกูลมอญ-เขมร เป็นกลุ่มชนที่อาศัยอยู่บริเวณชายแดน ไทย กัมพูชาในปัจจุบันมานานแล้ว เช่น บริเวณเขาสอยดาวเหนือ บ้านคลองพลู อำเภอเขาคิชฌกูฎ จังหวัดจันทบุรีบ้านปะเดา บ้านด่านชุมพล อำเภอบ่อไร่ จังหวัดตราด ประกอบอาชีพล่าสัตว์ หาของป่า ทำไร่ทำนา เผาถ่าน และปลูกต้นกระวานจักสานภาชนะเครื่องใช้ด้วยต้นคลุ้ม เช่นสมุก(กระเป๋า) ชนาง(เครื่องมือช้อนปลา) มีภาษาพูดเป็นของตนเองแต่ไม่มีภาษาเขียน มีประเพณี เต้นผี ผีโรง ผีหิ้ง ไหว้เจ้า เป็นต้น ลุงประจวบ รัตนมูล ชาวชอง บ่อไร่ อายุ 83ปี เล่าให้ฟังว่า ภริยาของตนเป็นชาวชองไปสอนภาษาชองที่มหิดล ป้าสวาท บึงบัว 73 ชาวชองอยู่ที่นี่อยู่แล้ว พูดภาษาชองกันหมด ลูกหลานถึงได้เปลี่ยน ครูมาให้พูดไทย บอกไม่มีตัวหนังสือ คุณป้ามีโอกาสได้ไปสอนภาษาที่มหิดล อยู่3 เดือน การแต่งกาย โจงกระเบน เสื้อมือนิ้ว (คือส่วนสายคล้องไหล่มีขนาดเล็กกว่าเสื้อคอกระเช้า) ประเพณีเล่นผีแม่มดเล่นเดือน3 ปัจจุบันมีจำลองการเล่นให้ดูช่วงเดือน 3 มีบายศรีใส่ในถาดมีเหล้า มีดอกไม้ พอผีเข้าก็เอาเหล้าไปป้อนคนตีกลองร้องเพลง เพลงก็เป็นเพลงอัญเชิญ นอกจากนี้ยังมีประเพณี แต่งงาน เลี้ยง ผีหิ้ง ผีโรง ทุกคนมีผีเรือน มีสมุน้อยๆใส่ลูกปัดลูกแหวน ใครจะขึ้นบ้านใหม่ก็จะมาเรียกลุงไป โดยในพิธีจะใช้ภาษาชองทั้งหมด หากจะขึ้นบ้าน ตั้งศาล จะต้องพูดชอง ซึ่งมีความเชื่อว่าพูดภาษาอื่นผีไม่ขึ้นศาล คนในบ้านอาจเจ็บป่วยได้ บ้างครั้งไปหาหมอตรวจก็ไม่พบ สำหรับอาหารจะเป็นแกงปลา ใส่น้ำพริก ปลาต้ม เน้นผัก กินข้าวเจ้า สมัยก่อนจะมีการตัดหวาย ทำนา และปลูกหอม ต่อมาจึงหันมาทำสวนยาง โดยชาวชองในจังหวัดตราดส่วนใหญ่อยู่บริเวณ บ้านคลองโอน อำเภอบ่อไร่ ส่วนที่อื่นก็มี แต่ก็ฟังกันไม่ออกแล้ว เด็กรุ่นใหม่ก็อายที่จะพูด แต่เริ่มมีคนหันมาให้ความสนใจ เนื่องจากมหิดลเคยให้เงินมาสร้างบ้านชองจำลอง หลังคามุงใบระกำ มุงโสม ฝาก็ใบระกำ ฟากพื้นไม้ไผ่สับ ตงใช้ไม้กลม วางถี่ๆ ใช้เสา 6-9ต้น เป็นเสากลม ปัจจุบันกลายเป็นที่พักสงฆ์ และมีการเปลี่ยนเป็นหลังคากระเบื้องเรียบร้อย ป้าคนที่ได้งบมาไม่รู้เรื่องเลย ป้าอยากให้มีการสาธิต หัตถกรรมจักสาน สานเสื่อ สานสมุ สานข้อง ชองไม่ทอผ้า เมื่อก่อนลุงมีทีหน้าถนนเกือบ 2 กิโลเมตร ทางป่าไม้มาขอให้เป็นสวนป่า ปัจจุบันเป็นสวนชาวบ้านหมดแล้ว ยาชองชาวชองมีสูตรยาของตนเองเป็นยาสมุนไพร เก็บมา แล้วสับต้ม ลุงสามารถรักษาเจ็บเส้นเมื่อยตัวได้ สมุนไพรอยู่ตามป่าเดี๋ยวนี้หมด