ประเพณีลอยกนะทงสายไหลของจังหวัดตาก เป็นประเพณีที่นำเอาพระพุทธศาสนาภูมิปัญญาชาวบ้าน ผนวกเข้ากับงานศิลปวัฒนธรรม มาหล่อหลอมรวมกันจนเป็นรูปธรรมที่โดดเด่นปฏิบัติสืบทอดกันมาเป็นเวลานาน ซึ่งจะแตกต่างจากจังหวัดอื่นเพราะส่วนประกอบของกระทงใช้กะลามะพร้าวเป็นส่วนใหญ่ประกอบกับแม่น้ำปิงที่ไหลผ่านจังหวัดตาก จะมีสันทรายใต้น้ำทำให้เกิดเป็นร่องน้ำที่สวยงามเป็นธรรมชาติ เมื่อนำกระทงลงลอย กระทงจะไหลไปตามร่องน้ำดังกล่าวทำให้ดูเป็นสายยาวต่อเนื่อง มีแสงไฟในกะลาส่องแสงระยิบระยับเต็มท้องน้ำ และได้พัฒนารูปแบบจากการลอยในชุมชนมาเป็นการแข่งขันการลอย ที่มีรูปแบบโดดเด่นเป็นเอกลักษณ์และภาคภูมิใจของชาวจังหวัดตาก

ในปี พ.ศ. ๒๕๔๐ ได้รับพระมหาการุณาธิคุณจาก พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ทรงโปรดเกล้าฯ พระราชทานถ้วยรางวัลให้แก่เทศบาลเมืองตาก เพื่อเป็นรางวัลชนะเลิศเชิดชูเกียรติให้กับผู้ชนะในการแข่งขันการลอยกระทงสาย

ในปี พ.ศ. ๒๕๔๒ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ โปรดเกล้าฯ พระราชทานพระประทีปสำหรับลงลอยเป็นปฐมฤกษ์ในการเปิดงาน

ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๕๔๔ ได้รับพระมหากรุณาธิคุณจาก สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ทรงโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระประทีป ร่วมงานประเพณีลอยกระทงสายไหลประทีป ๑๐๐๐ ดวง และในปี พ.ศ. ๒๕๔๙ จนถึงปัจจุบันเทศบาลเมืองตากได้รับพระราชทานพระประทีปจากพระบรมวงศานุวงศ์ เพื่อเป็นสิริมงคล ในการจัดงาน รวม ๑๐ พระองค์ คือ
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ
สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฏราชกุมาร
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี
ทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี
พระเจ้าวรวงค์เธอ พระองค์เจ้าศรีรัศมิ์ พระวรชา
พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าพัชรกิติยาภา
พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าสิริวัณณวรีนารีรัตน์
พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าทีปังกรรัศมีโชติ

กระทงสายไหลประทีป ๑๐๐๐ ดวง ในแต่ละสายต้องประกอบด้วย กระทงนำ เป็นกระทงขนาดใหญ่ประดิษฐ์ตกแต่งด้วยดอกไม้ใบตองสด เย็บเป็นรูปแบบต่าง ๆ แล้วจึงนำมาประกอบเป็นรูปทรง ซึ่งภายในกระทงจะต้องมี ผ้าสบง เครื่องกระยาบวช หมาก พลู ขนม สตางค์ ธูป เทียน ฯลฯ ซึ่งสิ่งเหล่านี้ได้ประยุกต์มาจากแพผ้าป่าน้ำในสมัยโบราณ ส่วนรอบกระทงจะประดับด้วยไฟเพื่อให้เกิดแสงสว่างสวยงาม

กระทงกะลา ใจกะลามะพร้าวจำนวน ๑๐๐๐ ใบมาขัดถูให้สะอาด ตกแต่งลวดลายอย่างสวยงาม ภายในกะลาวางด้ายดิบที่ฟั่นเป็นรูปตีนกา แล้วหล่อด้วยเทียนขี้ผึ้ง ซึ่งนำมาจากเทียนจำพรรษาที่ภิกษุสงฆ์จุดเพื่อทำพิธีสวดมนต์ในโบสวิหารตลอดระยะเวลาสามเดือน หลังจากออกพรรษาจะนำเทียนเหล่านั้น มาหล่อใส่กะลาสำหรับเป็นเชื้อเพลิงจุดไฟก่อนที่จะปล่อยลอย

กระทงปิดท้าย จะมีลักษณะคล้ายกระทงนำ แต่มีขนาดรูปทรงเล็กกว่า ประดิษฐ์ตกแต่งอย่างสวยงามด้วยใบตองดอกไม้สดสำหรับลอยปิดท้ายลอยตามกระทงกะลาครบ ๑๐๐๐ ใบ พร้อมทั้ง มีสัญลักษณ์แสดงให้ทราบว่าสิ้นสุดการลอยของกระทงนั้นแล้ว

การเชียร์ ในขณะที่ทำการลอยกระทงสายอยู่นั้น จะมีกองเชียร์ร่วมร้องรำทำเพลงอย่างสนุกสนานเคีื้อนเครง เป็นการให้กำลังใจแก่สมาชิกที่ทำการลอย และร่วมแต่งกายแสดงถึงวัฒนธรรมประเพณีไทย เพลงที่นำร้องมีเนื้อหาสอดคล้องกับประเพณีไทยหรือวิถีชีวิตของชุมชนดนตรีที่นำมาบรรเลงใช้เครื่องดนตรีไทย สำหรับเชียร์จะใช้เวลาไม่เกิน ๓๐ นาที