พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้เสด็จประพาสชลบุรีหลายครั้งหลายวาระ ทรงมีพระราชหัตถเลขารายวัน บันทึกไว้เป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ เป็นประจักษ์พยานหลักฐานว่า ดินแดนถิ่นชลบุรีนี้สร้างความสุขกายสุขใจแด่พระองค์ สุดที่จะพรรณนาได้ เป็นความภาคภูมิใจที่ชาวชลบุรีรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระองค์ท่านอย่างไม่รู้เลือน ในสมัยนายนารถ มนตเสวี เป็นผู้ว่าราชการจังหวัดชลบุรี เมื่อมีการก่อสร้างศาลากลางหลังใหม่เสร็จเรียบร้อยแล้ว จึงได้เริ่มงานก่อสร้างพระบรมราชานุสาวรีย์ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ณ บริเวณหน้าศาลากลางจังหวัดชลบุรีในปัจจุบัน ซึ่งเป็นจุดเด่นงามสง่าทั้งศาลากลางจังหวัด และพระบรมราชานุสาวรีย์ เป็นภูมิทัศน์ที่ดี ไม่มีสิ่งบดบัง คล้ายกับลานพระบรมรูปทรงม้า เพื่อเป็นสถานที่เคารพสักการะของประชาชนโดยทั่วไป ที่มีแด่องค์พระปิยมหาราชเจ้า

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 เสด็จพระราชดำเนินมาเปิดพระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อวันที่ 15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2511 เวลา 10.09 น.

ที่มา : หอสมุดแห่งชาติชลบุรี