การจัดงานบวงสรวงพระยาชัยสุนทร เพื่อบวงสรวงดวงวิญญาณพระยาชัยสุนทรและบรรพบุรุษของชาวกาฬสินธุ์ โดยจะจัดการบวงสรวงเมื่อชาวกาฬสินธุ์ จะจัดงานใหญ่ เช่น การจัดงานมหกรรมโปงลาง แพรวา และงานกาชาดจังหวัดกาฬสินธุ์ ซึ่งจังหวัดกาฬสินธุ์ จะจัดทุกวันที่ ๒๖ กุมภาพันธ์ ของทุกปี งานแพรวาราชินีแห่งไหม ระหว่างช่วงวันที่ ๑๒ สิงหาคม ของทุกปี และงานอื่น ๆ ที่สำคัญของจังหวัด

ประวัติ พระยาชัยสุนทร (เจ้าโสมพะมิตร) เกิดปี ๒๒๗๕ บิดาเป็นโอรสของ พระเจ้าไชยองค์เว้ (พระเจ้าไชยเชษฐาธิราชที่ ๒) มารดาเป็นธิดา เจ้าผ้าขาว พระองค์รับราชการในราชสำนักเวียงจันทร์ ในสมัยพระเจ้าสิริบุญสารจนได้รับอวยพระยศเป็นพระยาชัยสุนทร ต่อมาเกิดขัดแย้งกับพระเจ้าสิริบุญสารเจ้าผู้ครองนครเวียงจันทร์ จึงอพยพไพล่พลออกจากนครเวียงจันทร์ร่วมกับ พระอุปชา เมืองแสนฆ้องโปง เมืองแสนหน้าง้ำ เมื่อมาตั้งเมืองกาฬสินธุ์ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก (รัชกาลที่ ๑ ) จึงอวยพระยศให้พระองค์ท่านเป็นพระยาชัยสุนทรดังเดิม เมืองกาฬสินธุ์ ตั้งขึ้น เมื่อปี ๒๓๓๖ โดยมีพระยาชัยสุนทร หรือเจ้าโสมพะมิต เป็นเจ้าเมืองกาฬสินธุ์ คนแรก

อนุสาวรีย์พระยาชัยสุนทร วางศิลากฤษ เมื่อวันที่ ๑๓ กันยายน ๒๕๒๔ เวลา ๑๕.๐๐ น. ตรงกับวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๑๑ ปีระกา โดย นายขุนทอง ภูผิวเดือน รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงวัฒนธรรม เป็นประธานเททอง

การตั้งเครื่องบวงสรวงดวงวิญญาณพระยาชัยสุนทร ประกอบด้วย

- ผลไม้ต่าง ๆ ผลไม้ที่ขาดไม่ได้ คือมะพร้าว ส้ม กล้วย ขนมหวานใช้ได้ทุกประเภท เช่นหม้อแกง ทองหยอด รวมกันแล้ว ๙ อย่าง

- หัวหมู ๑ หัว ถ้าเป็นงานใหญ่ ก็จะใช้ ๒ หัว

- ไก่นึ่ง ๑ ตัว

- เป็ดนึ่ง ๑ ตัว

- ปลานึ่ง นิยมใช้ปลาช่อน ถ้าไม่มีปลาช่อนสามารถใช้ปลาประเภทอื่นได้ นึ่งปลาโดยไม่ถอดเกล็ด จำนวน ๑ ถาดใหญ่

- เหล้าขาว ๑ ขวด

- เหล้าแดง ๑ ขวด

- น้ำเปล่า ๑ ขวด

- ผ้ารัดปันพระองค์ ๑ ชุด (สีแดง , สีเหลือง , สีเขียว)

- บายศรีปากชาม ๒ คู่

การบวงสรวง เริ่มด้วย การตั้งนโม ๓ จบ ตามด้วย การกล่าวชุมนุมเทวดา บอกกล่าวดวงวิญญาณ ถ้าเป็นงานจังหวัด ผู้เป็นประธานประกอบพิธีคือผู้ว่าราชการจังหวัดกาฬสินธุ์ เอ่ยถึงการจัดงาน กิจกรรมต่าง ๆ ว่าทำอะไร เช่น งานมหกรรมโปงลาง แพรวาและงานกาชาดจังหวัดกาฬสินธุ์ ประจำปี ๒๕๕๕ จากนั้นก็จะนำธูปไปปักตาม เครื่องบวงสรวง เสร็จพิธี มีการอำลาเครื่องสังเวย จะสังเกตก่อนว่าธูปที่ปักไหม้ไปแล้วมากกว่าครึ่งดอกจึงทำพิธีอำลาได้

วัตถุประสงค์ของการบวงสรวง เพื่อให้การจัดงานต่าง ๆ สำเร็จลุล่วงไปด้วยดี มีรายได้ดี เป็นประโยชน์ต่อประชาชนชาวจังหวัดกาฬสินธุ์ ไม่ให้เกิดเภทภัยในระหว่างดำเนินงาน เป็นสิริมงคล เป็นขวัญและกำลังใจให้แก่ผู้ดำเนินงานและผู้ร่วมงาน