ชื่อ นางมิล สมคิด
ชื่อเรียกขานเฉพาะ นางมิล
ประวัติ ปัจจุบัน นางมิล อายุ 49 ปี ภูมิลำเนาบ้านเลขที่ 14 หมู่ที่ 8 บ้านห้วยห้าง ตำบลหนองหลุม อำเภอ วชิรบารมี จังหวัดพิจิตร จบการศึกษาชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนประชาบาลบ้านห้วยห้าง จังหวัดพิจิตร สถานภาพ หม้าย มีบุตร จำนวน 4 คน มีครอบครัวหมดแล้ว ปัจจุบันพักอาศัยอยู่กับบุตรชายในบ้านพักของตนเอง ประกอบอาชีพทำนา
ความสำคัญต่องานวัฒนธรรม เป็นกลุ่มชาติพันธุ์ไทดำ ผู้เดี่ยวที่ได้รับการคัดเลือกให้สืบทอดวิธีการขับร้อง "เพลงขับ" จากนางแพร ทรทับ ปราชญ์ในหมู่บ้าน ศิลปะการแสดงรำแคน อิ่นกอน ไทดำ บ้านห้วยห้าง ตำบลหนองหลุม อำเภอวชิรบารมี จังหวัดพิจิตร และเป็นผู้ที่อนุรักษ์ สืบสานวัฒนธรรมไทดำซึ่งเป็นวัฒนธรรมท้องถิ่นอำเภอวชิรบารมีอย่างเคร่งครัด,เป็นเครือข่ายทางวัฒนธรรม ด้านศิลปะการแสดง,เป็นวิทยากรโครงการถ่ายทอดศิลปะการแสดง "รำแคน อิ่นกอน"
ความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน ศิลปิน ขับร้อง "เพลงขับ" ภาษาไทดำ ในประเพณี รำแคน อิ่นกอน ไทดำ
ผลงาน
1.วิทยากร ถ่านทอด ศิลปะการแสดง ประเภทเพลงขับในสถานศึกษาเขตอำเภอวชิรบารมี สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา พิจิตร เขต 1 ปี พ.ศ. 2550 – ปัจจุบัน
2. วิทยากร ถ่านทอด ศิลปะการแสดง ประเภทเพลงขับโครงการถ่ายทอดศิลปะการแสดง “รำแคน อิ่กอน ไทดำ สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดพิจิตร ปี พ.ศ. 2551 – ปัจจุบัน
(ที่มา: ปริณดา สิงห์ลอ โครงการภูมิบ้านภูมิเมือง 2551 กระทรวงวัฒนธรรม)
ประวัติการเป็นผู้ขับหรือหมอขับ
นางมิล ให้สัมภาษณ์ว่า เมื่อจบการศึกษาชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 เริ่มเข้าสู่วัยรุ่น ในหมู่บ้านทุกปีจะมีประเภณี รำแคน อิ่นกอน ตนก็ไปมีส่วนร่วมในกลุ่มหญิงสาวที่ยังไม่ออกเรือนด้วย กลุ่มฝ่ายหญิงขาดผู้ร้องขับสมาชิกในกลุ่มเห็นว่าตนพอจะมีน้ำเสียงน่าฟังกว่าผู้อื่นจึงให้ ฝึกการร้องขับและเซิ้งกอนกับรุ่นพี่ กระทั้งพบสามีในประเพณีนี้แต่งงานมีครอบครัวก็ไม่ได้เล่นประจำแต่ยังพอจำบทร้องได้บ้าง ต่อมาเมื่อทางหมู่บ้านเริ่มฟื้นฟูการรำแคน อิ่นกอนขึ้นใหม่ ตนจึงไปช่วยร้องขับร่วมกับนางแพร ทรทับ และเซิ้งแคนเกือบทุกครั้งที่มีการเล่น
การถ่ายทอดและการสืบทอด นางมิล กล่าวว่า ไม่ได้ร้องขับเพื่อการประกอบอาชีพ แต่เพื่อการสืบสานและอนุรักษ์ประเพณีของไทดำไว้ ตลอดถึงตนไปร่วมเล่นแคนแล้วมีความสุขความสนุกสนานสร้างความสามัคคีในหมู่บ้านจึงได้ ให้ความร่วมมือกับชุมชนเรื่อยมา ส่วนการถ่ายทอดนั้นจะเป็นลักษณะนำบุตรหลานเข้าร่วมกิจกรรมทุกครั้งเวลามีการละเล่นรำแคน อิ่นกอน ในหมู่บ้าน เพื่อให้ บุตรหลานให้ซึมซับเอาวัฒนธรรมกลุ่มชาติพันธุ์ไว้อย่างภาคภูมิใจ ส่วนการถ่ายทอดผู้ร้องขับโดยตรงนั้น จะถ่ายทอดให้เมื่อทางหน่วยงานราชการ เช่น สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดพิจิตร เชิญเป็นวิทยากร เพราะปัจจุบันหาผู้ที่มีน้ำเสียงดีและสนใจเรียนรู้ยาก
อื่น ๆ ประเพณี "รำแคน อิ่นกอน" ไทดำ บ้านห้วยห้าง ตำบลหนองหลุม อำเภอวชิรบารมี จังหวัดพิจิตร จัดขึ้นในช่วงเทศกาลสงกรานต์ ระหว่างวันที่ 13-19 เมษายน ของทุกปี ณ ลานวัฒนธรรมไทดำบ้านห้วยห้าง โดย มีนายรวย ตรีอินทอง ผู้ใหญ่บ้าน ห้วยห้างจะเป็นผู้ประกาศ ออกเสียงตามสายในหมู่บ้านว่าวันไหน จะเป็นการร่วมกลุ่มกัน "รำแคน อิ่นกอน" จากนั้นพอถึงเวลาประมาณ 18.00 น. นางมีล และ บรรดาไทดำจะแต่งกายด้วยเครื่องแต่งการยไทดำ จูงลูก จูงหลาน ไปร่วมกลุ่มกัน รำแคน อิ่นกอน ด้วยความสนุกสนาน โดยถือเอาเวลาดังกล่าวได้พบปะเพื่อบ้านที่ต่างกลับมาจากไปทำงานในกรุงเทพฯ หรือ ต่างจังหวัด