ลงแขกเป็นวัฒนธรรมประเพณีแห่งความเอื้อเฟื้อและเกื้อกูลกันของสังคมคนอีสานในอดีต ที่นับวันจะสูญหายไปเนื่องจากระบบเศรษฐกิจที่ใช้เงินตราเป็นตัวกำหนด คนไทยในสมัยนี้รู้จักคำว่าลงแขกในความหมายที่จะนำไปสู่คุกตะรางเพราะหมายถึงการร่วมกันข่มขืนกระทำชำเรา แต่สำหรับฅนอีสานแล้วลงแขกมีความหมายถึงน้ำใจที่ผู้คนในชุมชนมอบให้กัน ในการช่วยเหลือกิจการงานต่างๆ ให้สำเร็จลุล่วงโดยเร็ว เนื่องจากชีวิตของคนอีสานเกี่ยวพันกับอาชีพด้านเกษตรกรรม ไม่ว่าจะเป็น การทำนา การทำไร่ ทำสวน ซึ่งมีความสัมพันธ์กับระยะเวลาของฟ้าและฝน จะต้องเร่งรีบในการเพาะปลูก ปักดำ เก็บเกี่ยว ในครอบครัวใดมีแรงงานมากก็จะทำได้เร็วและทันเวลา แต่ครอบครัวที่มีคนน้อยก็จะทำสำเร็จได้ยาก ณ จุดนี่เองที่ก่อให้เกิดประเพณีลงแขกเพื่อช่วยเหลือกันด้านแรงงาน ไม่มีค่าจ้างตอบแทนมีเพียงน้ำใจเลี้ยงอาหารข้าวปลาตามแต่จะหาได้ในท้องถิ่น หมุนเวียนกันไปจากครอบครัวหนึ่งสู่อีกครอบครัวหนึ่ง ทำให้กิจการงานสำเร็จลุล่วงมีอาหารเพียงพอไม่ขาดแคลน เมื่อ ควายเหล็กเข้ามาสู่ชุมชนพร้อมกับการส่งเสริมให้มีการปลูกเพื่อขาย ยุคเศรษฐกิจเงินตราเป็นใหญ่จึงทำให้การช่วยเหลือเกื้อกูลกันในอดีต กลายมาเป็นการว่าจ้างแรงงานแทน และวัฒนธรรมประเพณีอันดีงามอย่างการลงแขกจึงพลอยสูญหายไปด้วย และยิ่งมาถึงยุคสมัยที่ลูกหลานวัยรุ่น หนุ่ม-สาวของเราหนีความแห้งแล้งไปขายแรงงานในเมืองใหญ่ การทำไร่ไถนาของบรรพบุรุษก็ยิ่งขาดแคลนแรงงานหนัก ก็ได้อาศัยเงินทองที่ลูกหลานส่งมาให้มาจ้างแรงงานในหมู่บ้านใกล้เคียงมาช่วย เหลือ ก็ยิ่งทำให้การลงแขกถูกลืมเลือนเด็ดขาดไปเลย เพราะการช่วยงานต้องมีค่าจ้างตอบแทน เลี้ยงข้าวปลาอาหารอีก นี่จึงต้องมีการฟื้นฟูและกล่าวถึงวัฒนธรรมประเพณีอันดีงาม

ประเพณีลงแขกดำนา : ตำบลป่าหวายนั่งประเพณี ลงแขกดํานา หรือ การหา ,การวาน,เพื่อมาช่วยกันดํานา โดยไม่มีค่าจ้าง ลักษณะเป็นการแสดงน้ำใจ ในการช่วยเหลือกัน ซึ่งชาวนาอีสาน จะหมุนเวียนช่วยกันไปเรื่อยๆ หลังจากช่วยคนหนึ่งเสร็จ วันต่อไปก็ไปช่วยอีกคนหนึ่ง ซึ่งเจ้าของที่นาหลังจากเพื่อนบ้านมาช่วยแล้วก็สิแต่งสําหรับ กับข้าว เหล้าไห ไก่ตัว ออกมาเลี้ยงแขกเป็นการตอบแทน ที่มาช่วยเหลือ ซึ่งการกระทําในลักษณะนี้ ยุควัตถุนิยมสิหาดูยากมาก ทุกวันนี้สิมีแต่การจ้าง ใช้เงินเป็นหลัก บ่อคือรุ่นก่อน สิช่วยกันการลงแขกดำนาตำบลป่าหวายนั่งได้หวนกลับมาอีกครั้งหนึ่งอย่างในภาพประกอบนั่นก็เป็นภาพของชาวบ้านตำบลป่าหวายนั่ง ร่วมกับส่วนราชการ หน่วยงาน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ในพื้นที่อำเภอบ้านฝาง จังหวัดขอนแก่น นับร้อยชีวิตที่มารอร่วมลงแขกดำนาบนที่ดินของ นายดิเรก เลิศฤทธิ์ เกิดขึ้นมาจากความคิดริเริ่มของหลาย ๆ คน หลายๆหน่วยงาน หลายองค์กร ที่มองเห็นว่าประเพณีดั้งเดิมของชาวไทยเรากำลังจะสูญหายไป เพราะต่างคนต่างทำ ความสัมพันธ์ในชุมชนมันจึงเริ่มถดถอย ส่งผลถึงผลผลิตของชาวนาบางคนลดน้อยและด้อยคุณภาพ ต่างไปจากคนที่มีกำลังคนและทุนทรัพย์อย่างลิบลับ หากไม่นำประเพณีนี้กลับคืนมา เชื่อได้แน่ว่าถามเด็กๆ ก็คงจะบอกไม่ถูกว่าประเพณีลงแขกเขาทำอย่างไรกัน เพราะทุกวันนี้พวกเขาเข้าใจแค่คำว่า "ลงแขก" ที่ลงเอยต้องกลายเป็นผู้ต้องหาเป็นแน่แท้ ดังนั้น เพื่อเป็นการสืบสานประเพณีลงแขกดำนา ให้เยาวชนรุ่นใหม่ได้ทราบถึงประเพณีที่ดีงามที่บรรพบุรุษเคยทำมา ชาวตำบลป่าหวายนั่ง อำเภอบ้านฝาง จังหวัดขอนแก่น จึงได้ร่วมจัดกิจกรรมสืบสานประเพณีลงแขกดำนา ขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อ

1. เพื่อเป็นการสืบสานประเพณีอันดีงามให้กับเยาวชนรุ่นใหม่ได้เรียนรู้

2. เพื่อให้เกิดความสมานสามัคคี ร่วมแรงร่วมใจในหมู่บ้าน ตำบล อำเภอ

3. เพื่อเป็นทางเลือกหนึ่งในการลดรายจ่ายในการทำนา