ประวัติอำเภอนาหม่อม

อำเภอนาหม่อม ตั้งอยู่เลขที่ 176 ถนนผ่องไทย ตำบลนาหม่อม อำเภอนาหม่อม จังหวัดสงขลา

คำขวัญของอำเภอนาหม่อม“นาหม่อม เมืองน่าอยู่ ผู้คนน่ารัก รู้รักสามัคคี”

วิสัยทัศน์ของอำเภอนาหม่อม“ชุมชนเชิงนิเวศน์ เกษตรพื้นบ้าน สังคมน่าอยู่ เคียงคู่เศรษฐกิจพอเพียง”

อำเภอนาหม่อม มีประวัติความเป็นมาที่ยาวนาน อำเภอนาหม่อม เดิมอยู่ในเขตการปกครองของอำเภอหาดใหญ่ “ตำบลนาหม่อม” เดิมชื่อว่า “ตำบลทุ่งพระเคียน” มีขุนมหาศักดิ์ภักดี เป็นกำนัน ปกครองท้องที่นี้ ปี ร.ศ. 122 (พ.ศ.2436) พระยาวิเชียรคีรี (ชม) ผู้ว่าราชการเมืองสงขลา เห็นว่ากรมการในเมืองสงขลามีมากจึงยกเลิกนายอำเภอและนายแขวงเสีย ตั้งเป็นนายตำบลบ้าน คือ บ้านหนึ่งมีนายบ้านผู้หนึ่งกำกับ อำเภอหนึ่งจึงแยกเป็นนายบ้านหลายสิบตำบล ปรากฏว่าบริเวณท้องที่หาดใหญ่และบริเวณใกล้เคียงในยุคนั้น ขึ้นกับ อำเภอหลวงรักษาพลสยาม “บ้านนาหม่อม” มี 1 บ้าน 3 เรือน ขึ้นกับอำเภอนี้ เช่นเดียวกับ “บ้านทุ่งขมิ้น” มี 1 บ้าน 64 เรือน “บ้านหาดใหญ่” มี 1 บ้าน 4 เรือน เป็นต้น

ประมาณ พ.ศ. 2468 ได้เปลี่ยนชื่อ “ตำบลทุ่งพระเคียน” เป็น “ตำบลนาหม่อม” โดยอาศัยจากคำบอกเล่าของคนรุ่นเก่าว่า ในตำบลทุ่งพระเคียนนี้มีหม่อมหลวงเด่น จะเป็นราชนิกูลสายใดไม่ปรากฏได้มาตั้งรกราก ถางพง ทำนาในบริเวณนี้ให้เจริญขึ้น ดังนั้น เพื่อเป็นการระลึกถึงคุณงามความดีของหม่อมหลวงเด่น จึงได้เปลี่ยนชื่อให้ ตำบลทุ่งพระเคียน เป็นตำบลนาหม่อม

ปี พ.ศ. 2500 กระทรวงมหาดไทยได้แยกตำบลนาหม่อมออกเป็น 4 ตำบล คือ ตำบลนาหม่อม ตำบลคลองหรัง ตำบลพิจิตร และตำบลทุ่งขมิ้น

ต่อมาปี พ.ศ. 2520 นายวิเชียร สุคนธาภิรมย์ ณ พัทลุง นายอำเภอหาดใหญ่ในขนาดนั้น พิจารณาว่าท้องที่ในอำเภอหาดใหญ่มีพื้นที่กว้างใหญ่ยากแก่การปกครองและดูแลทุกข์สุขได้ทั่วถึง จึงได้เสนอรวม 4 ตำบล ดังกล่าว คือ ตำบลนาหม่อม ตำบลคลองหรัง ตำบลพิจิตร และตำบลทุ่งขมิ้น ยกฐานะขึ้นเป็น “กิ่งอำเภอนาหม่อม” จนได้รับการยกฐานะเป็นกิ่งอำเภอนาหม่อมตั้งแต่ วันที่ 30 เมษายน พ.ศ. 2524 และเริ่มเปิดกิจการให้กับประชาชนได้เมื่อวันที่ 1 กันยายน พ.ศ. 2524

ต่อมากระทรวงมหาดไทยได้มีพระรากฤษฎีกายกฐานะ “กิ่งอำเภอนาหม่อม” เป็น “อำเภอนาหม่อม” ตั้งแต่วันที่ 4 กรกฎาคม พ.ศ. 2537 โดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 111 ตอน 21 ก. ลงวันที่ 3 มิถุนายน พ.ศ. 2537

อำเภอนาหม่อม แบ่งการปกครองออกเป็น 4 ตำบล 29 หมู่บ้าน คือ

1. ตำบลนาหม่อม แบ่งออกเป็น 10 หมู่บ้าน คือ

หมู่ที่ 1 บ้านทุ่งโตนด หมู่ที่ 2 บ้านทุ่งฆ้อ

หมู่ที่ 3 บ้านพรุเมา หมู่ที่ 4 บ้านควนจง

หมู่ที่ 5 บ้านนาหม่อม หมู่ที่ 6 บ้านใน

หมู่ที่ 7 บ้านชายนา หมู่ที่ 8 บ้านทุ่งพระเคียน

หมู่ที่ 9 บ้านเกาะชาพลู หมู่ที่ 10 บ้านตีนวัด

2 ตำบลคลองหรัง แบ่งออกเป็น 6 หมู่บ้าน คือ

หมู่ที่ 1 บ้านคลองหรัง หมู่ที่ 2 บ้านแม่เปียะ

หมู่ที่ 3 บ้านใหม่ หมู่ที่ 4 บ้านแซะ

หมู่ที่ 5 บ้านต้นปลิง หมู่ที่ 6 บ้านปลักทิง

3 ตำบลพิจิตร แบ่งออกเป็น 6 หมู่บ้าน คือ

หมู่ที่ 1 บ้านเนินพิจิตร หมู่ที่ 2 บ้านโคกทัง

หมู่ที่ 3 บ้านโคกพะยอม หมู่ที่ 4 บ้านพลีควาย

หมู่ที่ 5บ้านทุ่งนาหว่าน หมู่ที่ 6 บ้านคลองบ่วง

4 ตำบลทุ่งขมิ้น แบ่งออกเป็น 7 หมู่บ้าน คือ

หมู่ที่ 1 บ้านกลาง หมู่ที่ 2 บ้านลานไทร

หมู่ที่ 3 บ้านทุ่งโพธิ์ตก หมู่ที่ 4บ้านนาทองสุก

หมู่ที่ 5 บ้านนา หมู่ที่ 6 บ้านทุ่งขมิ้น

หมู่ที่ 7 บ้านทุ่งโพธิ์ออก

อำเภอนาหม่อม สภาพภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นที่ราบสูงและภูเขา มีลำคลองธรรมชาติไหลผ่าน พื้นที่ราบลุ่มจะอยู่บริเวณทิศเหนือ พื้นที่ราบลุ่มและภูเขาเป็นป่าธรรมชาติและสวนยางพาราเป็นส่วนใหญ่ ภูมิอากาศเป็นแบบร้อนชื้นมีฝนตกตลอดปีเหมือนพื้นที่อื่นๆของภาคใต้