ผู้แต่ง : มองเซเฌอร์ ปาลเลกัวซ์

ผู้แปล: สันต์ โท. โกมลบุตร

สถานที่จัดเก็บ : หอจดหมายเหตุราชหฤทัย

ลักษณะเอกสาร : หนังสือ

ภาษาที่ใช้เขียน : ภาษาไทย

หนังสือเล่มนี้ เรียบเรียงโดย สังฆนายกคณะมิซซังโรมันคาทอลิกประจำประเทสสยาม ชื่อ ฌัง-บัปติสต์ ปาลเลกัวซ์(Jean-Baptiste Pallegoix) ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔ โดยท่านมาถึงบางกอกเมื่อวันที่ ๒๗ กุมภาพันธ์ ค.ศ. ๑๘๓๐(พ.ศ.๒๓๓๒) ซึ่งท่านได้อาศัยอยู่ในสยามประเทศในระยะแรกถึง ๒๔ ปี จึงได้กลับไปพักผ่อนที่ประเทศฝรั่งเศส เพื่อกลับไปพบครอบครัวและมิตรสหาย และได้เขียนหนังสือประวัติศาสตร์เกี่ยวกับประเทศสยามเล่มนี้ขึ้นในปี ค.ศ.๑๘๕๔ (พ.ศ.๒๓๙๗) นับว่าท่านเป็นผู้ที่มีความรู้ มีมุมมอง มีประสบการณ์ มีความเข้าใจในประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม ความเป็นอยู่ของสยาม ณ สมัยนั้นเป็นอย่างดีผู้หนึ่งทีเดียว

งานประพันธ์เล่มนี้เป็นแบบเชิงพรรณนาโดยอาศัยความทรงจำจากบันทึกฯ และพงศาวดารหลายฉบับประกอบในการเรียบเรียง หนังสือเล่มนี้จึงนับว่ามีส่วนสำคัญอย่างยิ่ง ที่เผยให้เห็นประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม ความเชื่อ คติธรรม และศาสนา ตลอดจนเหตุการณ์สำคัญในอดีตที่น่าสนใจ ที่ควรค่าต่อการศึกษาในเชิงอัตลักษณ์และเชิงเปรียบเทียบ