ชื่อสถานที่ สาธรพิพิธภัณฑ์ผ้าทองคำ สถานที่ตั้ง ตั้งอยู่ที่เลขที่ 477/2 ต.หาดเสี้ยว อ.ศรีสัชนาลัย จ.สุโขทัย โทร. 0-5567-1143 ประวัติความเป็นมา ตำนานที่เกี่ยวข้อง ก่อตั้งโดย คุณสาธร โสรัจประสพสันติ ชาวบ้านหาดเสี้ยวที่มีใจรักในผ้าทอโบราณพื้นเมืองของบ้านหาดเสี้ยว และได้เก็บสะสมผ้าทอลายโบราณต่างๆ มานาน แล้วได้ตระหนักเห็นว่าหากไม่เก็บรักษาผ้าทอพื้นบ้านที่ทรงคุณค่าเหล่านี้เอา ไว้ ต่อไปภายภาคหน้าก็จะสูญหายจากไป ฉะนั้นจึงได้สะสมผ้าเก่าเหล่านี้ไว้มากมาย แล้วก็ได้เปิดเป็นพิพิธภัณฑ์ขึ้นมา ภายในพิพิธภัณฑ์ฯ ที่จัดแสดงผ้าทอโบราณนานาชนิด มีตู้โชว์ผ้าที่โดดเด่นซึ่งจัดแสดงผ้าซิ่นตีนจกลายโบราณ 9 ลาย ได้แก่ ลายเครือน้อย ลายเครือกลาง ลายเครือใหญ่ ลายสิบหกขอ ลายแปดขอ ลายสี่ขอ ลายน้ำอ่าง และลายสองท้อง ซึ่งถูกเก็บรักษาโชว์ไว้ในตู้กระจกอย่างดี ผ้าซิ่นตีนจกเหล่านี้มีอายุเก่าแก่กว่า 100 ปี ซึ่งผ้าทอแต่ละผืนมีความประณีต มีลวดลายและสีสันบนตัวผ้าซิ่นเป็นรูปแบบดั้งเดิมที่วิจิตรงดงามตา "ผ้าซิ่นทองคำ" (ซิ่นไหมคำ) ที่มีอยู่ 2 ผืนด้วยกัน ผืนแรกเป็นผืนเก่าแก่ที่มีอายุมากกว่า 100 ปี เป็นซิ่นเจ้านายเชียงตุง ทอด้วยดิ้นผสมทองคำราว 50 เปอร์เซ็นต์ ส่วนผืนที่ 2 เป็นผืนที่มีความใหม่กว่า สั่งทอขึ้นด้วยดิ้นทองคำ 80 เปอร์เซ็นต์ ถูกทอขี้นเพื่อใช้ในพิธีแต่งงาน ซึ่งผ้าซิ่นทองคำนี้ถือว่าเป็นผ้าทอที่มีความประณีต งดงาม และทรงคุณค่าเป็นอย่างมาก นอกจากนี้ยังมีการจัดแสดงผ้าทอตีนจกจากที่อื่นๆ ซึ่งมีลวดลายงดงามแตกต่างกันไปในแต่ละพื้นที่ อาทิ ผ้าล้อสำหรับใช้ปูในพิธีแต่งงานจากบ้านน้ำปาด จ.อุตรดิตถ์ ซิ่นตีนจกดิ้นเงินดิ้นทองของเจ้านายเชียงใหม่ ซิ่นตีนจกจากอ.ลอง จ.แพร่ ซิ่นตีนจกจากอ.นาน้อย จ.น่าน ซิ่นลาวครั่ง จากจังหวัดพิจิตรและจังหวัดนครสวรรค์ ซิ่นตีนจกจากอ.ลับแล กิ่งอำเภอบ้านโคก จังหวัดอุตรดิตถ์ ภายในพิพิธภัณฑ์ฯ ยังจัดแสดงข้าวของเครื่องใช้ในพิธีแต่งงานของชาวไทยพวน เครื่องกองบวช เครื่องแต่งกายสตรีไทยพวนในอดีต ส่วนด้านหลังของพิพิธภัณฑ์ฯ มีเรือนไทยของชาวไทยพวนในสมัยโบราณ และมีพวกเครื่องมือเครื่องใช้พื้นบ้าน ต่างๆ จัดแสดงไว้ด้วย อีกทั้งมีการสาธิตการทอผ้าซิ่นตีนจกให้ได้ชมกันอีกด้วย และถ้าใครอยากได้ผ้าทอพื้นบ้านสวยๆ ก็มีให้เลือกซื้อหาได้ที่ร้านขายผ้าสาธร รวมถึงมีเครื่องเงิน และเครื่องทองสวยๆ ให้ได้เลือกซื้อติดไม้ติดมือกลับบ้านกัน ความสำคัญ การเก็บบันทึกประวัติศาสตร์เรื่องราวของผ้าทอมือลายโบราณ ผ้าพื้นเมืองของบ้านหาดเสี้ยว ผ้าทอลายโบราณต่างๆ ซึ่งหากไม่เก็บรักษาผ้าทอพื้นบ้านที่ทรงคุณค่าเหล่านี้เอา ไว้ ต่อไปภายภาคหน้าก็จะสูญหายจากไป และยังเป็นแหล่งการเรียนรู้ ที่สำคัญสำหรับผู้สนใจเรื่องผ้าทอมือของไทย ได้เป็นอย่างดี และยังเป็นสถานที่เก็บรวบรวมข้าวของเครื่องมือเครื่องใช้ เครื่องทำมาหากิน และเครื่องใช้ในชีวิตประจำวันของชาวไทยพวนบ้านหาดเสี้ยวในสมัยก่อน เพื่อเป็นศูนย์ศึกษาและเรียนรู้เกี่ยวกับประเพณีวัฒนธรรม วิถีชีวิต ของชาวไทยพวนในจังหวัดสุโขทัย