ละครแก้บนศาลพระกาฬ หรือ ละครรำถวายพ่อพระกาฬ ประวัติความเป็นมา ตำนานที่เกี่ยวข้อง ละครแก้บนศาลพระกาฬ เป็นสิ่งคู่กันมาช้านาน เนื่องจากจะมีการแสดงละครแก้บนอยู่เสมอ ๆ ผู้คนที่เลื่อมใสศรัทธาในอภินิหารของเจ้าพ่อพระกาฬ มักมากราบไหว้และบนบานขอในสิ่งที่ตนปรารถนา ครั้นเมื่อสมปรารถนาแล้วก็จะมาแก้บนด้วยการปิดทอง ถวายสิ่งของ และหาละครรำแก้บน แหล่งที่ปรากฏการแสดงนั้นๆ บริเวณศาลพระกาฬ อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี ความเชื่อที่เกี่ยวข้อง ละครแก้บนเป็นกิจกรรมที่ช่วยปลดเปลื้องความผูกพันที่ติดค้างทางใจ เป็นสื่อกลางในเรื่องการช่วยเหลือและการตอบแทนระหว่างจ้าพ่อพระกาฬ พุทธ และเป็นสื่อสะท้อนให้เห็นถึงความเชื่อแบบไทยๆ คือเรื่องบุญคุณ ความกตัญญู เป็นต้น โอกาสที่เล่นหรือแสดง ละครรำแก้บนแต่ละชุดใช้เวลารำ ประมาณ 10-60 นาที มีนางรำ 4-8 คน เช่น รำทั้งหมด, รำเข้าเรื่อง 10 นาที, รำเข้าเรื่อง 1 ชั่วโมง เป็นต้น แต่งเป็นพระและนางคู่กัน เนื้อเรื่องมักตัดตอนมาจากวรรณคดี เช่น แก้วหน้าม้า รามเกียรติ์ สังข์ทอง เป็นต้น การรำแก้บนเป็นวิถีชีวิตแบบไทยที่สะท้อนความเชื่อ และเอกลักษณ์เฉพาะของ อุปกรณ์ที่ใช้ในการเล่น เครื่องดนตรี ระนาด ตะโพน ฉิ่ง ลักษณะของสถานที่ ตั้งเป็นศาลาหกเหลี่ยม ผนังเปิดโล่ง มีหลังคาสีเขียว ยกพื้นเวทีสูงประมาณ 1 ฟุต จำนวนผู้แสดง เพศ ใช้นางรำเป็นผู้หญิง จำนวน 4-8 คน เรื่องหรือบทที่ใช้แสดงหรือลำดับขั้นของการแสดง เนื้อเรื่องมักตัดตอนมาจากวรรณคดี เช่น แก้วหน้าม้า รามเกียรติ์ สังข์ทอง เป็นต้น