พิพิธภัณฑ์หอโสภณศิลป์ สถานที่ตั้ง ตั้งอยู่ภายในวัดเชิงท่า อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี ประวัติความเป็นมา ตำนานที่เกี่ยวข้อง พิพิธภัณฑ์หอโสภณศิลป์ ก่อสร้างเมื่อ พ.ศ. 2540 ด้วยความดำริของพระครูโสภณธรรมรัต(ถม ธรรมทีโป) เจ้าอาวาสวัดเชิงท่า (ตั้งแต่ พ.ศ. 2504 ปัจจุบัน) เพื่อเป็นสถานที่รวบรวมและจัดแสดงศิลปะโบราณวัตถุที่ทรงคุณค่าทางศาสนา ศิลปกรรมประวัติศาสตร์และโบราณคดี อันเป็นสมบัติเก่าแก่ของวัดเชิงท่าบ้าง และเป็นสมบัติส่วนตัวของท่าน พระครูโสภณธรรมรัตบ้าง ด้วยความมุ่งหวังให้ผู้ที่สนใจศึกษาได้ชื่นชมกับงานศิลปกรรมที่งดงาม รวมทั้งได้รับความรู้ในเวลาเดียวกัน การจัดแสดงศิลปกรรมโบราณวัตถุเริ่มเมื่อพ.ศ. 2542 และสำเร็จเรียบร้อยในพ.ศ. 2544 ด้วยความร่วมมือร่วมใจกันสร้างสรรค์ของบุคคลหลายฝ่าย อาทิ คณะสงฆ์ วัดเชิงท่า และวัดกวิศราราม ราชวรวิหาร ชุมชนวัดเชิงท่าและศิษยานุศิษย์ผู้เคารพศรัทธาในจริยานุวัตรของท่านพระครูโสภณธรรมรัต งบประมาณในการก่อสร้างอาคารและ การจัดแสดงเป็นเงินรวมทั้งสิ้นประมาณ 7 ล้านบาท สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชทานดำเนินเปิดพิพิธภัณฑ์หอโสภณศิลป์เมื่อวันที่ 30 มกราคม 2545 การจัดแสดงในพิพิธภัณฑ์หอโสภณศิลป์ พิพิธภัณฑ์หอโสภณศิลป์มีพื้นที่ภายใน 253 ตารางเมตร และเป็นสมบัติของวัดเชิงท่ามาแต่เดิมเช่นพระพุทธรูป พระคัมภีร์ ตู่พระธรรม ภาพพระบฏ เป็นสมบัติส่วนตัวของพระครูโสภรธรรมรัตที่ท่านได้สะสมได้จากการที่มีผู้นำมา ถวายบ้าง หรือท่านได้ซื้อหาสะสมไว้บ้าง โดยเฉพาะเครื่องถ้วย จากนั้นคณะผู้รับผิดชอบ รวมทั้งให้สอดคล้องกับการก่อตั้งพิพิธภัณฑ์วัด ในที่สุดจึงได้โครงเรื่องหลักในการจัดแสดงดังนี้คือ 1. ประวัติวัดเชิงท่า จัดแสดงโดยใช้ภายถ่ายสถานทีสำคัญต่างๆ ในวัด รวมทั้งใช้ภาพเก่าของอดีตเจ้าอาวาสวัดเชิงท่าที่หามาได้ 2. จัดแสดงเรื่องพระสงฆ์ ด้วยการนำเสนอชีวประวัติพระครูโสภณธรรมรัต ผู้เป็นพระสงฆ์ที่ได้อุทิศตนเพื่อการพระพุทธศาสนามาตลอดชีวิตและมุมหนึ่ง ของ# พื้นที่ส่วนนี้ได้แสดงเครื่องถ้วยล่ำค่าที่พระครูโสภณธรรมรัตได้สะสมไว้ 3. จัดแสดงเรื่องพระธรรม ด้วยการนำพระคัมภีร์ พระไตรปิฎก ตู้พระธรรม รวมทั้งส่วนประกอบอื่นๆ ของพระคัมภีร์ เช่น ผ้าห่อคัมภีร์ ซึ่งเป็นผ้าโบราณนำมาจัดแสดง 4. จัดแสดงเรื่องพระพุทธเจ้า ด้วยการนำพระพุทธรูป ภาพพระบฏชาดกเรื่องพระเวสสันดรดันเป็นสมบัติเก่าแก่ของวัดเชิงท่า รวมทั้งนำพระพุทธรูปและพระพิมพ์ของสะสมของพระครูโสภณธรรมรัตนำมาจัดแสดง โดยกำหนดให้พื้นที่ชั้นบนของพิพิธภัณฑ์เป็นที่จัดแสดงเรื่องดังกล่าวนี้ 5. จัดแสดงเรื่องพระศรีอาริยเมตไตรย ซึ่งเป็นพระพุทธเจ้าในอนาคต ความสำคัญ พิพิธภัณฑ์หอโสภณศิลป์ จึงเป็นสถานที่ให้ความรู้แก่ผู้เข้าชมเรื่องพระพุทธศาสนาและ ประวัติวัดเชิงท่า จัดเป็นความรู้ทางวิชาการ และเป็นแหล่งเรียนรู้ในเวลาเดียวกัน คณะผู้จัดแสดงได้เลือกโบราณวัตถุที่มี คุณค่าทางศิลปะ ประวัติศาสตร์ที่ทรงคุณค่านำมาจัดแสดง ด้วยมุ่งหวังให้พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ให้คุณค่าแก่ผู้เข้าชมทั้งเนื้อหาวิชาการและศิลปะ พิพิธภัณฑ์หอโสภณศิลป์ วัดเชิงท่า จะได้มีบทบาทเป็นส่วนหนึ่งของการส่งเสริมวิชาการ ส่งเสริมศิลปวัฒนธรรมลพบุรี และส่งเสริมศิลปวัฒนธรรมไทยให้กับชาวไทย ชาวต่างประเทศและผู้สนใจได้เยี่ยมชม พิพิธภัณฑ์หอโสภณศิลป์ วัดเชิงท่า ถือได้ว่าเป็นหนึ่งใน ‘พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น’ ที่ดีที่สุดในประเทศ บริหารจัดการโดยวัดและเปิดทุกวันตั้งแต่ 8.30 – 16.30 น. โดยไม่เก็บค่าเข้าชม