ร่วมแสดงความคิดเห็นกับเรา
ขอขอบคุณสำหรับการเยี่ยมชมเวบไซต์ m-culture.in.th

เราได้จัดทำแบบสำรวจแบบง่ายๆ เพื่อจะ
ได้ทราบถึงสิ่งที่ผู้เยี่ยมชมเวบไซต์เรา
ชอบและให้เราได้เรียนเกี่ยวกับคุณมากขึ้น
 
Latitude : N 15° 51' 8.7192"
15.852422
Longitude : E 105° 10' 36.6168"
105.176838
No. : 170023
หนังประโมทัย
Proposed by. ศูนย์ข้อมูลกลาง Date ไม่ระบุ
Approved by. ศูนย์ข้อมูลกลาง Date 30 November 2012
Province : Ubon Ratchathani
0 1900
Description
หนังประโมทัย หรือ หนังปราโมทัย หรือ หนังบักตื้อ หรือ หนังบักป่องบักแก้ว เป็นศิลปะการแสดงของภาคอีสานที่ได้รับอิทธิพลจากหนังตะลุงของภาคใต้ แล้วนำมาปรับให้เข้ากับวัฒนธรรมท้องถิ่นภาคอีสาน คือ หมอลำ เพื่อให้สอดคล้องและกลมกลืนกับค่านิยมและบรรทัดฐานของสังคมอีสาน หนังประโมทัยจึงสะท้อนให้เห็นถึงการกลมกลืนระหว่างวัฒนธรรมได้เป็นอย่างดี อุปกรณ์ที่ใช้ในการเล่นที่สำคัญคือ ตัวหนัง จะมีขนาดสูงประมาณ 1-2 ฟุต เหมือนกับหนังตะลุงทางภาคใต้ แต่รูปลักษณ์และสีจะแตกต่างกัน ในคณะหนึ่ง จะมีตัวหนังในราว 80-200 ตัว โดยทั่ว ๆ ไป ตัวหนังจะไม่มีลักษณะเฉพาะ ทำให้ใช้แสดงได้หลายเรื่อง เช่น ตัวพระ ตัวนาง ตัวยักษ์ ในเรื่องรามเกียรติ์ตัวหนังที่ต้องใช้ เช่น รูปฤาษี พระราม พระลักษณ์ นางสีดา ทศกัณฑ์ หนุมาน รูปยักษ์ รูปลิง รูปตลก เป็นต้น หนังประโมทัยนิยมเล่นเป็นคณะ ในคณะหนึ่งๆ จะมีผู้เล่นประมาณ 5-10 คน ส่วนใหญ่เป็นเพศชาย แบ่งหน้าที่ออกเป็น 1. คนเชิดหนัง 2-3 คน (2) คนพากย์และเจรจา (3) นักดนตรี 2-4 คน ตามจำนวนเครื่องดนตรี โรงหนังสำหรับเล่นหนังประโมทัยจะมีลักษณะเป็นรูปทรงสี่เหลี่ยม ยกพื้นสูงจากพื้นดินประมาณ 1-2 เมตร มีหลังคาทั้ง 2 ด้านกั้นทึบ ด้านหลังโรงใช้เป็นทางเข้าออกของผู้แสดง ด้านหน้ากั้นด้วยจอผ้าขาวที่มีผ้าสีดำหรือน้ำเงินเป็นขอบโดยรอบ นักแสดงทั้งหมด ได้แก่ คนเชิด และนักดนตรี จะอยู่บนโรงนี้ จอหนังยาวประมาณ 3-4 เมตร กว้าง 1.5 เมตร จอหนังจะถูกขึงให้ตึงเพื่อให้ภาพที่ปรากฏบนจอสวยและคมชัด แหล่งกำเนิดแสงจะอยู่หลังจอจะเป็นตะเกียง ปัจจุบันใช้หลอดไฟ เรื่องที่หนังประโมทัยนิยมแสดงมาตั้งแต่ดั้งเดิมคือรามเกียรติ์ ต่อมาหนังประโมทัยบางคณะได้นำวรรณกรรมพื้นบ้านอีสานมาแสดงด้วย เช่น สังข์ศิลป์ชัย จำปาสี่ต้น การะเกด ฯลฯ บ้างก็แต่งเรื่องขึ้นเอง ซึ่งก็ได้รับความนิยมชมชอบเช่นกัน การแสดงหนประโมทัยเรื่องวรรณคดีอีสานนั้นจะแสดงเหมือนหมอลำผสมหนังตะลุง คือตัวพระถึงแม้จะพากย์และเจรจาด้วยภาษาไทยกลาง แต่ก็สามารถร้องหมอลำได้ด้วย ตัวนางนเล่นแบบหมอลำ เจรจาด้วยภาษาอีสาน การเล่นลักษณะนี้พบได้ทาง จ. อุดรธานี และ จ.ขอนแก่น หนังประโมทัยไม่มีความเชื่อเกี่ยวกับการสร้างรูปศักดิ์สิทธิ์เพื่อป้องกันเสนียดจัญไรเหมือนกับหนังตะลุงทางภาคใต้ แต่ก็จะมีการเคารพนับถือรูปฤาษีเพียงรูปเดียวเท่านั้น โดยถือรูปฤาษีเป็นรูปครู บางคณะในระหว่างเข้าพรรษาจะนำรูปฤาษีขึ้นไปไว้บนหิ้งบูชา และไม่นำรูปฤาษีไปแสดงที่ไหนในระหว่างเข้าพรรษา ซึ่งอาจจะเป็นอิทธิพลของประเพณีทางพุทธศาสนาในช่วงเข้าพรรษา หนังประโมทัยจะแสดงในงานเทศกาลต่าง ๆ ส่วนใหญ่จะอยู่แต่ในตัวจังหวัดเท่านั้น เพราะความนิยมของการแสดงประเภทนี้ไม่มากนัก การรักษาให้ “หนังประโมทัย” ยังคงอยู่ต้องอาศัยโรงเรียนเป็นผู้สนับสนุน อย่างน้อยให้เด็ก ๆ ได้รู้จักและซึมซับศิลปะการแสดงประเภทนี้ไว้ ก่อนที่จะเลือนหายไปมากกว่านี้
Location
เลขที่ 165 หมู่ 8
No. บ้านห้วยยา
Amphoe Khong Chiam Province Ubon Ratchathani
Details of access
Reference นายอนุรุทธิ์ แก้วชิณ
No. เลขที่ 165 Moo บ้านห้วยยาง
Amphoe Khong Chiam Province Ubon Ratchathani
Tel. โทร 08 4958 6185
Comment
Please Login Before comment.

Username
Password
No comment.
ข้อมูลที่แสดงในระบบนี้ จัดเก็บโดยนักวิชาการวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม หากมีข้อเสนอแนะหรือข้อมูลเพิ่มเติม กรุณาติดต่อวัฒนธรรมจังหวัด
       ข้อมูลนี้เป็นประโยชน์หรือไม่