ประวัติความเป็นมา

บ้านนาแรม หมู่ที่ 1 ตำบลบ้านร้อง อำเภองาว จังหวัดลำปาง
มีเรื่องเล่ากันมาจากผู้เฒ่าผู้แก่ว่า บริเวณที่ตั้งของหมู่บ้านที่นี่แต่ก่อนเป็นลานทุ่งนากว้าง มีบ้านเรือนครัวเรือนและเป็นพื้นที่ที่อยู่ระหว่างเส้นทางเดินทางของเหล่าพ่อค้าที่ขนส่งสินค้าจากภาคเหนือลงมาทางใต้ ซึ่งการเดินทางของคนสมัยก่อนเป็นการเดินทางโดยใช้กองคาราวานวัวต่าง ๆ เมื่อเดินทางมาถึงบริเวณนี้ซึ่งอยู่ระหว่างทางจึงมักมาใช้บริเวณดังกล่าวนี้เป็นที่พักข้างแรมเป็นประจำ ต่อมาเมื่อมีการเปลี่ยนระบบการปกครอง บริเวณนี้จึงตั้งเป็นหมู่บ้านและตั้งชื่อว่า บ้านนาแรม ในปัจจุบันบ้านนาแรมมีจำนวนผืนนาลดน้อยลงโดยมีการสร้างบ้านเรือนเพิ่มมากขึ้นเป็น 150 กว่าหลังคาเรือน
นอกจากนี้ยังมีอีกตำนานหนึ่งเล่าว่า บ้านนาแรม แต่เดิมยังไม่มีใครมาตั้งบ้านเรือนอาศัยอยู่เป็นหลักแหล่งแต่ด้วยพื้นที่แห่งนี้มีความสมบูรณ์ เพราะป็นที่ลุ่มแม่น้ำงาว จึงมีผู้คนเดินทางเข้ามาเพื่อใช้เป็นที่เพาะปลูกซึ่งส่วนใหญ่เป็นคนบ้านข่อย บ้านร้อง และมาจากพะเยาบางส่วน ซึ่งการเดินทางนั้นเป็นการเดินทางที่มีระยะทางที่ค่อนข้างไกล ประกอบกับต้องมาเฝ้าผลผลิตที่เพาะปลูกไว้ จึงต้องมีการมานอนพักค้างแรมกันที่นี่ จึงเป็นอันรู้กันว่าบริเวณนี้เป็นบริเวณที่มีคนมาพักแรมกัน จึงกลายมาเป็นชื่อเรียกว่าบ้านนาแรมนั่นเอง
ปัจจุบันบ้านนาแรมมีครัวเรือนทั้งหมด 155 ครัวเรือน จากการขยายครัวเรือนจากคนในท้องถิ่นเองและจากการอพยพเข้ามาบางส่วน มีประชากรทั้งหมด 594 คน เป็นชาย 293 คน เป็นหญิง 301 คน (ข้อมูลทะเบียนราษฏรอำเภองาว ณ วันที่30 กันยายน 2544) มีวัด 1 แห่ง ตั้งอยู่ติดกับตำบลปงเตา ตั้งอยู่บริเวณสองฝากถนนพหลโยธิน งาว-พะเยา ไม่มีโรงเรียนเด็กจึงไปเข้าโรงเรียนชุมชนบ้านร้องที่เป็นหมู่บ้านติดกัน อาชีพของคนที่นี่ส่วนใหญ่จะประกอบอาชีพเกษตรกรรม ซึ่งทำกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษ โดยอาศัยน้ำจากฝายแม่งาว โดยการจัดสรรน้ำฝายให้หมู่บ้านละ 2 วันความเป็นอยู่ของชาวบ้านก็อยู่ในสภาพพอมีพอกิน ในหมู่บ้านมีอุตสาหกรรมการแกะสลักไม้โดยเหลือนายช่าง 6 คน ในปัจจุบันภาวการณ์ตกงานไม่ค่อยเป็นปัญหาของบ้านนาแรม เนื่องจากทำการเกษตรเป็นหลักเพราะการทำการเพาะปลูกนั้นจะมีรายได้นับเป็นรายปี บ้านเรือนส่วนใหญ่จะเป็นบ้านไม้มีขนาดกลาง การบริการสาธารณสุขชาวบ้านนาแรมมักจะใช้บริการที่สถานีอนามัยบ้านสบป๋อนที่อยู่ใกล้เคียง

ข้อมูลประชากร
- ประชากรทั้งหมด 540 คน แยกเป็นชาย 248 คน และหญิง 292 คน
- จำนวนครัวเรือน 155 หลัง
- ประชาชนในหมู่บ้านส่วนใหญ่ประกอบอาชีพ เกษตรกรรม
- รายได้เฉลี่ยของประชาชน 23,000 บาท/คน/ปี

ข้อมูลสภาพทั่วไปของหมู่บ้าน
ทิศเหนือ ติดต่อกับ บ้านร้อง
ทิศใต้ ติดต่อกับ บ้านห้วยอูน
ทิศตะวันออก ติดต่อกับ บ้านขุนแหง
ทิศตะวันตก ติดต่อกับ บ้านปงเตา

เนื้อที่ทั้งหมดของหมู่บ้าน 1,705 ไร่ แยกเป็น
1. พื้นที่อยู่อาศัย 47 ไร่
2. พื้นที่การเกษตร 1,034 ไร่
3. พื้นที่ป่าสงวน 500 ไร่

ด้านแหล่งน้ำ
- มีแม่น้ำงาวไหลผ่าน มีน้ำตลอดปี
- ลำห้วยบ้านนาแรมไหลผ่าน มีน้ำตลอดปี
- ลำห้วยห้วยอูนไหลผ่าน ไม่มีน้ำตลอดปี
- ลำเหมืองทุ่งปงไหลผ่าน ไม่มีน้ำตลอดปี
- ฝาย 3 แห่ง มีน้ำไหลตลอดปี แต่มีปริมาณน้อยในฤดูแล้ง

แหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญในหมู่บ้าน
- ฝายบ้านนาแรม

ปฏิทินการประกอบอาชีพของประชาชนในหมู่บ้าน
เดือน มิถุนายน ถึงเดือน ตุลาคม ปลูก ข้าว
เดือน ตุลาคม ถึงเดือน กุมภาพันธ์ ปลูก กระเทียม
เดือน ตุลาคม ถึงเดือน กุมภาพันธ์ ปลูก ข้าวโพด

สัตว์เศรษฐกิจในหมู่บ้าน
- มีผู้เลี้ยงโค
- มีผู้เลี้ยงสุกร
- มีผู้เลี้ยงปลา
- มีผู้เลี้ยงไก่เพื่อขายรวมทั้งขายไข่

พืชเศรษฐกิจในหมู่บ้าน
กระเทียม
ข้าวโพด
ข้าวนา

วัฒนธรรมในชุมชน
ด้านศิลปวัฒนธรรม : สู่ขวัญ จักสาน แกะสลักไม้
ด้านนาฏศิลป์ : ฟ้อนเล็บ
ด้านประเพณี : ยี่เป็ง กินข้าวสลาก
ด้านพิธีกรรมทางศาสนา : เข้าเบิก
ด้านพิธีกรรมอื่น ๆ : การเลี้ยงผี แก้บน