สาระสำคัญ

วัดโยธาธรรม ตั้งอยู่ที่บ้านวัดดูก หมู่ที่ ๒ ตำบลนาเรียง อำเภอพรหมคีรี จังหวัดนครศรีธรรมราช พื้นที่ประมาณ ๘ ไร่ ๙ งาน ทิศเหนือ ติดต่อกับ บ้านชาวบ้าน ทิศใต้ติดต่อกับบ้านชาวบ้าน ทิศตะวันออกติดต่อกับถนนสายเขาปูน –กำแพงถม ทิศตะวันตกติดต่อกับ บ้านชาวบ้าน

จากหลักฐานทางประวัติศาสตร์และโบราณคดีที่พบ อายุสมัยของแหล่งศิลปกรรมวัดโยธาธรรม ในช่วงพุทธศตวรรษที่ ๑๒ –๑๔ ได้แก่ศิลาทรายแดง มีลักษณะสี่เหลี่ยมจัตุรัส มีขนาด ๗๐ X ๗๐ เซนติเมตร สภาพชำรุด ส่วนร่องน้ำมนต์หักหายไป และที่มุมของโยนิหักหายไปมุมหนึ่ง ตรงกลางมีการเจาะรูเป็นสี่เหลี่ยมจัตุรัส สำหรับไว้ประดิษฐานศิวลึงค์ เป็นที่น่าเสียดายที่โยนิองค์นี้ชาวบ้านไม่รู้คุณค่า นำมีดพร้าเข้าไปลับทำให้กร่อนลงไป และเสียรูปแบบอย่างน่าเสียดาย

สถูปเจดีย์ วัดโยธาธรรม ๒ องค์ มีลักษณะคล้าย ๆ กัน รูปทรงระฆังคว่ำ สูงประมาณ ๔ เมตร มีฐานรองรับคล้ายพระบรมธาตุเจดีย์นครศรีธรรมราช อีกองค์หนึ่งมีฐานสี่เหลี่ยมทรงระฆังคว่ำครอบ ส่วนบนมีรูปสี่เหลี่ยมรองรับ ส่วนยอดมีลักษณะคล้ายปล้องไฉน เจดีย์ทั้งสององค์นี้ เชื่อว่าเป็นที่บรรจุอัฐิของทหารรับใช้พระเจ้าศรีธรรมาโศกราช ในสมัยเป็นเจ้าเมืองนครศรีธรรมราช ชาวบ้านเล่าว่า เจดีย์ทั้งสององค์นี้มีมานานแล้ว เมื่อก่อนมีรูปทรงสวยงามไม่แพ้พระบรมธาตุเจดีย์ของนครศรีธรรมราช แต่มีขนาดเล็กกว่าเท่านั้น และมีถ้วยชามประดับสวยงามอีกด้วย แต่เนื่องจากขณะนี้ได้เกิดการชำรุด ชาวบ้านเกรงว่าจะถูกลักลอบขุดคุ้ยหาพระในเจดีย์ จึงได้นำปูนซีเมนต์มาโบกทับ ทำให้องค์เจดีย์ด้อยคุณค่าทางสถาปัตยกรรม