ประเพณีบรูไฮ ไทโซ่ดงหลวงคือ “บุญไขประตูเล้าข้าวที่ชาวไทโซ่ (ไทยบรู)” ตำบลดงหลวง ได้ปฏิบัติสืบทอดกันมาจนเป็นจารีตประเพณีโดยกำหนดเอาวันทาจันทรคติคือ สามค่ำ เดือนสาม คนเฒ่าคนแก่ผู้อาวุโส จะเฝ้าสังเกตเสียงฟ้าร้อง ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นการไขประตูฝนบนเมืองแถน (ฟ้า) ว่าจะได้ยินเสียงร้องมาจากทิศใด ในจำนวน ๘ ทิศ คือ ทิศอุดร อีสาน บูรพา อาคเนย์ ทักษิณ ปัจจิม พายัพ ซึ่งจะมีตำราทำนายฝนที่จะตกลงในเมืองมนุษย์สำหรับปีนั้นว่าจะมากน้อยพืชพันธุ์ธัญญาหารผลาหาญอุดมสมบูรณ์เพียงใด เช่น ถ้าตกทิศบูรพา มีครุฑ เป็นสัตว์ประจำทิศ เป็นทิศประตูน้ำ ถ้าฟ้าร้องทางทิศนี้ ฝนฟ้าจะดี ข้าวกล้าจะเจริญงอกงามอุดมสมบูรณ์ ผู้คนจะมีความสุข มีกำลังศรัทธาในการทำบุญทำทานเป็นอย่างยิ่งจากความเชื่อถือดังกล่าวและเกิดปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่ตรงกับคำทำนายไว้จึงกลายเป็นจารีตประเพณีที่ปฏิบัติสืบกันมา
เทศบาลตำบลดงหลวงร่วมกับอำเภอดงหลวงส่วนราชการ หน่วยงาน สถานศึกษา ในอำเภอดงหลวง ส่งเสริมการจัดงานประเพณีนี้เพื่ออนุรักษ์ ฟื้นฟู ศิลปวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ไทโซ่ (ไทยบรู) และกลุ่มชาติพันธุ์อื่นๆ ในท้องถิ่น โดยประเพณีบรูไฮ ไทโซ่ดงหลวง ซึ่งเป็นประเพณีที่ยกระดับมากจากประเพณีไขประตูเล้าเดือนสาม (ขึ้น ๓ ค่ำ เดือน ๓ ) ของชาวไทโซ่ (ไทยบรู) บ้านดงหลวง ตำบลดงหลวง ที่ทำกันเป็นประจำทุกปีเพื่อสู่ขวัญข้าว เปิดเล้าใหม่เพื่อความเป็นสิริมงคลแก่คนในครอบครัวและชุมชน รวมทั้งการแสดงออกถึงความสามัคคีกลมเกลียวของญาติพี่น้องและความเชื่อต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ วิญญาณของบรรพบุรุษ ที่จะปกปักรักษาให้คนในครอบครัวมีความสุขสงบสันติ
ภายในงานจัดให้มีการแสดงแสงสีเสียงวิถีชีวิตชาวไทยโซ่ (ไทยบรู) ริ้วขบวนฟ้อนรำ การแสดงวิถีชีวิตไทบรู (ไทโซ่) พิธีกรรมเหยาหรือเลี้ยงผีหมอ ซึ่งเป็นความเชื่อเกี่ยวกับผีที่ยังคงมีอยู่ในชุมชนไทโซ่ เป็นการเลี้ยง ตอบแทนบุญคุณผีหมอที่ได้ช่วยปกป้องรักษาบ้านเมือง ครอบครัวให้อยู่เย็นเป็นสุข การแสดงโซ่ทั่งบั้ง และกลุ่มทายาทไทบรู การจัดซุ้มนิทรรศการของหมู่บ้านจำนวน ๑๒ หมู่บ้าน ในตำบลดงหลวง ซุ้มนิทรรศการของสถานศึกษาและหน่วยงานต่างๆ ในพื้นที่ ได้แก่ โรงเรียนบ้านดงหลวง โรงเรียนบ้าน โสก โรงเรียนบ้านโพนแดง โรงเรียนบ้านเปียด โรงเรียนดงหลวงวิทยา โรงเรียนอนุบาลดงหลวง วิทยาลัยอาชีวศึกษาดงหลวง วิทยาลัยชุมชนจังหวัดมุกดาหาร หน่วยงานภาครัฐ รัฐวิสาหกิจ และภาคเอกชน ในพื้นที่อำเภอดงหลวง
******
สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดมุกดาหาร
โทร 04261 3684
www.m-culture.go.th
สายด่วนวัฒนธรรม 1765