เป็นงานบุญประเพณีประจำปีที่ยิ่งใหญ่ของจังหวัด เพื่อน้อมรำลึกถึงองค์สัมมาสัมพุทธเจ้า ตามพุทธประวัติ โดยมีพิธีสวดพระอภิธรรมและพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระสรีระพุทธเจ้าจำลอง กิจกรรมประกอบด้วย พิธีสรงน้ำพระบรมธาตุพระราชทาน พิธีเวียนเทียน ตลาดนัดชาวบ้าน กิจกรรมลานเทศน์ลานธรรม มีพิธีถวายสลากภัตทาน มหรสพกีฬามวย ชมขบวนแห่ผ้าห่มพระบรมธาตุ การประกอบพิธีห่มผ้าพระบรมธาตุ

งานประเพณีอัฐมีบูชา จังหวัดอุตรดิตถ์ จะเริ่มขึ้นในวันวิสาขบูชาตรงกับวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๖ จนถึงแรม ๘ ค่ำ เดือน ๖ รวม ๙ วัน หากปีใดที่มีเดือน ๘ สองหน จะกำหนดให้จัดขึ้นในเดือน ๗ วันอัฐมีบูชา คือ วันสำคัญทางศาสนาอีกวันหนึ่ง คือ เป็นวันถวายพระเพลิงพระบรมศพของพระพุทธเจ้า ที่พุทธศาสนิกชนในสมัยพุทธกาล ต่างมีความโศกเศร้าที่ต้องสูญเสียพระบรมศาสดาอันเป็นที่รักเคารพยิ่งของตนนั่นเอง ดังนั้น เมื่อวันอัฐมีบูชารำลึก ที่เวียนมาถึงในแต่ละปี พุทธศาสนิกชนจึงได้พร้อมใจกันจัดงานย้อนอดีตที่เคยเกิดขึ้นเมื่อครั้งพุทธกาล เพื่อรำลึกถึงองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

กิจกรรมภายในงาน ประกอบด้วย การทำบุญตักบาตรเวียนเทียน พิธีสวดพระอภิธรรมและแสดงพระธรรมเทศนา ถวายขันกัณฑ์เทศน์ พิธีสรงน้ำพระบรมธาตุจากพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว และได้รับพระราชทานพระราชานุญาต เชิญอักษรพระนามาภิไธย "ส.ธ." จากสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ประดับที่ผ้าห่มพระบรมธาตุทุ่งยั้ง ตลาดวัฒนธรรม และการแสดงประกอบแสง สี เสียง เหตุการณ์จำลองสมัยพุทธกาล เกี่ยวกับพิธีถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระจำลองขององค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ถือเป็นเป็นประเพณีที่จัดขึ้น เพื่อส่งเสริม สืบสาน เผยแพร่ ศิลปวัฒนธรรม ประเพณี วิถีชีวิตและภูมิปัญญาท้องถิ่นของคนจังหวัดอุตรดิตถ์ รวมทั้งสืบสานไว้ซึ่งรากวัฒนธรรม ประเพณีที่ดีงามของจังหวัดอุตรดิตถ์ให้คงอยู่ อีกทั้งยังทำให้จังหวัดอุตรดิตถ์เป็นที่รู้จักของนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติมากยิ่งขึ้น