ในภาคตะวันออกมีชนพื้นเมืองที่รวมตัวกันเป็นสังคมด้วยกันหลายกลุ่ม แต่ละกลุ่มมีสมาชิกจำนวนไม่มากนัก มีเอกลักษณ์เป็นของตนเองและหนึ่งในกลุ่มชนพื้นเมืองนั้นคือชาว “ชอง” ซึ่งถือเป็นชนเผ่าโบราณเผ่าหนึ่งในกลุ่มชาติพันธุ์ออสโตร-เอเชียติก (Austro-asiatic)ตระกูล มอญ-เขมร (Mon-Khmer) นับถือผีบรรพบุรุษ อาศัยอยู่บริเวณที่ราบเชิงเขา อดีตชาวชองอาศัยอยู่ในป่า ดำรงชีวิตอยู่ด้วยการหาของป่าล่าสัตว์ ตัดหวาย ทำน้ำมันยาง หาน้ำผึ้ง และการทำนา มีความเป็นอยู่อย่างเรียบง่าย มีนิสัยรักสงบ ชอบสันโดษ รักพวกพ้อง มีความซื่อสัตย์ มีน้ำใจ ชอบอยู่ในป่ามากกว่าอยู่ในเมือง ปลูกพืชผักผลไม้เพียงเพื่อพอกิน อาชีพหลักคือการหาของป่า และการทำนาปลูกข้าว มีวิถีชีวิตความเป็นอยู่ประเพณี วัฒนธรรม รวมทั้งภาษาเป็นของตนเอง

จากการที่ชาวชองมีความผูกพันกับป่า อาศัยและดำรงชีวิตอยู่ด้วยการหาของป่า ล่าสัตว์ จึงมีความเชี่ยวชาญในการใช้สมุนไพรรักษาโรคหลายหลายชนิด รวมไปถึงการใช้คาถาอาคม กำกับตัวยาเพื่อให้มีฤทธิ์ในการรักษาโรคเพิ่มมากขึ้น เมื่อเจ็บไข้ได้ป่วย จะใช้หมอแผนโบราณเป็นผู้รักษา หลายวิธี อาทิเช่น การเสกเป่าด้วยเวทมนต์คาถา การใช้สมุนไพรพื้นบ้าน ซึ่งวิธีการรักษาผู้ป่วยนั้นโดยส่วนใหญ่หมอจะมาที่บ้านผู้ป่วย เมื่อตรวจดูอาการเรียบร้อยแล้ว หมอจะบอกชื่อสมุนไพรที่เป็นตัวยาสำหรับใช้รักษา แล้วให้ญาติหรือเพื่อนบ้านที่มาเยี่ยมคนป่วยไปหามา ซึ่งคนในสมัยนั้นจะรู้จักและมีความรู้เรื่องยาสมุนไพรกันเป็นอย่างดี อีกทั้งจะปลูกพืชสมุนไพรเหล่านี้ไว้ตามบ้านด้วย เมื่อได้ตัวยามาครบแล้ว หมอจะดำเนินการรักษาตามความรู้และวิธีการของตนเอง โดยการนำตัวยาสมุนไพรที่ได้ใส่หม้อต้มให้คนป่วย

นายเฉิน ผันผาย ปราชญ์ชาวบ้าน ซึ่งเป็นชาวชองและเป็นผู้มีบทบาทสำคัญในการทำให้กลุ่มชาติพันธุ์ของเป็นที่รู้จักไปทั่วประเทศ เป็นผู้หนึ่งที่ใช้สมุนไพรในการรักษาโรคเป็นประจำ ซี่งได้รับการถ่ายทอดจากบรรพบุรุษและหมอยาในพื้นที่ ด้วยวัย ๘๒ ปี ท่ายึงมีสุขภาพแข็งแรง กระฉับกระเฉง สามารถทำสวนได้ด้วยตนเองเฉกเช่นสมัยก่อน รวมทั้งยังเป็นผู้มีสายตาดีเยี่ยมไม่ต้องใส่แว่นสายตา มีความจำดีเยี่ยม

ความเชื่อ

ชองระอาเป็นสมุนไพรหายาก มีความเชื่อกันว่าสามารถแก้คุณไสย และป้อนกันคุณไสยได้เป็นอย่างดี จึงมีบางคนนำชองระอาพกติดตัว ติดกระเป๋า มีการใช้ไม้ชองระอาไปทำ เครื่องรางของขลัง และทำยารักษาโรค

น้ำชองระอา

สรรพคุณ

แก้เจ็บเอว แก้ปวดหลัง แก้คุณไสย แก้ยาเบื่อ

ส่วนผสม

๑. น้ำสะอาด ปริมาณตามความต้องการ

๒. ไม้ชองระอา ขนาดประมาณ ๑ องคุลี หรือขนาดที่มีอยู่ในบ้าน หากมีแก่นสีดำ (ปุ่ม) ถือเป็นไม้ชองระอาที่มีคุณภาพดี ส่งผลให้สรรพคุณดียิ่งขึ้น

วิธีปรุงยา

๑. นำน้ำสะอาดใส่ในหม้อ

๒. นำไม้ชองระอาใส่ลงในหม้อ

๓. ต้มจนเดือด

๔. เมื่อน้ำเย็น นำไปบรรจุขวด

วิธีรักษา

ใช้ดื่มเป็นประจำ