วัดราชบุรณะ (วัดเขาห่อ)
ที่ตั้งหมู่ที่ 2 บ้านในลุ่ม ตำบลท่ามะพลา อำเภอหลังสวน จังหวัดชุมพร
ประวัติวัดแห่งนี้เดิมเรียกวัดเขาห่อ เนื่องด้วยมีภูเขาล้อมรอบ และมีวัดตั้งอยู่คู่กัน 2 วัดคู่กัน ชาวบ้านทั่วไปจึงเรียกวัดทั้งสองในอีกชื่อว่า วัดนอก และวัดใน โดยวัดในนั้น เมื่อพ.ศ.2512 นายประทุม ชุ่มเพ็งพันธ์ ได้เคยสำรวจพบซากอุโบสถ เจดีย์ขนาดเล็ก พระพุทธรูป สลักจากหินทราย พระพุทธรูปดินเผาสมัยอยุธยา แต่ปัจจุบันได้สูญสลายไปหมดแล้ว ส่วนวัดนอกนั้นก็คือ วัดเขาห่อ โดยกล่าวกันว่าวัดแห่งนี้สร้างเมื่อ พ.ศ.2365 ได้รับพระราชทานพระพุทธรูปแบบพระสิหิงค์ให้เป็นพระพุทธรุปประธานในอุโบสถ และพะราชทานนามใหม่ว่าวัดราชบุรณาราม ต่อมาพระภัทรธรรมธาดา เจ้าคณะจังหวัดชุมพร เห้นว่าเป็นการไม่เหมาะสมที่วัดในชนบทห่างไกลจะใช้ชื่อ ราชบุูรณาราม อย่างในเมืองหลวง จึงได้เปลี่ยนนามวัดใหม่ว่า วัดราษฎร์บูรรณาราม ต่อมาเมื่อ พ.ศ.2450 ขุนราชกำนันตำบลท่ามะพลา กับขุนยกบัตร์ กำนันตำบลหาดยาย ได้ตั้งโรงเรียนสอนหนังสือไทยชั้นมูลศึกษาขึ้นที่ศาลาการเปรียญวัดแห่งนี้ เปิดสอนตั้งแต่วันที่ 8 มกราคม 2450 มีนักเรียน 39 คน
และเมื่อ พ.ศ.2524 กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน และประชาชนได้นิมนต์พระมหาดำเนิน อตฺถจารี เลขานุการ เจ้าคณะจังหวัดชุมพร วัดประสาทนิกร อำเภอหลังสวน มาเป็นเจ้าอาวาส และได้พัฒนาวัดให้เจริญรุ่งเรือ จนได้รับการยกฐานะเป็นพระอารามหลวงตามประกาศสำนักพระพุทธศาสนาแห่งชาติ เรื่องยกวัดราษฎร์เป็นพระอารามหลวง โดยมีฐานะเป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ ตั้งแต่วันที่ 29 มิถุนายน 2551 และได้รับความเห็นชอบจากมหาเถรสมาคมให้กลับไปใช้ชื่อ "วัดราชบุรณะ" ได้ตั้งแต่วันที่ 20 เมษายน 2553
สิ่งสำคัญ
1. เจดีย์พ่อท่านในกุฏิลักษณะเป็นเจดีย์ทรงปราสาทย่อมูมไม้สิบสอง ส่วนฐานประดับซุ้มช้างทั้งสี่ทิศกำหนดอายุประมาณ สมัยรัชกาลที่ 3
2. กุฏิสงฆ์หลังคาทรงบรานอ มุงกระเบื้อง มีลายฉลุที่เชิงชาย ยกใต้ถุนสูง สร้างเมื่อ พ.ศ.2474
3. พระพุทธรูปหล่อด้วยสำริด ศิลปะสุโขทัย หน้าตักกว้าง 80 เซนติเมตร สูง 92.5 เซนติเมตร (ถูกโจรกรรมยังไม่ได้กลับคืน)
อายุสมัยสมัยอยุธยา - รัตนโกสินทร์
ประวัติดำเนินการ
พ.ศ.2560สำนักศิลปากที่ 12 นครศรีธรรมราช สำรวจ
หนัสืออ้างอิง
กองพุทธศาสนสถาน. ประวัติวัดทั่วราชอาณาจักร เล่ม 23. กรุงเทพฯ : กองพุทธศาสนสถาน สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ, 2547 หน้า 103 สำนักศิลปากรที่ 14 นครศรีธรรมราช การขุดค้นทางโบราณคดี เจดีย์พ่อท่านในกุฏิ, เอกสารอัดสำเนา, 2556.
ที่มา : เนื้อหา / รูปภาพ
ภาณุวัฒน์ เอื้อสามาลย์.
โบราณสถานในจังหวัดชุมพร. –นครศรีธรรมราช : สำนักศิลปากรที่ 12 นครศรีธรรมราช
กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม, 2563. 200 หน้า