วัดโตนด

ที่ตั้งบ้านบางยี่โร ตำบลหลังสวน อำเภอหลังสวน จังหวัดชุมพร

ประวัติตามหนังสือประวัติวัดทั่วราชอาณาจักรระบุว่า วัดโตนด สังกัด คณะสงฆ์ธรรมยุต ตั้งเมื่อ พ.ศ.2450 ไม่ปรากฏนามผู้สร้าง ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อ พ.ศ.2458 วัดแห่งนี้มีชื่อเดิมว่า"วัดดอนโตนด"เพราะตั้งอยุูบนที่ดอนและมีต้นโตนดขึ้นอยุู่มากมายในสมัยพระอธิการหนู อชิโต เป็นเจ้าอาวาส (พ.ศ.2442 - 2475) ได้บูรณะปฏิสังขรณ์ถาวรวัตถุ และก่อสร้างอาคารเสนาสนะต่าง ๆ ภายในวัด กระทั่งวัดมีความเริญขึ้นเป็นอันมาก ท่านได้ก่อตั้ง"โรงเรียนอุดมวิทยากร"ซึ่งพัฒนามาเป็น"โรงเรียนสวนศรีวิทยา"ในปัจจุบัน

สิ่งสำคัญ

1. อาคารไม้ 2 ชั้นตัวอาคารหลักอยู่ในผังรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า หลังคาจั่ว มีมุขยื่นออกมาด้านหน้าโถงตรงกลาง ขนาดกว้าง 15.80 เมตร ยาว 16.70 เมตร บริเวณส่วนต่าง ๆ ของตัวอาคารมีการตกแต่งด้วยลายไม้ฉลุอยู่ทั่วไป เช่น หน้าบัน เชิงชาย คอสอง ช่องลมเหนือบานประตู หน้าต่าง เป็นต้น

2. อาคารไม้โรงเรียนอุดมวิทยากร เป็นอาคารไม้ยกพื้นสูงอยู่ในรูปสี่เหลี่ยมขนาดประมาณ 15 x 15 เมตร สร้างสมัยพระอธิการหนู อชิโต เป็นเจ้าอาวาส เมื่อ พ.ศ.2442 เพื่อเป็นศาลาบำเพ็ญกุศลอัฐิพระครูธรรมวิจิตรอุดมปัญญาปรีชามุนี (ยัง) อดีตเจ้าอาวาส ซึ่งได้ประสบอุบัติเหตุเรืออัปปางมรภาพลง โดยเรียกอาคารหลังนี้ว่า "โรงทิม" หรือ "โรงธรรม" ต่อมาภายหลังงานบำเพ็ญกุศลเสร็จสิ้น พระอธิการหนู อชิโต ได้จัดตั้ง "โรงเรียนอุดมวิทยากร" ขึ้น โดยใช้อาคารหลังนี้เป็นอาคารเรียนหลังแรก

อายุสมัย: สมัยรัตนโกสินทร์

ประวัติดำเนินการ :

พ.ศ.2518พลเอกครวญ สุทธานินทร์ คณะญษติมิตรและศิษย์เก่าโรงเรียนอุดมวิทยากร บูรณะอาคารไม้ โรงเรียนอุดมวิทยากร ถวายเป็นหอสมุดสงฆ์

พ.ศ.2560สำนักศิลปากรที่ 12 นครศรีธรรมราช สำรวจ

หนังสืออ้างอิง:

กองพุทธศาสนสถาน.ประวัติวัดทั่วราชอาณาจักร เล่ม 23.กรุงเทพฯ.: กองพุทธศาสนสถาน สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ, 2547. หน้า 40 สำนักงานศิลปากรที่ 12 นครศรีธรรมราช.รายงานการสำรวจข้อมูลโบราณสถาน วัดโตนด ตำบลหลังสวน อำเภอหลังสวน จังหวัดชุมพร,เอกสารอัดสำเนา, 2560.

ที่มา : เนื้อหา / รูปภาพ

ภาณุวัฒน์ เอื้อสามาลย์.

โบราณสถานในจังหวัดชุมพร. –นครศรีธรรมราช : สำนักศิลปากรที่ 12 นครศรีธรรมราช
กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม, 2563. 200 หน้า