เขาน้อย

ที่ตั้งหมู่ที่ 3 บ้านหาดสูง ตำบลละแม อำเภอละแม จังหวัดชุมพร

ประวัติ: เขาน้อย เป็นที่ตั้งของพระธาตุเขาน้อย เล่าสืบต่อกันมาว่า พระภิกษุช้อย เป็นผู้สร้างขึ้นในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น โดยพระภิกษุช้อยเป็นหมอยาพื้นบ้าน คอยรักษาโรคต่าง ๆ ให้ชาวบ้าน เป็นที่นับถือของคนในละแวกนี้ และใกล้เคียง เมื่ออายุมากขึ้นจึงได้ลาสิกขาแต่ยังคงนุ่งขาวห่มขาว และรักษาชาวบ้านอยู่บนเขาน้อย ต่อมาเมื่อท่านสิ้นชีวิตลงพระธาตุเขาน้อยก็ถูกร้างไป กระทั่งเมื่อ พ.ศ.2542 จึงมีการพัฒนาพระธาตุเขาน้อย และพื้นที่โดยรอบขึ้นมาอีกครั้ง ปัจจุบันเขาน้อยเป็นที่ตั้งของที่พักสงฆ์พระธาตุเขาน้อย

สิ่งสำคัญ

1. เจดีย์ตั้งอยู่บนยอดเขาซึ่งมีลักษณะเป็นลานเรียบ ลักษณะเป็นเจดีย์ตั้งอยู่บนฐานสี่เหลี่ยมจตุรัสก่ออิฐถือปูน กว้างยาวด้านละประมาณ 4 เมตร ฐานชั้นล่างเป็นฐานเชียง ส่วนบนปรากฎชิ้นส่วนขององค์ระฆังเป็นรูปฐานเขียง ส่วนบนปรากฏชิ้นส่วนขององค์ระฆังเป็นรูปเหลี่ยม คอระฆังหรือบัวคอเสื้อประดับปูนปั้นเป็นบัวซ้อนกลีบ 3 ชั้น ถัดขึ้นไปเป็นปล้องไฉน โดยสันนิษฐานว่าน่าจะทำเป็นบัวถลารับกับปลียอด สำหรับส่วนยอดเจดีย์หักเนื่องจากการถูกลักลอบขุดหาสมบัติ

โดยรอบองค์เจดีย์บนเขาน้อย มีสิ่งก่อสร้าที่เพิ่งสร้างขึ้นใหม่ในปัจจุบัน ทั้งในส่วนของเจดีย์องค์ใหม่และพระพุทธรูปประทับนั่ง 3 องค์ ในปัจจุบันองค์เจดีย์มีสภาพชำรุดทรุดโทรมมาก โดยส่วนฐานมีการเรียงก้อนอิฐที่กระจัดกระจายขึ้นใหม่ในภายหลัง ทำให้รูปแบบสถาปัตยกรรมผิดไปจากความเป็นจริง ส่วนบนปรากฏช้ินส่วนหลักฐานขององค์ระฆังและเครื่องยอดบางส่วน สาเหตุแห่งความชำรุดทรุดโทรมส่วนใหญ่เกิดจากการลักลอบขุดหาโบราณวัตถุใต้องค์เจดีย์ รวมทั้งเกิดจากการเสื่อมสภาพตามธรรมชาติด้วย

อายุสมัยสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น

ประวัติดำเนินการ

พ.ศ.2549สำนักศิลปากรที่ 14 นครศรีธรรมราช สำรวจ

พ.ศ.2560สำนักศิลปากรที่ 12 นครศรีธรรมราช สำรวจ

หนังสืออ้างอิง :

สำนักศิลปากรที่ 14 นครศรีธรรมราช. รายงานการสำรวจแหล่งโบราณคดีสมัยก่อนประวัติศาสตร์ในพื้นที่จังหวัดชุมพร เล่ม 1. เอกสารอัดสำเนา,2554. หน้า 238 - 239

ที่มา : เนื้อหา / รูปภาพ

ภาณุวัฒน์ เอื้อสามาลย์.

โบราณสถานในจังหวัดชุมพร. –นครศรีธรรมราช : สำนักศิลปากรที่ 12 นครศรีธรรมราช
กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม, 2563. 200 หน้า