ศูนย์วัฒนธรรมเฉลิมราชวัดฝั่งคลอง“มิวเซียม ปะพวน ที่ปากพลี”
ที่ตั้ง/ที่อยู่:วัดฝั่งคลองเลขที่ 84 หมู่ที่ 4 ตำบลเกาะหวาย อำเภอปากพลี จังหวัดนครนายก 26130
ผู้ประสานงาน:พระครูวิริยานุโยค เจ้าคณะอำเภอปากพลี เจ้าอาวาสวัดฝั่งคลอง โทร 08 1458 8200 และ นายราชกิจ อุ่นเรือน โทร 08 6380 6461
ประวัติความเป็นมา:พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านไทยพวน วัดฝั่งคลอง ดำเนินการก่อตั้งขึ้นในปีพ.ศ.๒๕๔๑ พระครูวิริยานุโยค (สมบัติ บุญประเสริฐ)ปัจจุบันดำรงตำแหน่งเจ้าคณะอำเภอปากพลี เจ้าอาวาสวัดฝั่งคลอง ได้ตระหนักถึงมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชุมชนไทยพวน ในการที่จะร่วมกันอนุรักษ์ส่งเสริม สืบสานและ ต่อยอด เพื่อรักษาไว้เป็นสมบัติทางวัฒนธรรมของชาติสืบไป จึงได้ประชาสัมพันธ์ให้ชุมชนได้นำเครื่องมือ เครื่องใช้ในการทำมาหากินและการดำรงชีวิตมาเก็บรวบรวมไว้ที่วัดเพื่อไม่ให้ชำรุดหรือสูญหายไป ต่อมาได้มีโอกาส ในการเข้าร่วมประชุมสัมมนา โครงการดูแลทรัพย์สินทางศิลปวัฒนธรรมในส่วนของพระสังฆาธิการ จัดโดย กรมศิลปากร และได้ศึกษาดูงานอีกหลายสถานที่ครั้น พ.ศ.๒๕๔๑ท่านจึงได้ร่วมกับชุมชนไทยพวน ก่อตั้งพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านไทยพวน วัดฝั่งคลอง ขึ้นบริเวณชั้นล่างของหอฉันวัดฝั่งคลอง โดยจัดแสดงประวัติและวิถีชีวิตของชุมชนไทยพวน มีการประชาสัมพันธ์เปิดเข้าชมครั้งแรกในงาน “นครนายกมรดกธรรมชาติ” สายที่ ๔ ท่องเที่ยวศึกษาแหล่งวัฒนธรรมพื้นบ้านไทยพวน อำเภอปากพลี จังหวัดนครนายก และได้มีการพัฒนาปรับปรุง มาโดยตลอด ต่อมาได้เข้าร่วมโครงการศูนย์วัฒนธรรมไทยสายใยชุมชน และโครงการศูนย์วัฒนธรรมเฉลิมราช ในปีงบประมาณ ๒๕๕๕ ปัจจุบันมีการจัดนิทรรศการเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 9 ) มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมไทยพวน ประวัติศาสตร์จังหวัดและชุมชนพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวัดฝั่งคลองจึงเป็นแหล่งเรียนรู้มรดก ภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชุมชน ด้านในพิพิธภัณฑ์ ด้านหนึ่งคือ “เฮือนไทยพวน” ที่จำลองบ้านและเครื่องใช้สอยภายในครัวเรือนของชาวไทยพวน มีส่วนนิทรรศการและข้าวของเครื่องใช้ต่างๆ ที่มีอายุกว่า 200 ปี มาจัดแสดง ในหัวเรื่อง “อยู่ดี กินดี มีสุข สวยงาม” นำเสนอถึงวิถีชีวิตของไทยพวนตั้งแต่การสร้างบ้าน ที่อยู่อาศัย (อยู่ดี) การทำมาหากิน อาหาร (กินดี) จึงถือว่าเป็นแหล่งเรียนรู้และแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม ที่สำคัญของจังหวัดนครนายก
ลักษณะของแหล่ง/ความสำคัญ/อัตลักษณ์/ความโด่ดเด่น:
ห้องนิทรรศการเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จ
พระปรมิรทมหาภูมิพลอดุลเดช (รัชกาลที่ 9)
2. ห้องพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านไทยพวน วัดฝั่งคลอง
3. ห้องภูมิปัญญา ภาษา และพิธีกรรม
4. ห้องสยามบรมราชกุมารีกับพิพิธภัณฑ์พื้นบ้าน
5. ห้องเล่าเรื่องเมืองนครนายกและชุมชนปากพลี
6. ห้องคุณธรรม 9 ประการ ตามพระราชดำรัส รัชการที่ 9