ชาวไทใหญ่ที่อาศัยอยู่ในเมืองแม่ฮ่องสอน มี อัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์สูงไม่ว่าจะเป็นวิถีชีวิตและภูมิปัญญาด้านการประกอบอาหารที่ยังคงกลิ่นอายของความเป็นชาติพันธุ์ไทใหญ่แบบดั้งเดิม คนไทใหญ่นิยมทานอาหารที่ค่อนข้างมันและหวาน ไม่นิยมอาหารรสเผ็ดวัตถุดิบทางการทำอาหาร ไม่ว่าจะเป็น เมนูอาหารว่างของชาวไทใหญ่ที่มีมาช้านานสืบทอดกันรุ่นสู่รุ่น ถ้าจะกล่าวถึงความหมายของคำว่า ถั่วพูซิ่ง สามารถอธิบายได้ดังนี้

“ถั่วพู” ในความหมายของชาวไทใหญ่ ในจังหวัดแม่ฮ่องสอน
หมายถึง เต้าหู้ ซึ่งชาวไทใหญ่ที่นี่จะออกเสียงเป็น โถ่พู

“ซิ่ง” มีความหมายว่า มีรสชาติมัน

ดังนั้น ถั่วพูซิง หมายถึง เต้าหู้ที่มีรสชาติมัน

ลักษณะเด่นที่เป็นอัตลักษณ์ของข้อมูล
เป็นเต้าหู้ที่ลักษณะเป็นเต้าหู้แข็ง มีสีขาว รสชาติแตกต่างจากเต้าหู้ทอดทั่วไป เมื่อนำไปทอดจะมีรสชาติเต้าหู้ที่มีรสชาติมัน รสชาติที่เป็นเอกลักษณ์ ที่หารับประทานได้ยากโดยทั่วไปไม่สามารถพบได้ในทุกภาคในประเทศไทยยกเว้นจังหวัดแม่ฮ่องสอน ประกอบกับรสชาติของน้ำจิ้มที่มีรสชาติเปรี้ยวหวานเผ็ด จาก น้ำมะขาม น้ำตาล พริกป่น ที่เมื่อผสมแล้วนำมาจิ้มก็จะได้รสชาติที่เข้ากันได้ดี

ส่วนประกอบ และเครื่องปรุง
๑. เต้าหู้(ถั่วพูซิ่ง)
๒. น้ำมันสำหรับทอด
๓. น้ำมะขาม
๔. เกลือ ๑/๒ ช้อนโต๊ะ
๕. พริกแห้ง
๖. ถั่วลิสงคั่วบด ๑๐ กรัม
๗. น้ำตาลปี๊บ ๑๐๐ กรัม

วิธีการทำ
๑. เอาเต้าหู้มาใส่ถ้วยขนาดใหญ่ขยำกับผงโซดา แล้วก็นำมาปั้นเป็นก้อนกลม หรือสี่เหลี่ยม สามเหลี่ยม ตามใจชอบ หรือ สามารถหาซื้อแบบสำเร็จรูปได้ตามตลาดที่ขายอาหารประเภทอาหารไทใหญ่ก็ได้เช่นกัน
๒. นำเต้าหู้ที่เตรียมไว้ ลงทอดในกระทะ ใช้ไฟไม่ต้องแรง พลิกเต้าหู้ไปมาดูให้มีสีเหลืองกรอบ
๓. ตักขึ้นมาพักให้สะเด็ดน้ำมัน
๔. ทำน้ำจิ้ม โดยเอาน้ำมะขามเปียกเทลงในกระทะ ใช้ไฟปานกลาง ตามด้วยมะขามเปียก คนให้ละลายและเข้ากัน ใส่เกลือ ถั่วลิสงคั่วบด พริกป่น ลงไปคนให้เข้ากัน ปรุงรสชาติให้ออกเปรี้ยวนำ หวานตาม คนให้เข้ากันอีกครั้ง ให้เรียบร้อย

แหล่งอ้างอิงที่เกี่ยวข้อง
https://www.blockdit.com/posts/5ee4d76809e1a40cbb453ef7
https://food.trueid.net/detail/OoRpdDqEeOLx https://www.facebook.com/boonniyom1996/posts/775315512920843/
https://food.trueid.net/detail/ZydExWXzWkka
Facebook page ดีเจเวียงสอนคนบ้านเฮา
Facebook page Maehongson Creative