บ้านทรงคุณค่า ๘๙ ปี เรือนหลังนี้มีอายุประมาณ ๘๙ ปี เรือนพักอาศัยตั้งอยู่ที่ ๔๐/๑ หมู่ที่ ๔ ตำบลประจัน อำเภอยะรังจังหวัดปัตตานี สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๗๕ สร้างโดยนายแวดือราแม เฮงปิยา (สามีของเจ้าของเรือนเป็นผู้สร้าง) นางแวซาบีเยาะห์ กาแบ อายุ ๑๐๒ ปี (เจ้าของเรือนหลังนี้) รูปแบบเรือน ชั้นเดียวยกสูงมีใต้ถุนบ้าน เพื่อป้องกันน้ำท่วม ปลวก นอกจากนี้สามารถใช้พื้นที่ใต้ถุนเป็นที่พักผ่อน ป้องกันสัตว์ร้ายขึ้นเรือน และใช้ประโยชน์ใต้ถุนเรือนในการทำกิจกรรม ในการออกแบบใต้ถุนที่โล่งหรือยกสูงให้ลมพัดผ่านสะดวกมากขึ้น และตัวเรือนด้านบนยังเป็นเกราะป้องกันความร้อนให้พื้นที่ใต้ถุนได้เป็นอย่างดี เสาใต้ถุนเป็นเสาปูน เรือนนี้ มีโครงสร้างเป็นผนังไม้ตะเคียน เสาไม้ทั้งหลัง ทรงเรือน เรียกว่า “บลานอ”

โครงสร้างหลังคาเรือน แสดงให้เห็นโครงหลังคาไม้ที่เชื่อมต่อกันระหว่างทรงหลังคาบลานอทั้งเรือน โดยหลังคาทั้งหมดมุงด้วยกระเบื้องดินเผา หรือกระเบื้องหลังคาหางแหลมตัวยาว เป็นกระเบื้องแผ่นเล็กๆ สามารถเรียงซ้อนกันได้ โดยไม่เกิดช่องว่างจากการจัดวางกระเบื้อง ใต้หลังคาภายในตัวเรือนเป็นทรงมลายูเปรียบเสมือนครึ่งดวงอาทิตย์กำลังฉายแสง และหลังคาภายในห้องครัวจะมีช่องเปิดเพื่อระบายอากาศ ควัน ในยามทำกับข้าวในครัว

ลักษณะตัวเรือนมีการเจาะช่องเปิดที่มีลวดลายฉลุ (ซอแบะ) มีช่องลมเพื่อระบายอากาศ หน้าอาคารเป็นประตูหน้าต่างบานเปิดยาวที่มีความสูงลงมาถึงระดับพื้น และมีราวกันตกเป็นช่องว่างเพื่อระบายอากาศภายในเรือน ลักษณะเป็นไม้ตำเสาจำนวน ๒ บาน ทั้งเรือนจำนวน ๑๓ บาน และมีประตูหน้าต่างบานเปิดสั้น ลักษณะเป็นไม้ตำเสาจำนวน ๑ บาน ทั้งเรือนจำนวน ๓ บาน ด้านบนหน้าต่างนิยมประดับช่องแสงเพื่อดึงแสงเข้าตัวเรือน

บันไดเรือนหลังนี้เป็นทรงมลายู สร้างบันไดทางขึ้นเป็นบันไดไม้ยกพื้นสูงเหนือระดับพื้นดิน บันไดทางขึ้น ลง ทำด้วยไม้ตะเคียน เจาะทะลุทั้งสองข้าง เป็นไม้เนื้อแข็ง และเป็นไม้อีกชนิดหนึ่งที่นิยมมาสร้างบ้านหรือสร้างบันได

๔. อัตลักษณ์

หลังคาเรือนยังคงเป็นกระเบื้องดินเผา กระเบื้องหลังคาหางแหลมตัวยาวยังใช้จนถึงปัจจุบัน

๕. สาระคุณค่า

ปัจจุบัน เรือนหลังนี้ยังคงรักษาตัวเรือนเหมือนเดิมทั้งเรือน ที่สำคัญหลังคาเรือนยังคงเป็นกระเบื้องดินเผา กระเบื้องหลังคาหางแหลมตัวยาว