ชนเผ่าอาข่าเป็นชนกลุ่มหนึ่ง ซึ่งมีบรรพบุรุษพื้นเพเดิม อาศัยอยู่ทางตอนใต้ของประเทศจีน ในประเทศจีนเรียกว่า “ฮานี หรือ โวน” โดยมีเส้นทาง 2เส้นทาง คือ เส้นทางแรก อพยพจากประเทศพม่าแคว้นเชียงตุง เข้าสู่ประเทศไทยเนื่องจากเกิดปัญหาทางการเมือง ด้านฝั่งเขตอำเภอแม่จัน ทางหมู่บ้านพญาไพร (ปัจจุบันเป็นอำเภอแม่ฟ้าหลวง) และเส้นทางที่สอง อพยพโดยตรงจากประเทศจีนโดยเดินทางผ่านบริเวณตะเข็บชายแดนพม่า และแม่น้ำโขงประเทศลาว และเข้าสู่ประเทศไทยโดยตรงที่อำเภอ แม่สาย ปัจจุบันชนเผ่าอาข่าได้กระจ่ายอยู่ในเขตจังหวัดภาคเหนือ 5จังหวัด คือ จังหวัดเชียงราย เชียงใหม่ ลำปาง ตาก แพร่ และคาดว่ามีอาข่าบางส่วนได้อพยพไปอยู่จังหวัดน่าน พิษณุโลก และหลายจังหวัดของประเทศไทย เพราะไปใช้แรงงานในจังหวัดดังกล่าว ในประเทศไทยสามารถแบ่งชนเผ่าอาข่าได้เป็น 8กลุ่ม ดังนี้ กลุ่มอู่โล้อาข่า กลุ่มลอมี้อาข่า กลุ่มลอมี้อาข่า กลุ่มหน่าค๊าอาข่า กลุ่มเปี๊ยะอาข่า กลุ่มอ้าเค้ออาข่า กลุ่มอ้าจ้ออาข่า กลุ่มอ้าจ้ออาข่า

วิถีชีวิตด้านครอบครัว อาข่าเป็นชาวเขาที่มีการใช้ชีวิตแบบเรียบง่าย ทุกๆวัน จะมีวิถีชีวิตเกี่ยวข้องกับการทำไร่ ในพื้นที่ภูเขา และเมื่อไปถึงไร่ของตนเองก็จะร้องเพลงโต้ตอบกับฝ่ายผู้หญิง โดยฝ่ายหญิงอาจทำไร่อยู่คนละฝั่งกับฝ่ายชาย เวลาจะกลับก็ร่ำลากันด้วยเสียงเพลง แล้วจะนัดกันตอนกลางคืน จะมีกิจกรรมการละเล่น การแสดงของสมาชิกในหมู่บ้าน การเต้นรำกระทุ้งไม้ไผ่ เป็นการแสดงอีกอย่างของชนชาวอาข่า ที่ลานวัฒนธรรม ซึ่งเป็นชีวิตที่มีสีสันมากแต่สมัยนี้การใช้ชีวิตแบบนี้เริ่มหาดูได้ยาก เนื่องจากการพัฒนาในด้านต่างๆ ที่ส่งผลต่อชีวิตความเป็นอยู่ของชาวเขา และจะได้เห็นก็เฉพาะฤดูเทศกาล หรือมีงานสำคัญๆเท่านั้น