จดทะเบียน
ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อวันที่ ๒๐ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๗๑ บริเวณเขตวิสุงคามสีมามีเนื้อที่กว้าง ๘๐ เมตร ยาว ๑๒๐ เมตร ได้เปิดการสอนพระปริยัติธรรมขึ้น เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๗๓ เป็นต้นมาจนถึงปัจจุบัน
ประวัติความเป็นมา
วัดพะยอมสังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย วัดพะยอมสร้างขึ้นตั้งแต่วันที่ ๘ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๕๐ โดยมีนายกรองแก้ว นายบัว จีนเหงา หลวงฤทธิ์ นายโกรุ่น นายบุญ ได้ขอเนื้อที่จากเจ้าพระยายมราช และได้ชักชวนชาวบ้านร่วมกันสร้างวัดในที่ดินซึ่งเป็นที่นาของเจ้าพระยายมราช ที่ได้รับบริจาคให้เป็นที่สร้างวัดเดิมมีนามว่า “วัดพะยายม”ต่อมาเปลี่ยนมาเป็น “วัดพะยอม” ชาวบ้านเรียก วัดคลองสองบ้าง หรือ วัดปากคลองสองบ้าง วัดหกวาสายบนบ้าง แต่คนรุ่นเก่ามีความคุ้นเคยส่วนมากจะรียก วัดพระยายมราช
มีโรงเรียนประถมศึกษาของราชการตั้งอยู่ท้ายวัดทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือด้วย พื้นที่ตั้งวัดเป็นที่ราบลุ่ม มีอาคารเสนาสนะต่างๆ มีอุโบสถกว้าง ๘ เมตร ยาว ๒๓ เมตร สร้างเมื่อปี พ.ศ. ๒๕๑๑ สมัยหลวงพ่อพระครูนิเทศธรรมโกศล อดีตเจ้าคณะอำเภอวังน้อยเป็นผู้ดำเนินการก่อสร้าง โครงสร้างเป็นคอนกรีตเสริมเหล็ก มีศาลาการเปรียญกว้าง ๑๘ เมตร ยาว ๒๗ เมตร สร้างด้วยไม้ทรงไทยโบราณ เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๒๕ ได้ย้ายศาลาการเปรียญที่อยู่หน้าวัด เข้ามาอยู่กึ่งกลางวัด มีหอสวดมนต์กว้าง ๑๐ เมตร ยาว ๑๓.๕๐ เมตร สร้างด้วยไม้ทรงไทย พ.ศ. ๒๕๗๑ มีกุฏิจำนวน ๑๐ หลังเป็นอาคารไม้ทรงไทยโบราณเช่นกัน
ประมาณปี พ.ศ. ๒๕๓๕ คณะกรรมการและญาติโยมได้พร้อมใจกันซื้อที และถวายให้กับวัดเป็นเนื้อที่เพิ่มเติมต่อด้านหลัง ปัจจุบันได้เป็นที่ปลูกสร้างกุฏิทรงไทย ๒ ชั้น จำนวนเนื้อที่ ๓ ไร่เศษ โดยมีนายผ่อง ทองน้อย นายแบน รุ่งเรือง นายชื่อ เรื่องความดี เป็นผู้ติดต่อเช่าซื้อ และมีชาวบ้านถวายให้บางส่วน ซึ่งก็มีนายแย้ม นางผิว แสงเงินอ่อน กำนันสำอาง นางเลื่อน กล่อมสกุล พร้อมบุตรธิดา
เจ้าอาวาสวัดพะยอม ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน จำนวน ๖ รูป ดังนี้
รูปที่ ๑ พระอาจารย์แก้ว เป็นเจ้าอาวาสเมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๐ - พ.ศ. ๒๔๕๒ รวม ๒ ปี
รูปที่ ๒ พระอาจารย์โทน เป็นเจ้าอาวาสเมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๒ - พ.ศ.๒๔๖๓ รวม ๑๑ ปี
รูปที่ ๓ พระอาจารย์บุตร เป็นเจ้าอาวาสเมื่อ พ.ศ.๒๔๖๔ - พ.ศ.๒๔๗๕ รวม ๑๑ ปี
รูปที่ ๔ หลวงพ่อพระครูนิเทศธรรมโกศล (จำรัส สุวณโณ นามสกุลแจ่มใส) หลวงพ่อใหญ่ เป็นเจ้าอาวาส เมื่อ พ.ศ. ๒๔๘๘ - พ.ศ. ๒๕๑๑ รวม ๒๓ ปี
รูปที่ ๕ พระครูโสภณวิหารการ (บุญเกิด อภิวฑ.ฒโน) หลวงพ่อเล็ก เป็นเจ้าอาวาส เมื่อ พ.ศ. ๒๕๑๒ - พ.ศ. ๒๕๔๑ รวม ๒๙ ปี
รูปที่ ๖ พระครูวิสิฐพัฒนพิธาน (พระมหาวีรยุทธ์ ธม.มทต.โต) เป็นเจ้าอาวาส เมื่อ พ.ศ. ๒๕๔๒ – ปัจจุบัน
ความสำคัญ/ลักษณะ/เอกลักษณ์โดดเด่นของสถานที่
- มีปูชนียวัตถุและพระพุทธรูปที่เก่าแก่ เช่น หลวงพ่อทอง อายุประมาณ ๗๐๐ ปี หลวงพ่อสุโขทัย อายุประมาณ ๗๐๐ ปี มีองค์พระประทานในอุโบสถ และหลวงพ่อหิน ที่ตั้งประดิษฐานในพระวิหาร ปัจจุบันนี้อายุประมาณ ๔๐๐ ปีเศษ พร้อมกับรูปหล่ออดีตเจ้าอาวาส หลวงพ่อใหญ่ และหลวงพ่อเล็ก
- เจ้าอาวาสวัดพะยอมรูปปัจจุบัน เป็นเจ้าคณะอำเภอวังน้อย
- ก่อตั้งมาแล้วกว่า ๑๑๕ ปี นับตั้งแต่วันที่วันที่ ๘ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๕๐
- ภายในวัดพะยอมประกอบด้วยสิ่งปลูกสร้างและสถานที่สำคัญ ได้แก่ วิหารหลวงปู่ใหญ่-หลวงปู่เล็ก ศาลาการเปรียญ ศาลาดวงแก้ว โรงเรียนพระปริยัติธรรม-ห้องสมุด ศาลาเกียรติ-พิกุล ม่วงบุญ เจ้าพระยามหาเจดีย์ เมรุ พระอุโบสถ โรงเรียน กศน.ตำบลพะยอม โรงเรียนวัดพะยอม วิหารทอง วิหารเงิน ศาลาแสงเงินอ่อน ศาลาโรงครัวม่วงบุญ สถานที่รักษาพันธุ์สัตว์น้ำ
วัดอยู่ห่างจากประตูน้ำพระอินทร์ประมาณ ๒ ก.ม. มีที่ตั้งวัดครั้งแรก ๑๕ ไร่ โฉนดเลขที่ ๔๘๐๑...๑๒.๑๒๒๒ อาณาเขตทิศเหนือยาว ๖๐ วา ติดต่อกับที่ดินของเอกชนเลขที่ ๒-๓๔ ทิศใต้ ยาว ๖๐ วา ติดต่อกับที่ดินเอกชนเลขที่ ๙-๓๘ ทิศตะวันออกยาว ๑๐๐ ตารางวา ติดต่อกับที่ดินเอกชน เลขที่ ๒-๓๘-๒๙
กลุ่มคนที่ใช้
พุทธศาสนิกชน โดยเฉพาะในพื้นที่อำเภอวังน้อย
ชื่อผู้ดูแล
พระครูวิ สิฐพัฒนพิธาน (พระมหาวีรยุทธ์ ธม.มทต.โต) เจ้าอาวาสวัดพะยอม