น้ำมันงา เป็นสิ่งที่ชาวกะเหรี่ยงบ้านเวียคะดี้ ใช้เป็นน้ำมันในการประกอบอาหารและเป็นยารักษาอาการกระดูกแตก กระดูกหัก หรือนวดเพื่อบรรเทาอาการปวดเนื้อตัวจากการทำงานหนัก ทำมาจากเมล็ดงาดำเป็นสิ่งที่ใช้กันมาตั้งแต่ในสมัยโบราณ ในสมัยอดีตบ้านเวียคะดี้เป็นพื้นที่ห่างไกลทุรกันดาร การเดินทางคมนาคม
มีความยากลำบากในการเดินทางจะต้องเดินเท้าเพื่อเข้าไปในตัวอำเภอสังขละบุรีที่อยู่ห่างจากหมู่บ้านหลายสิบกิโลเมตร เพื่อไปโรงพยาบาลรักษาอาการยามป่วยเจ็บไข้ หรือหาซื้อน้ำมันพืชของกินของใช้ที่จำเป็นในตัวอำเภอ
สังขละบุรี จึงเกิดการทำน้ำมันงาจากเมล็ดงาดำไว้ใช้อุปโภคบริโภคในครัวเรือน
งาดำเป็นพืชที่ชาวกะเหรี่ยงในบ้านเวียคะดี้นิยมปลูกกันมากในหมู่บ้าน โดยปลูกไว้ตามหัวไร่ปลายนาเนื่องจากในเมล็ดงาดำมีน้ำมันอยู่มาก ชาวกะเหรี่ยงบ้านเวียคะดี้จึงนำเมล็ดงาดำมาบดเพื่อนำน้ำมันมาใช้ในการอุปโภคบริโภค โดยมีขั้นตอนวิธีการทำ ดังนี้
1. นำเมล็ดงาดิบที่เก็บเกี่ยวได้มาฝัดในกระด้งเพื่อคัดแยก เศษฟาง เศษหญ้า หรือสิ่งแปลกปลอมออก
2. นำเมล็ดงาดิบใส่ในครกไม้ แล้วนำลิ่มไม้มาใส่ไว้ตรงกลาง หลังจากนั้นเทียมวัวหรือควาย เพื่อใช้แรง
ในการหมุนลิ่มไม้ เมื่อลิ่มไม้เริ่มหมุน เมล็ดงาดำก็จะได้รับการเสียดสีกับครกทำให้เมล็ดแตกออกและได้น้ำมันงา ลักษณะวิธีการทำคล้ายกับการโม่แป้ง
3. เมื่อได้น้ำมันงาแล้วพักทิ้งไว้ให้เกิดการตกตะกอน จึงนำน้ำมันงาที่ได้ไปใช้ประโยชน์
งาดำ เป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดในทวีปแอฟริกา บริเวณประเทศเอธิโอเปีย แล้วแผ่กระจายไปยังอินเดีย จีน และประเทศต่าง ๆ ในแถบเอเชียรวมถึงประเทศไทย เป็นพืชล้มลุกที่มีอายุฤดูเดียว มีลำต้นตั้งตรง อาจแตกกิ่งหรือไม่แตกกิ่งแขนง ลำต้นสูงประมาณ 50 - 150 เซนติเมตร ไม่มีแก่น มีลักษณะอวบน้ำ และมีขนสั้นปกคลุม เปลือกลำต้นบาง มีสีเขียว ใบงาดำ ออกเป็นใบเดี่ยว ดอกงาดำเป็นดอกเดี่ยวหรือเป็นกลุ่มตรงซอกใบ จำนวน 1 - 3 ดอก ผลงาดำเรียกว่า ฝัก มีลักษณะทรงกระบอกยาว ผิวฝักเรียบ ปลายฝักแหลมเป็นติ่ง และแบ่งออกเป็นร่องพู 2 - 4 ร่อง ฝักอ่อนมีสีเขียว และมีขนปกคลุม ฝักแก่เปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล และค่อย ๆ เปลี่ยนเป็นสีดำอมเทา จากนั้น ร่องพูจะปริแตก เพื่อให้เมล็ดร่วงลงดิน ภายในฝักมีเมล็ดขนาดเล็ก สีดำจำนวนมาก เมล็ดมีรูปรีและแบน ขนาดเมล็ดประมาณ
2 - 3 มิลลิเมตร เปลือกเมล็ดบางมีสีดำ และมีกลิ่นหอม แต่ละฝักมีเมล็ดประมาณ 80 - 100 เมล็ด
คุณประโยชน์จากน้ำมันงาสกัดเย็น
- ช่วยบำรุงร่างกาย บำรุงผม ผิวพรรณ กระดูก เล็บ
- ช่วยระบบขับถ่ายดีขึ้น
- ช่วยป้องกันโรคภาวะกระดูกพรุน
- แก้เคล็ดขัดยอก ฟกช้ำ ปวดบวม ลดการอักเสบ
- ช่วยในการเผาผลาญและสลายไขมัน ลดความอ้วน
- 2 -
- ช่วยบำรุงระบบประสาทและสมอง ช่วยให้นอนหลับสบาย
- มีสารต่อต้านอนุมูลอิสระ ช่วยชะลอความแก่
- ช่วยป้องกันการเกิดโรคเหน็บชา
นอกจากผลิตแบบวิถีดั้งเดิมแล้ว ปัจจุบันในบ้านเวียคะดี้มีการจัดตั้งกลุ่มวิสาหกิจชุมชนบ้านเวียคะดี้ขึ้น
เพื่อแปรรูปเมล็ดงาดำ โดยนำเอาภูมิปัญญาและวิถีชีวิตที่สืบทอดและปฏิบัติมาตั้งแต่ในสมัยอดีตมาปรับให้เข้ากับ
ยุคสมัยและเสริมสร้างมูลค่าเพิ่มด้วยการผลิตเป็นสินค้าผลิตภัณฑ์ของชุมชน ในรูปแบบของน้ำมันงาสกัดเย็น ใช้เครื่องสกัดเย็นมาใช้แทนครกไม้เมื่อในสมัยอดีต สำหรับกากของเมล็ดงาดำที่ผ่านการสกัดน้ำมันแล้วนำมาใช้ประโยชน์
โดยการทำเป็น งาเน่า เครื่องปรุงสำหรับประกอบการทำอาหาร โดยนำกากเมล็ดงาดำมานึ่งผ่านความร้อนให้สุก
แล้วนำเกลือเม็ดมาบดให้ละเอียดผสมลงไปคลุกให้ทั่ว ใส่ภาชนะปิดฝาทิ้งไว้ประมาณ 1 เดือน ก็จะได้งาเน่าสำหรับ
ใช้ปรุงอาหาร ลักษณะคล้ายกับถั่วเน่าของทางภาคเหนือ