“เพลงท่าฉลอม” เป็นเพลงที่ประพันธ์ขึ้นเมื่อปี พ.ศ. ๒๕๐๔ โดย ชาลี อินทรวิจิตร ผู้ประพันธ์ ทำนองโดยสมาน กาญจนผลิน และขับร้องโดยนายชรินทร์ นันทนาคร สำหรับประวัติความเป็นมาของเพลงนี้ เริ่มต้นขึ้นเมื่อครั้งที่ชาลีกลับไปเยี่ยมบ้านเกิดที่ตำบลท่าฉลอม อำเภอเมืองสมุทรสาคร จังหวัดสมุทรสาคร และถูกพี่สาวของเขา คือนางสงวนต่อว่า ว่าไม่แต่งเพลงให้กับบ้านเกิดเลย แต่กลับไปแต่งเพลงให้คนอื่นเมืองอื่นแทน ชาลีเดินออกจากบ้านไปยังท่าเรือข้ามฟากท่าฉลอม - มหาชัย และได้พูดคุยกับคุณลุงบุญเย็น ซึ่งเป็นนายท่าเรือแห่งนี้ หลังจากนั้นลุงบุญเย็นได้เล่าเรื่องราวความรักของเขากับลูกสาวเศรษฐีจากตำบลมหาชัยผู้หนึ่ง มีชื่อว่า พยอม ซึ่งครั้งนั้นลุงบุญเย็นว่ายน้ำข้ามแม่น้ำท่าจีนและนำปลา 2 – 3 ตัว ไปให้พะยอม ภายหลังลุงบุญเย็นได้ทราบข่าวว่าพยอมได้แต่งงานกับชายหนุ่มอื่นแล้ว สำหรับเนื้อเพลงท่าฉลอม มีดังนี้

พี่อยู่ไกลถึงท่าฉลอม

แต่พี่ไม่ตรอมเพราะรักพะยอมยามยาก

ออกทะเลจะหาปลามาฝาก

แม่คุณขวัญใจคนยาก รับของฝากจากพี่ได้ไหม

โปรดเมตตารักพี่สักนิด พี่มอบชีวิตอุทิศให้สาวมหาชัย

แบกความรักข้ามทะเลมาให้ ฝ่าลมและคลื่นเท่าไหร่

รักจึงได้ว่ายน้ำข้ามมา

ท่าฉลอมกับมหาชัย จะคิดทำไมว่าไกล

เชื่อมความรักไว้ดีกว่า

บอกเพียงสักคำ ว่าไม่รักจะหักใจลา

ซ่อนตัวตามประสา จะหนีซ่อนหน้าห่างไกล

เรื่องทะเลนั้นพี่พอรู้ แต่เรื่องเจ้าชู้ ไม่รู้จะทำฉันใด

หยั่งทะเลพอคะเนดูได้

แต่ความรักเกินครวญใคร่

ลึกเท่าไหร่ไม่รู้หยั่งถึง

สำหรับเพลงท่าฉลอมนั้นมีชื่อเสียงโด่งดังเป็นอย่างมาก ต่อมาจึงเกิดภาพยนตร์เรื่อง “ท่าฉลอม” เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๐๔ (กำกับภาพยนตร์โดยนายปริญญา ลีลีศร และนำแสดงโดย นายแมน ธีระพล และนางสาวอโณทัย บุศมชาติ) และ ละครเรื่อง “ท่าฉลอม” เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๓๒ (อำนวยการสร้างโดย พันธ์ทิพย์ สุขดำรง นำแสดงโดย นายลิขิต เอกมงคล และนางสาวลีลาวดี วัชโรบล) ทั้งนี้ภาพยนตร์และละครอ้างอิงเนื้อเรื่องมาจากเนื้อเพลงท่าฉลอมทั้งหมด ปัจจุบันมีนักร้องหลายคนได้ขับร้องเพลงท่าฉลอมในรูปแบบต่างๆ ได้แก่ นายโอภาส ทศพร นายกิตติคุณ เชียรสงค์ และวงนิรนาม เป็นต้น

คุณค่าและความสำคัญของ “เพลงท่าฉลอม”

เพลงท่าฉลอม มีคุณค่าในทุกระดับทั้งครอบครัว ชุมชนท้องถิ่นในจังหวัดสมุทรสาครและประเทศ เนื่องจากเพลงท่าฉลอมเป็นเพลงที่สะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิตของคนในท้องถิ่น สะท้อนแนวคิดการดำเนินชีวิต เรื่องความอุสาหะ ความเพียรพยายาม ซึ่งระบุไว้ในเนื้อเพลงท่อนหนึ่งว่า “...โปรดเมตตารักพี่สักนิด พี่มอบชีวิตอุทิศให้สาวมหาชัย แบกความรักข้ามทะเลมาให้ ฝ่าลมและคลื่นเท่าไหร่ รักจึงได้ว่ายน้ำข้ามมา...” แสดงวิถีชีวิตดั้งเดิมของคนท่าฉลอมด้านการทพการประมง ดังที่ปรากฏในเนื้อเพลงว่า “...ออกทะเลจะหาปลามาฝาก แม่คุณขวัญใจคนยาก รับของฝากจากพี่ได้ไหม...”