ประวัติความเป็นมาวัดจองคำ(พระอารามหลวง)
วัดจองคำ(พระอารามหลวง) เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ ประวัติวัดแจ้งว่า เมื่อคราวสร้างศาลาการเปรียญวัดขึ้นใหม่ พ.ศ.๒๕๑๔ เนื่องจากถูกไฟไหม้เมื่อ พ.ศ.๒๕๑๓ ขุดเสาพบแผ่นเงินจารึกมีความว่า “วัดจองคำ สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๓๗๐ โดยศรัทธาชาวบ้าน ต่อมาศาลาการเปรียญทรุดโทรมลง พ.ศ.๒๔๙๖ ลุงจองคำส่วย คหบดีชาวแม่ฮ่องสอนเป็นศรัทธาสร้างศาลาการเปรียญขึ้นมาใหม่ พ.ศ.๒๕๑๓ เกิดไฟไหม้พระครูอนุสุตรศาสนจักรเจ้าอาวาสวัดสมัยนั้นร่วมกันสร้างขึ้นมาใหม่ และวัดได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อวันที่ ๒ กันยายน ๒๕๑๘ และได้รับพระราชทานยกขึ้นเป็นพระอารามหลวงชั้นตรีชนิดสามัญ เมื่อวันที่ ๒๗ กุมภาพันธ์ ๒๕๒๗ ปัจจุบันมีพระครูอนุสรณ์ชัยสิทธิ เป็นเจ้าอาวาส
สิ่งสำคัญในวัด
๑.วิหารหลวงพ่อโต เป็นอาคารศิลปะผสมผสานไทยใหญ่พม่า และตะวันตก ด้านหน้าศาลาการเปรียญสร้างขึ้นเพื่อประดิษฐาน “เจ้าพลาโหลง” หรือหลวงพ่อโต พ.ศ.๒๔๖๙
๒.หลวงพ่อโต หรือชาวบ้านเรียกว่า “เจ้าพลาโหลง” เป็นพระพุทธรูปองค์ใหญ่ที่สุดในเมืองแม่ฮ่องสอน สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๔๖๙ บนพื้นที่เดิมซึ่งเป็นเจดีย์ หลวงพ่อโตเป็นพระพุทธรูป ศิลปไทยใหญ่ผสมพม่า ปั้นโดย สล่าโพโต่ง เดชะโกเมนต์ ชาวพื้นบ้านเมืองแม่ฮ่องสอน ทุกปีเดือน ๕ ราวเดือนมีนาคมมีการจัดงานนมัสการหลวงพ่อโตเพื่อให้ผู้คนมาสักการะกราบไหว้บูชา เพื่อได้บุญกุศลและเป็นสิริมงคลแก่ชีวิต
๓. อุโบสถศิลปไทยใหญ่ด้านตะวันตก ศาลาการเปรียญ
๔. ตุ๊กตาปูนปั้นบนขอบหน้าต่างและขอบ ประตูวิหารเป็นของเก่าที่สร้างพร้อม กับวิหารและพระพุทธรูป