เป็นพระอารามหลวงชั้นตรีชนิดสามัญ สร้างขึ้นเมื่อ ปีพุทธศักราช ๒๓๔๐ เป็นวัดที่มีชื่อเรียกมากมาย เดิมชื่อวัดหัวรอ เนื่องจากเป็นสถานที่สำหรับรวมแขก เพราะประชาชนในสมัยนั้นนิยมค้าขายมีวัวควายเทียมเกวียนเป็นพาหนะเดินทาง ส่วนมากจะเดิน ค่ำไหนนอนนั่น วัดหัวรอจึงเป็นจุดเริ่มต้นที่จะต้องเดินทางพักแรมคืนแรกของการเดินทาง จึงมักจะนัดพบกันที่วัดแห่งนี้ พุทธศักราช ๒๔๕๖ พระอธิการหล้า อินทว์โส จึงได้ขยายวัดเพิ่มจากที่แห่งเดิม และเปลี่ยนชื่อใหม่ว่า วัดบูรพา เพราะตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของจังหวัด และเมื่อมีวิวัฒนาการทางภาษามากขึ้น จึงได้มีการเพิ่มสร้อยเพื่อความไพเราะ เป็น วัดบูรพาภิราม ต่อมาในปีพุทธศักราช ๒๕๑๖ ได้สร้างพระพุทธรัตนมงคลมหามุนีขึ้น โดยฝีมือช่างชาวบ้าน ซึ่งความจริงอยากจะสร้างเป็นความสูง ๑๐๑ ศอก เท่ากับชื่อจังหวัด แต่ด้วยความเป็นชาวบ้านจึงวัดเกิน มีความสูง ๑๑๘ ศอก รวมฐาน ๑๓๕ ศอก อันเป็นความสูงอันดับ ๑ ของประเทศไทย และอันดับที่ ๖ ของโลก ทำให้ชาวร้อยเอ็ดเรียกวัดนี้อย่างติดปากว่า “วัดพระเจ้าใหญ่” เพราะสามารถมองเห็นได้แต่ไกล นอกจากนั้นด้านหลังองค์พระบรรจุพระบรมสารีริกธาตุที่อันเชิญมาจากประเทศอินเดีย ใต้ฐานองค์พระเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปที่สำคัญ