ซออู้และซอด้วง เป็นเครื่องดนตรีไทยใช้บรรเลงในวงเครื่องสายและวงมโหรี เมื่อบรรเลง

อยู่ในวงเครื่องสาย ผู้บรรเลงซอด้วงมีหน้าที่เป็นผู้นำวง แต่ถ้าบรรเลงอยู่ในวงมโหรีมีหน้าที่ดำเนิน

เนื้อเพลงเท่านั้นเพราะในวงมโหรีมีระนาดเอกซึ่งเสียงดังกว่าทำหน้าที่เป็นผู้นำวง วิธีบรรเลงเสียง

ของซออู้จะทุ้ม ส่วนเสียงของซอด้วงจะแหลม

การทำซออู้และซอด้วง เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นของชุมชนตำบลบ้านป้อม ที่ได้รับการถ่าย

ทอดมาจากครู อาจารย์ ซึ่งเป็นผู้ฝึกสอนและถ่ายทอดวิธีการทำ และได้นำภูมิปัญญาดังกล่าวมา

สืบทอดให้แก่บุตร หลาน เครือ ญาติ ตลอดจนเครือข่ายในเวลาต่อมา

วัสดุและอุปกรณ์ในการทำซออู้ ซอด้วง

1.กะลา ใช้สำหรับทำซออู้ ส่วนซอด้วงใช้ไม้เนื้อแข็ง เช่น ไม้ประดู่

2.หนังวัว ใช้สำหรับทำซออู้ ส่วนซอด้วงใช้หนังงูเหลือม

3.ก้านคันซอ,ก้านลูกบิด,ก้านคันชัก ใช้ไม้เนื้อแข็ง

4.แลคเกอร์

5.เส้นไหม,เส้นเอ็น

วิธีการทำซออู้

1.นำกะลามะพร้าวมาตัดออก โดยประมาณ เศษ 1 ส่วน 3

2.เมื่อตัดกะลาออกแล้ว นำมาขัดขนออกให้สะอาด ให้เรียบมากที่สุด

3.นำแผ่นหนังวัวมาขึงกับกะโหลกซอด้านที่ตัดออกให้ตึง แล้วผนึกด้วยกาว

4.ใช้เครื่องมือฉลุลวดลายกับกะโหลกซอ สาเหตุที่ต้องแกะลายเพราะต้องการให้มี

เสียงออกมาขณะที่บรรเลง

5.กลึงคันซอ,กลึงลูกบิด และกลึงคันชัก (คันที่ใช้สำหรับสี)

6.หลังจากกลึงเสร็จแล้ว นำมาขัดเงาแล้วทาด้วยแลคเกอร์

7.ขั้นตอนสุดท้ายคือการประกอบ โดยการนำคันซอ,ลูกบิด,คันชัก,กะโหลกซอ,เส้นไหม,

เส้นเอ็น ประกอบเป็นซออู้

วิธีการทำซอด้วง

1.นำไม้เนื้อแข็งเช่น ไม้ประดู่ มากลึง ความยาว 5 นิ้ว 2 หุน

2.เสร็จแล้วนำแผ่นหนังงูเหลือมมาปิดด้านหน้าของกระบอก

3.กลึงคันซอ,กลึงลูกบิดและกลึงคันชัก(คันที่ใช้สำหรับสี)

4.กลึงเสร็จแล้วนำมาขัดเงาทาด้วยแลคเกอร์

5.นำคันซอ,ลูกบิด,คันชัก,เอ็น,ไหม และกระบอกซอประกอบเข้าด้วยกัน

การเทียบเสียงซออู้และซอด้วง ผู้บรรเลงจะเป็นผู้ที่เทียบเสียงสำหรับบรรเลงกับวงเครื่อง

สายหรือวงมโหรี

โดย...วัฒนธรรมอำเภอพระนครศรีอยุธยา

สำนักงานวัฒนธรรมอำเภอพระนครศรีอยุธยา