ชื่อ สุ่มไก่

ประเภทและลักษณะ ใช้สำหรับขังไก่

ประวัติความเป็นมา

การทำสุ่มไก่ขึ้นเนื่องจากมีชาวบ้านจำนวนมากที่ชื่นชอบและนิยมกีฬาชนไก่ และมีชาวบ้านที่เลี้ยงไก่บ้านด้วย จึงต้องมีอุปกรณ์ที่จำเป็นในการเลี้ยงดูไก่ชนอย่างใกล้ชิด คือ สุ่มไก่ ซึ่งสุ่มไก่นี้สานได้ง่าย มีราคาถูกและใช้ประโยชน์ได้ดี การสานสุ่มไก่นี้ได้สืบทอดกันมาเป็นเวลาช้านานมากสืบทอดมาตั้งแต่รุ่นบรรพบุรุษ จึงได้มีการสานสุ่มสืบต่อกันมาเรื่อยๆ จนถึงปัจจุบันก็ได้สานสุ่มเป็นอาชีพ เพราะด้วยวัยที่มากขึ้นทุกวัน ไม่สามารถออกไปทำงานได้ จึงยึดอาชีพสานสุ่มไก่ขายเป็นหลัก

วัสดุที่ใช้(ประเภทผ้าทำจากฝ่าย ไหม เส้นทอง เส้นเงิน เป็นต้น ประเภทประทิ่นบอกส่วนผสมทุกชนิด)

- ไม้ไผ่ , ย่านย่านาง หรือเชือกฟาง, ใช้เลื่อยคันธนูเลื่อยตัดข้อปล้องแรกของไผ่ , ค้อน ใช้ตอกตะขอข้อไผ่หลักหมุดยึดส่วนหัวสุ่มไก่เมื่อสานขึ้นรูป

วิธีทำ(ใช้วิธีทอ ถักหรือพิมพ์ เป็นต้น บอกกรรมวิธีและขั้นตอนต่าง ๆ อย่างละเอียด เครื่องมือที่ใช้ เทคนิควิธีการ)

วิธีการจักสาน

๑. การจักตอกไผ่

๒. ผ่าลำไผ่ออกมาเป็นเส้น ๆ

๓. จักตอกเส้นไผ่เป็นตอกยืน ตอกยาว

๔. ส่วนที่เป็นข้อไผ่นำมาเหลาเป็นตะขอข้อไผ่หลักหมุดยึดหัวสุ่ม เพื่อไม่ไห้สุ่มขยับเขยื้อนในขณะสานขึ้นรูป

การสานสุ่มไก่

๑. หาไม้ไผ่ขนาดพอดีไม่แก่หรืออ่อนเกินไป

๒. ผ่าลำไผ่ออกเป็นเส้นๆ

๓. เหลาตอกเส้นไผ่เป็นตอกยืน ตอกยาว และตอกไผ่ตีน ความกว้างของตอก แต่ละแบบโดยประมาณ ตอกยืน ๑.๓ – ๑.๗ เซนติเมตร ตอกยาว ๐.๘ เซนติเมตรและ ตอกไผ่ตีน ๑.๖ – ๒.๐ เซนติเมตร

๔. ส่วนที่เป็นข้อไผ่นำมาเหลาเป็นตะขอข้อไผ่หลักหมุดยึดหัวสุ่ม เพื่อไม่ให้สุ่ม ขยับเขยื่อนในขณะสานขึ้นรูปหมุดยึดหัวสุ่ม เพื่อไม่ให้สุ่มขยับเขยื่อนในขณะสานขึ้นรูป

๕. ใช้ค้อนตอกตะขอข้อไผ่หลักหมุดยึดหัวสุ่มบนพื้นดินลานกว้าง เพื่อยึดสุ่มไก่ ไว้ใน การสานขึ้นรูปใช้ตอกยาวสานรอบ ๆ สุ่มไก่เพื่อขึ้นรูปแบบลายหนึ่ง (ยกหนึ่งข้ามหนึ่ง) โดยจุดเริ่มต้นของตอกยาวแต่ละเส้นเปลี่ยนตำแหน่งไปเรื่อย ๆ เพื่อให้สุ่มไก่ได้รูปทรงกลม

๖. สานตีนสุ่มไก่ โดยใช้ตอกไผ่ตีนประมาณ ๕ เส้นขั้นที่ ๗ การเลื่อยตัดปลายตอกยืนตีนสุ่มไก่ที่ยื่นยาวทิ้งไป

๗. ได้สุ่มไก่ที่เสร็จสมบรูณ์

ประโยชน์ของภูมิปัญญา

๑. ใช้สำหรับขังไก่ไม่ต้องการให้ไก่ตนเองออกไปคุ้ยเขี่ยหาอาหารรบกวนเพื่อนบ้าน หรือเขี่ยพืช ผัก ผลไม้

๒. ใช้ในการกักขัง โดยเฉพาะเลี้ยงไก่ชนที่มีราคาแพง จึงขังไก่เอาไว้ในสุ่ม