บ้านพังทุยตำบลพังทุย อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น ห่างจากที่ว่าการอำเภอน้ำพอง ไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ประมาณ 20 กิโลเมตร ห่างจากศาลากลางจังหวัดขอนแก่นไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือประมาณ 50 กิโลเมตร ลักษณะพื้นที่เป็น ที่ราบลุ่มเหมาะกับทำการเกษตร

ประวัติความเป็นมาจากคำบอกเล่าต่อ ๆ กันมา ประมาณปี พ.ศ. 2410 พ่อแสนศาลา ต้นตระกูลผู้ตั้งหมู่บ้านกุดพังทุย เดิมมีภูมิลำเนาอยู่บ้านขามใหญ่ บ้านขาม ตำบลบ้านขาม อำเภอน้ำพอง ในปัจจุบัน พ่อแสนศาลา เป็นควาญช้างเป็นพรานที่เที่ยวตระเวนคล้องช้างป่าเพื่อนำมาฝึกให้เป็นช้างบ้านไว้ใช้งาน และมีเพื่อนพ่อแสนศาลาอีกคนหนึ่งชื่อพ่อเมืองแมน คาดว่าจะเป็นพี่น้องกันเนื่องจากชื่อคล้องจองกันคือ เมืองแมน – แสนศาลา ท่านทั้งสองได้มาคล้องช้างในเขตป่าห้วยเสียวเป็นพื้นที่ติดต่อกับป่าเขาสวนกวางและป่าดงมูล ซึ่งมีช้างป่าที่มีรูปพรรณสวยงาม เมื่อคล้องช้างได้แล้วได้พักค้างคืนบริเวณที่ตั้งหมู่บ้านกุดพังทุยในปัจจุบัน ซึ่งเป็นทำเลที่อุดมสมบูรณ์ด้วยพืชพันธุ์ธัญญาหาร มีลำห้วย มีหนองน้ำที่เรียกว่า “กุด” และมีหลายกุด เช่น กุดแคน กุดกลาง กุดแข้ กุดยาว และมีห้วยน้อยคำบอน มีลำห้วยเสียว ลำห้วยยาง พ่อแสนศาลาและพ่อเมืองแมน จึงตัดสินใจชวนกันแผ้วถางป่าที่เป็นเนินตั้งหมู่บ้านพร้อมบอกกล่าวญาติมิตรพี่น้องได้ทราบและได้อพยพมาอยู่เพิ่มขึ้น วันหนึ่งพ่อแสนศาลาได้นำช้างของตนไป “เผียง” หมายถึง ล่ามช้างให้กินหญ้า เป็นช้างตัวเมีย (ช้างพัง) หางด้วน (หางทุย) ที่ล่ามช้างอยู่ใกล้กับหนองน้ำกุดกลาง เกิดเชือกพันขาช้างดิ้นตกตลิ่งหนองน้ำกุดกลางตาย พ่อแสนศาลาเสียใจมากเพราะรักช้างตัวนี้มาก จึงตั้งชื่อหมู่บ้านที่ตนตั้งรกรากตรงนี้ว่า “บ้านกุดพังทุย” ปัจจุบันบ้านกุดพังทุยเป็นหมูบ้านใหญ่มีจำนวนครัวเรือนประมาณ 500 ครัวเรือน ทางการจึงได้แยกการปกครองเป็น 2 หมู่บ้าน เป็นหมู่ที่ 1 หมู่ที่ 10 ส่วนชื่อหมู่บ้านในปัจจุบันทางราชการจะเรียกชื่อบ้านกุดพังทุยว่า "บ้านพังทุย" แต่ชาวบ้านตำบลพังทุยส่วนใหญ่ยังเรียกชื่อ บ้านกุดพังทุย ปัจจุบันบ้านพังทุยหมู่ที่ 1 มีนายตระกูล ทองสา เป็นผู้ใหญ่บ้าน และหมู่ที่ 10 มีนางมิ่งขวัญ ทาปลัด เป็นกำนันตำบลพังทุย

ด้านการศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรมชาวบ้านพังทุยนับถือศาสนาพุทธ มีวัดประจำหมู่บ้าน คือ วัดสมศรี สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย ด้านวัฒนธรรมประเพณีหมู่บ้านยังยึดถือปฏิบัติสืบทอดรุ่นต่อรุ่นจากบรรพบุรุษคือ “ฮีตสิบสอง คองสิบสี่” คือมีงานประเพณีตลอด 12 เดือน มีโรงเรียนประจำหมู่บ้าน คือโรงเรียนบ้านกุดพังทุย สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 4 มีโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลพังทุย และองค์การบริหารส่วนตำบลพังทุย ที่ตั้งอยู่ในหมู่บ้านพังทุย