จากเหตุการณ์ผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ (ผกก) ได้เข้ามาก่อกวนและทำร้ายร่างกายชีวิตและทรัพย์สินของประชาชน ในเขตบ้านกุดดินจี่ เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๑๖ นั้น ราษฎรได้รวมตัวกัน จัดตั้งเป็นกลุ่มแนวร่วมรูปแบบคณะกรรมการอาสาพัฒนาป้องกันตนเอง (อพป) โดยมีผู้นำชุมชน ในสมัยนั้น ประกอบด้วย นายเบ้า ประเสริฐแท่น กำนันตำบลกุดดินจี่ หมู่ ๑ นายจันทร์แดง ภูขะมา ผู้ใหญ่บ้าน หมู่ ๒ นายสมัย นนทะพา ผู้ใหญ่บ้าน หมู่ ๑๑ นายพวง บุญธรรม ผู้ใหญ่บ้าน หมู่ ๑๒ พร้อมกับราษฎร ได้จัดเวรยามรักษาหมู่บ้านอย่างเข้มแข็ง ถึงขนาดทำให้หมู่บ้านใกล้เคียงเข้ามาอาศัยหลบภัยหลายครั้งและได้นำราษฎร จับอาวุธ ขึ้นมาต่อสู้กับกลุ่มผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ (ผกก) อยู่หลายครั้ง อันนำมาซึ่งความสูญเสียแก่ชีวิตและทรัพย์สินของประชาชนเป็นอย่างมาก จนสามรถเอาชนะผู้ก่อการร้าย กลุ่มดังกล่าวจนได้รับการยกย่องสรรเสริญ ต่อมาความทราบไปถึงทางอำเภอ โดยนายเยื้อน ศรีศักดิ์ นายอำเภอนากลาง และนายอเนก สิทธิประสาท ผู้ว่าราชการจังหวัดอุดรธานีขณะนั้น ได้เล็งเห็นถึงความสำคัญของชุมชนเข็มแข็งดังกล่าว จึงได้มีการริเริ่มในการจัดฝึกอบรมให้ความรู้แก่ประชาชน ในการพัฒนาและป้องกันตนเอง โดยใช้ชื่อว่าไทยอาสาป้องกันตนเอง (ทสปช.) แต่พื้นที่บ้านกุดดินจี่ขณะนั้นไม่มีความพร้อมในด้านบุคลากรและประชาชนผู้เข้าร่วมการฝึกอบรม ทางการจึงได้เปลี่ยนพื้นที่เป้าหมายในการฝึกอบรมเป็นพื้นที่บ้านนาดี หมู่ ๑ ตำบลนาดี กิ่งอำเภอสุวรรณคูหา ในขณะนั้น ซึ่งเป็นที่มาของไทยอาสาป้องกันชาติ (ทสปช.) เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๑๗ จากเหตูการณ์ในครั้งนั้น ฝ่ายอำนวยการรักษาความมั่นคงภายใน (กอรมน.) ได้นำหลักสูตรการฝึก ทสปช. ไปฝึกให้กับราษฎรในเขตพื้นที่ต่างๆ ทั้งในเขตพื้นที่กิ่งอำเภอสุวรรณคูหา พื้นที่อำเภอนากลาง และพื้นที่ใกล้เคียงของจังหวัดอุดรธานี ในสมัยนั้น โดยได้รับความร่วมมือเป็นอย่างดียิ่งจากฝ่ายปกครอง ฝ่ายอำเภอและฝ่าย อส. ตลอดจนประชาชนในพื้นที่ ทั้งทางด้านการสนับสนุนสรรพกำลังด้านการใช้อาวุธ และยุทธวิธีการรบแบบทหาร จนกระทั่งในที่สุดสามารถต่อสู้และผลักดันกลุ่มผู้ก่อการร้าย คอมมิวนิสต์ออกจากพื้นที่เป็นผลสำเร็จในเวลาต่อมา ด้วยพลังความสมัครสมานสามัคคีและศักดิ์ศรีแห่งความรักชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ของราษฎรในเขตพื้นที่บ้านกุดดินจี่ อำเภอนากลาง และพื้นที่ใกล้เคียง จึงสมควรอย่างยิ่งที่จะต้องมีอนุสาวรีย์สถานที่เชิดชู ความกล้าหาญ ความรักชาติ รักแผ่นดินของเหล่าวีรชน ทสปช. ทุกรูปนามที่ได้ร่วมกันเสียสละเลือดเนื้อ และชีวิตเพื่อป้องกันผืนแผ่นดินเกิด ซึ่งในเวลาต่อมาในสมัย ฯพณฯพลเอกเกรียงศักดิ์ ชมะนันท์ เป็นนายกรัฐมนตรี จึงได้ออกระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยไทยอาสาป้องกันชาติ พ.ศ. ๒๕๒๑ ประกาศใช้เมื่อวันที่ ๔ กันยายน ๒๕๒๑ และมีมติกำหนดให้ วันที่ ๔ มี.ค. ของทุกปีเป็นวันไทยอาสาป้องกันชาติ (ทสปช.)

อนุสาวรีย์แห่งนี้ จึงสร้างไว้เพื่อเชิดชูวีรกรรมของราษฎร อาสาป้องกันชาติ ทสปช. และเพื่อให้อนุชนรุ่นหลังได้รำลึกถึงบรรพบุรุษผู้สร้างวีรกรรม เป็นผู้มีบุญคุณต่อแผ่นดินอย่างใหญ่หลวง สมควรเป็นแบบอย่างที่ดี ในการที่อนุชนรุ่นหลังจะได้ช่วยกันปกปักและรักษาไว้ ซึ่งสถาบันชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์ ให้ดำรงอยู่คู่ประเทศไทยตลอดไป

อนุสาวรีย์ไทยอาสาป้องกันชาติ (ทสปช.) แห่งนี้ ได้ร่วมก่อสร้างเมื่อวันที่ ๒๙ มกราคม ๒๕๒๒ งบประมาณ จำนวน ๑,๕๗๐,๐๐๐ บาท ด้วยการควบคุมดูแลของ สิบตรีสราวุธ สังฆชาย นายกเทศมนตรีตำบลกุดดินจี่พร้อมด้วยคณะผู้บริหารผู้นำชุมชน รวมทั้งข้าราชการและประชาชนชาวกุดดินจี่ทุกรูปนาม