ร่วมแสดงความคิดเห็นกับเรา
ขอขอบคุณสำหรับการเยี่ยมชมเวบไซต์ m-culture.in.th

เราได้จัดทำแบบสำรวจแบบง่ายๆ เพื่อจะ
ได้ทราบถึงสิ่งที่ผู้เยี่ยมชมเวบไซต์เรา
ชอบและให้เราได้เรียนเกี่ยวกับคุณมากขึ้น
 
Latitude : N 14° 34' 59.9999"
14.5833333
Longitude : E 104° 55' 30"
104.9250000
No. : 181525
การละเล่นพื้นบ้าน ขาโถกเถก
Proposed by. tapreeyakorn Date 27 Febuary 2013
Approved by. อุบลราชธานี Date 4 March 2013
Province : Ubon Ratchathani
0 665
Description

เป็นการเล่นต่อขาให้สูงสันนิษฐานว่าจะมาจากการที่ผู้ใหญ่ใช้วิธีการนี้เดินข้าม น้ำ หรือ เข้าป่าเข้าพง แต่ไม่มีรองเท้าสวมใส่กันหนามไหน เมื่อป่าพงหมดไปมีรองเท้าสวมใส่ป้องกันหนามไหนได้ก็คงจะเลิกใช้กัน แต่เด็กนำมาเป็นของเล่น เล่นกันให้สนุกสนาน

-อุปกรณ์ในการเล่น

ไม้ไผ่ท่อนเล็กขนาดพอเหมาะมือจับได้มั่น ๒ ท่อน ยาวท่อนละประมาณ ๑.๕๐ - ๒ เมตร เลือกไม้ไผ่ที่มีแขนงที่แข็งแรงยื่นออกมาจากบ้องโดยกะขนาดให้ได้ความสูงใน การที่จะขึ้นไปยืนและก้าวเดินได้ตามที่ต้องการ หากหาไม้ไผ่ที่แขนงแข็งแรงจากปล้องไม่ได้ คะเนความสูงตามที่ต้องการแล้วทำเครื่องหมายไว้ จากนั้นเจาะรูจากที่ทำเครื่องหมายให้ทะลุไปอีกด้านหนึ่ง หาไม้เหนียว ๆ แข็งแรง หรือเหล็กสอดเข้าไปในรูทำสลัก และหาไม้ไผ่ท่อนยาวประมาณ ๑ คืบ ๑ คู่ ไม้ไผ่คู่นี้เลือกตัดให้มีปล้องไม้ไผ่อยู่ตรงกลาง เหนือปล้องไม้ไผ่ด้านหนึ่งเจาะเป็นรูกว้างพอที่จะสวมไม้ไผ่ท่อนยาวได้ให้ลง มาวางอยู่บนแขนงไม้ที่ยื่นจากปล้องหรือลงบนไม้หรือเหล็กที่ทำสลักไว้เวลา เล่นขึ้นไปเหยียบบนท่อนไม้ที่สวมไม้ท่อนยาววางเท้าให้มั่นๆและจับไม้ท่อนยาว ให้ตั้งตรง ก้าวเดินไปคล้ายเดินธรรมดา หากหัดจนชำนิชำนาญก็พาไม้วิ่งได้รวดเร็ว ถ้าต้องเดินสูงมากจะทำรูสลักสูง เวลาขึ้นไปยืนบนไม้โถกเถกต้องใช้บันไดบ้านหรือกำแพงสำหรับพิงไม้โถกเถกแล้ว ขึ้นไปยืน

-โอกาสหรือเวลาที่เล่น

เล่นได้ทุกโอกาสเด็ก ๆ จะวิ่งแข่งกัน หรือเล่นในงานโรงเรียนเป็นการแข่งขันระหว่างชั้นปี หรือในเทศกาลต่าง ๆ เช่น สงกรานต์ เทศกาลกฐินจะมีกีฬาหมู่บ้านเพื่อความสนุกสนานและความสามัคคีก็จะจัดแข่งขัน เดินวิ่งไม้โถกเถก

-คุณค่าสาระและแนวคิด

การเล่นไม้โถกเถก จะทำให้ผู้เล่นรู้จักระมัดระวังตนไม่ประมาทไม้โถกเถกเป็นภูมิปัญญาของชาว บ้านที่คิดทำของเล่นให้เด็ก ๆ จากธรรมชาติที่หาได้ง่ายในท้องถิ่น

การแข่งขันวิ่งไม้โถกเถกทำให้เกิดความสามัคคีทั้งผู้ล่นและผู้มาให้กำลังใจ และความสมัครสมานสามัคคีของชุมชนได้รับความสนุกสนานโดยไม่สิ้นเปลือง การเลือกตัดไม้ไผ่มาทำไม้โถกเถก การฝึกเดินเป็นการสืบทอดความรู้ภูมิปัญญาจากคนหนึ่งไปยังคนอีกรุ่นหนึ่งต่อไป

ปัจจุบันการเล่นไม้โถกเถกไม่ค่อยนิยมเล่นแล้วในหมู่เด็กในอีสาน นอกจากในบางท้องถิ่น เพราะมีของเล่นอื่น ๆ ที่สามารถหาซื้ออุปกรณ์มาเล่นกันได้สะดวกขึ้น ค่านิยมจากภายนอกเข้าไปกำหนดและวางรูปแบบที่ว่าเป็นสากล การศึกษา การเรียนการสอนเป็นการละเล่นที่เป็นสากลนิยม ไม่มีเรื่องของท้องถิ่น การสืบทอดภูมิปัญญาในการประดิษฐ์ของเล่นพื้นถิ่นจึงค่อย ๆ หายไปจนคนรุ่นหลังไม่มีโอกาสได้เรียนรู้ และปัจจุบัน ป่าไม้ถูกทำลายลงมาก บ้านกับป่าแยกจากกันไกลกัน การจัดหาไม้ไผ่มาทำของเล่นจึงเป็นเรื่องยุ่งยาก และราคาแพง ถ้าต้องซื้อหา

การเล่นไม้โถกเถก เป็นอันตรายต่อเด็กผู้ใหญ่มักจะห้ามปรามหรือไม่ทำให้เล่น การละเล่นประเภทนี้จึงหายไป แต่แท้จริงการละเล่นไม้โถกเถกนั้น เป็นการละเล่นสากลประเทศต่าง ๆ ในยุโรปก็นิยมเช่นกัน ละครสัตว์ทุกคณะมีการเล่นไม้โถกเถก ในพิธีเปิดการแข่งขันฟุตบอลโลกที่ประเทศฝรั่งเศสก็มีการเล่นไม้โถกเถกเช่นกัน

Location
นายสานิตย์ ศรีขาว (ที่ว่าการอำเภอน้ำขุ่น)
Tambon ตาเกา Amphoe Nam Khun Province Ubon Ratchathani
Details of access
http://www.bloggang.com/viewblog.php?id=ead&date=17-02-2005&group=1&gblog=2 http://www.openbase.in.th/node/8239 http://www.thamm
Reference ปรียากรณ์ ทะคำสอน
Organization สำนักงานวัฒนธรรมอำเภอน้ำขุ่น
Tambon ตาเกา Amphoe Nam Khun Province Ubon Ratchathani
Tel. 0816600174
Comment
Please Login Before comment.

Username
Password
No comment.
ข้อมูลที่แสดงในระบบนี้ จัดเก็บโดยนักวิชาการวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม หากมีข้อเสนอแนะหรือข้อมูลเพิ่มเติม กรุณาติดต่อวัฒนธรรมจังหวัด
       ข้อมูลนี้เป็นประโยชน์หรือไม่