หวดนึ่งอาหาร เป็นเครื่องใช้ในครัวเรือน ชนิดหนึ่งของชาวภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มาช้านานนับเป็นเครื่องใช้ที่เกิดขึ้นมาจากภูมิปัญญาท้องถิ่น ที่ได้รับการสืบทอดต่อๆ กันมาของชาวบ้าน หวดนึ่งอาหาร ทำมาจากไม้ไผ่ ที่นำมาผ่าและเหลาให้เป็นเส้นแบนเล็กๆ หรือที่ชาวอีสานเรียกว่าการจักตอก ซึ่งแต่ละเส้นของตอก จะมีความยาวประมาณ ๘๐ –๙๐ เซนติเมตร แล้วนำมาจักสานขึ้นรูปให้มีลักษณะคล้ายกรวย ซึ่งจะมีลักษณะต่างจาก“มวย”ซึ่งเป็นอุปกรณ์ ในการทำอาหารที่ทำมาจากไม้ไผ่ อีกชนิดหนึ่งของชาวอีสาน แต่จะต่างกันที่ความแข็งแรงของโครงสร้าง และที่ก้นด้านล่างของหวด จะสานให้ปิดทึบ ส่วนมวยจะทำเป็นลักษณะก้นตอนล่างเปิดเป็นช่องไว้แล้วจึงหาผ้าหรือตาข่ายมาวางปิดช่องไว้เมื่อต้องการนำไปใช้งาน สำหรับการใช้ประโยชน์จากอุปกรณ์ทั้งสองแบบนี้จะคล้ายคลึงกัน คือใช้สำหรับนึ่งอาหารให้สุก นั่นเอง