เป็นประเพณีที่มีความสำคัญและเกี่ยวข้องกับวิถีชีวิตของคนอีสาน โดยจัดขึ้นในช่วงเดือนพฤษภาคมของทุกปี ช่วงนี้เป็นช่วงที่ฝนจะตกลงมา ชาวนาจะเตรียมการไถแฮกนา (การแฮกนาหรือแรกนา หมายถึงการลงถือไถครั้งแรกของชาวนา) รอฝน ซึ่งจากความเชื่อในเรื่องลี้ลับและเทวดาที่คนอีสาน เรียกว่า "พญาแถน" ที่อยู่บนสวรรค์สามารถบันดาลฟ้าฝนได้ จึงได้มีการจัดประเพณีบูชาพญาแถนขึ้นทุกปี เพื่อขอฟ้า ขอฝน ในการทำการเกษตร และมีการถือปฏิบัติต่อกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษจนถึงปัจจุบัน ซึ่งประเพณีบุญบั้งไฟเป็นประเพณีที่สำคัญ ใน"ฮีตสิบสอง" (จารีตประเพณีประจำสิบสองเดือนของชาวอีสาน) เป็นประเพณี"บุญเดือนหก" ที่ประชาชนถือปฏิบัติมาแต่อดีต และมีความเชื่อว่าหากไม่จัดประเพณีบุญบั้งไฟอาจทำให้เกิดภัยพิบัติหรือภยันตรายได้