แต่เดิมเป็นผ้าที่เจ้านายในราชสำนัก อาณาจักล้านช้างร่มขาวหลวงพระบาง แต่งตัวในการออกงานต่างๆ มองดูแล้วงดงามมาก ความงดงามของผืนผ้า สร้างความประทับใจเมื่อได้เห็น ไทเลย ผู้คนเหล่านี้ จึงจำลวดลายผ้ามุกมาทอเพื่อใช้สำหรับสวมใส่ในงานประเพณีที่สำคัญต่างๆ ผ้าซิ่นมุกลายโบราณ มีส่วนประกอบ ๓ ส่วน คือ

๑. หัวซิ่นส่วนบนสุดของผ้าถุง จะเป็นผ้าพื้นก็ได้ มีลวดลายก็ได้
๒. ตัวซิ่นส่วนกลางของผ้าถุง ทอเป็นลายขิดมุกโบราณ สอดไหมเงิน ไหมคำ (ทอง) ก็ได้ตามความชอบของผู้สวมใส่
๓. ตีนซิ่นส่วนล่างของผ้าถุง เป็นลายน้ำไหลขั้น ตรงกลางเป็นลายขิดมุก สีเดียวกับตัวซิ่นหรือสีตัดกับ ตัวซิ่นให้สวยงามก็ได้

ผ้าขิดมุกลายโบราณถ้าใช้เส้นไหม (ไหมน้อย) ผสมกับไหมเงิน ไหมคำ ในการทอ คุณค่าและความสวยงามจะเป็นสองเท่าของการใช้เส้นฝ้าย หรือด้ายโรงงาน ในสมัยโบราณผ้าขิดมุกนี้ นิยมทำเป็นผ้าถุงและนิยมทอเป็นผ้าไหมผสมไหมเงินไหมคำเป็นวัสดุใช้ทอ
ปัจจุบันหากทำเป็นผ้าตัดเสื้อ นิยมทอจากเส้นฝ้ายหรือเส้นด้ายโรงงาน นำมาตัดได้ทั้งชายและหญิง