วัดพระพายหลวง เป็นโบราณสถานขนาดใหญ่มีความ สําคัญเป็นอันดับสองรองจากวัดมหาธาตุ ผังวัดเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า มีคูน้ํา ล้อมรอบ ๓ ชั้น คูชั้นนอกเรียกว่าคูแม่โจน วัดพระพายหลวงเป็น ศูนย์กลางของชุมชนโบราณสถานที่ เก่าแก่ที่สุดของวัด คือ พระปรางค์ ๓ องค์ เป็นปรางค์ประธาน ก่อด้วยศิลาแลง ศิลปะเขมรแบบบายน สมัยพระ เจ้าชัยวรมันที่ ๗ ด้านหน้าของวัดเป็นอาคารที่ประดิษฐานพระพุทธรูปปูนปั้น ๔ อิริยาบถ คือ นั่ง นอน ยืน และเดิน