|
| ศิลปะการแสดง "หนังปราโมทัย” ของจังหวัดอำนาจเจริญและจังหวัดอื่นที่อยู่ใกล้เคียงนิยมเรียกว่า "หนังปลัดตื้อ” หรือ "หนังบักตื้อ”เพราะหัวหน้าทีมตลกเป็นทหารของฝ่ายยักษ์ ที่เป็นตัวเด่นพาสนุก คือ ปลัดตื้อ ปลัดตื้อมีเพื่อนและลูกน้องอยู่หลายคน เช่น แก้ว แหมบ ป่อง เปือย ยอดทอง เป็นต้น สันนิษฐานว่า หนังปราโมทัย นำมาจาก หนังตะลุงของภาคใต้ เพราะว่ารูปร่างลักษณะ ของปลัดตื้อคล้ายกันกับ เท่ง หัวหน้าทีมตลกของหนังตะลุงภาคใต้ อุปกรณ์ในการแสดงก็คล้ายกันมาก ปราโมทัย มาจากคำว่า ปราโมทย์ แปลว่า ยินดี ปลื้มใจ ความบันเทิงใจ แต่คนส่วนมากนิยมเรียกว่า หนังประโมทัย ไม่อาจทราบได้ว่า หนังปราโมทัย นำมาจากหนังตะลุงของภาคใต้ เมื่อ พ.ศ. ใด แต่พอสอบถามจากผู้เฒ่าผู้แก่และปรมาจารย์ ผู้เล่นหนังปราโมทัยได้ข้อมูล จาก พ.ศ. 2480 เป็นต้นมา ซึ่งเป็นที่มาของหนังปราโมทัยคณะน้ำปลีกบันเทิงศิลป์การแสดงหนังปราโมทัยของคณะน้ำปลีกบันเทิงศิลป์ มีต้นกำเนิดมาจาก นายคำ โพธิจันทร์ บ้านน้ำปลีก ตำบลน้ำปลีก อำเภอเมือง จังหวัดอำนาจเจริญ ได้เข้าไปร่วมแสดงในทีมปราโมทัย คณะอาจารย์สมหมาย บ้านโนนแคน อำเภอหัวตะพาน จังหวัดอำนาจเจริญ และมี นายทองหลาย ขันติโคตร ซึ่งช่วง พ.ศ. ๒๔๘๐ นั้น นายทองหลาง ยังเป็นเด็ก เป็นผู้ติดตามและได้ฝึกเล่นหนังไปด้วย พ.ศ. ๒๔๙๒ ก็สามารถเล่นได้ชำนาญ ในช่วงนั้นยังไม่มีภาพยนตร์มาแสดงในชนบทในงานประเพณีต่างๆ คงจะมีแต่ หมอลำคู่ หมอลำกลอนและหนังปราโมทัย เท่าที่ให้ความบันเทิงหนังปราโมทัย ได้รับความนิยมมากพอพอกันกับหมอลำ หนังปราโมทัย มีการแสดงอยู่ 2 เรื่อง คือ ๑. หนังปราโมทัยร้อง เรื่อง รามเกียรติ์ ซึ่งมีบทพากย์ บทร้อง บทเจรจา ตามต้นฉบับ โดยย่อ ตัดตอนมาจาก ฉบับหอสมุดแห่งชาติที่พระบาทสมเด็จ พระพุทธเลิศหล้านภาลัย ทรงนิพนธ์ไว้เริ่ม แสดงจากตอนพระรามออกบวช เดิมแสดงโดยคณะอาจารย์คำหมาย บ้านโนนแคน อำเภอหัวตะพาน ๒.หนังปราโมทัยลำ เรื่อง จำปาสี่ต้น (สี่กุมาร) ซึ่งมีบทพากย์ บทร้อง บทเจรจา เป็นกลอนลำ ตามแบบของหมอลำเรื่อง เดิมแสดงโดย คณะบ้านอีเป๋ เมื่อ พ.ศ. ๒๕๑๙ นายธงชัย งอกงาม ได้พาทีมงานชาวบ้านดงบัง ตำบลน้ำปลีก อำเภอเมือง จังหวัดอำนาจเจริญ ได้ฟื้นฟูการแสดงหนังปราโมทัยขึ้น โดยใช้ชื่อคณะว่า "๔๐ ดีกรี” ปรากฎว่ามีผู้ว่าจ้างไปแสดงในงานพอสมควร เพราะไม่ได้ดูมานานในระยะนั้น คงมีเทศบาลเมืองอุบลราชธานี อนุรักษ์หนัง ปราโมทัย โดยให้คณะ ฟ. บันเทิง แสดงในงานปีใหม่ ณ ทุ่งศรีเมืองทุกปี คณะ ๔๐ ดีกรีได้รับการถ่ายทอดวิชาศิลปะการแสดงจากอาจารย์ผาด บ้านโต่งโต้น อำเภอหัวตะพาน ซึ่งท่านเป็นผู้หนึ่งที่สังกัดทีมงานปราโมทัย คณะอาจารย์คำหมาย บ้านโนนแคน และอาจารย์ธงชัย งอกงาม ได้นำเอาประสบการณ์ที่ได้ชมจากคณะ ฟ.บันเทิง ที่อุบลฯมาประยุกต์ใช้แสดงด้วย |
|
382 
2011 Ministry of Culture
