ไก่กอและ หรือ ไก่ฆอและ เป็นอาหารมลายูปักษ์ใต้ของไทย คำว่า ฆอและ หมายถึง กลิ้ง หมายถึง การเอาไก่ไปกลิ้งบนไฟ การราดน้ำกะทิปรุงรส มาราดบนตัวไก่แล้วย่างไฟ ไก่กอและเป็นอาหารที่ชาวมุสลิมแถบชายแดนใต้ของไทย โดยนิยมทานคู่กับข้าวสวย หรือข้าวเหนียว

จากการที่ได้สอบถามผู้อาวุโสและเชี่ยวชาญด้านอาหารในชุมชนถึงที่มาของไก่กอและโบราณไม่ปรากฏเป็นที่แน่ชัดว่าเกิดขึ้นใน พ.ศ. ใด แต่ก็ได้มีการบอกเล่าต่อกันว่าได้การทำไก่กอและโบราณเป็นการทำมาเป็นระยะเวลายาวนานมาแล้วประมาณ ๔๐ - ๕๐ ปี และผู้ที่ทำไก่กอและโบราณในสมัยนั้น มีชื่อว่า นางวาแมะ มะเด็ง เนื่องจากในชุมชนในสมัยนั้นมีการเลี้ยงไก่บ้านเป็นจำนวนมาก และวัตถุดิบที่ใช้ เช่น มะพร้าว มะละกอก็มีอยู่ในชุมชนโดยที่ไม่ต้องหาจากที่อื่น จึงเกิดการทำไก่กอและโบราณขึ้นมา ต่อมามีผู้นำชุมชน (โต๊ะอีหม่าม) เกรงว่าไก่กอและโบราณจะสูญหายจึงเชิญชวนชาวบ้านในชุมชนให้ออกมาจัดงานเมาลิดหมู่ร่วมกันที่มัสยิด และให้ชาวบ้านนำไก่บ้านออกมาครัวเรือนละ ๑ ตัว เพื่อนำมาเป็นอาหารหลัก ซึ่งอาหารหลักที่ทำ คือ ไก่กอและโบราณทั้งตัวนั่นเอง

ปัจจุบันชาวบ้านในชุมชนได้ประยุกต์ไก่กอและโบราณทั้งตัว หรือเป็นไก่ที่หันเป็นชิ้น ๆ เพื่อความสะดวกและง่ายขึ้น แต่ยังคงรักษาใช้สูตรโบราณดั้งเดิมไว้อยู่ และได้สืบทอดจนถึงในปัจจุบัน

จุดเด่นของการทำไก่กอและคือ การใช้ตะแกรงที่สานด้วยไม้ไผ่เป็นอุปกรณ์ช่วยในการกอและ (กลิ้ง) ไก่