ลักษณะ: ต้นใบและเถาเป็นไม้ประเภทพันธุ์เลื้อย ใบคล้ายใบหญ้านางแต่่ใบบางกว่า ท้องใบมีพรายปรอทเป็นมัน เถาคล้ายเถาสลิดหรือขจรเป็นปล้องๆ แต่ใบไม่เหมือนกัน เถาวัลย์หลงนี้มีสองชื่อ ชื่อหนึ่งเรียกว่า "เถาหมาหลง" คนโบราณได้เล่ากันต่อๆมาว่าเป็นต้นไม้เถาที่มีความศักดิ์สิทธิ์ที่ออกจะแปลก ถิ่นกำเนิดอยู่ในแดนเมืองลับแล คือเมืองลับแล จังหวัดอุตรดิษถ์ แต่สมัยนี้หายากและยากนักที่ชาวเมืองนั้นจะรู้จักไม้เถาต้นนี้

เถาวัลย์หลงมีอยู่สองชนิด ชนิดดอกขาวเป็นตัวผู้ ชนิดดอกสีม่วงเป็นตัวเมีย ต้นใบและเถาเหมือนกันไม่มีอะไรแปลกแตกต่างกัน

สรรพคุณ: ถ้าได้ทั้งชนิดผู้และเมียปลูกไว้ใกล้กันจะดีมาก ปลูกไว้เป็นซุ้มประตูลอดเข้าออกหน้าบ้านผู้ใดลอดผ่านเข้าไปแล้วจะเกิดงวยงงหลงไหล เกิดความนิยมชมชอบเจ้าของบ้าน จะพูดจะเจรจาพาทีกับเจ้าของบ้านอ่อนละมุลนุ่มนวลถึงแม้ผู้น้ันจะเคยพูดจาโผงผางโฮกฮากมาก่อน ที่เคยระแวงแครงใจหรือเคยเป็นศัตรู เมื่อลอดซุ้มประตูเข้าไปแล้วเกิดเป็นจังงังหลงไหลเปลี่ยนแปลงสิ่งร้ายกลายเป็นดี

ตามตำรายังกล่าวไว้อีกว่าในป่าแถบเมืองลับแลนี้มีมากเถาวัลย์หลงนี้เลื้อยเต็มไปหมดตลอดพื้นดิน ผู้ใดเดินผ่านข้ามเถาวัลย์นี้เข้าไปก็เกิดงงงวยหลงไหลกลับบ้านไม่ถูกเรียกว่าหลงป่าเลยเข้าไปพบหมู่บ้านซึ่งมีแต่สตรีเพศเป็นส่วนมากที่เรียกว่าเมืองแม่หม้าย ในที่สุดก็ลืมบ้าน จึงได้ชื่อว่าเถาหมาหลงอีกชื่อหนึ่ง