๑.พระตำหนักเจ้าปลุก ตั้งอยู่ที่บ้านกลางหมู่ที่ 4 ต.เจ้าปลุก อ.มหาราช ปัจจุบันชาวบ้านเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า วัดหน้าวัว (ร้าง) สันนิษฐานว่า สร้างขึ้นในต้นรัชกาลสมเด็จพระนารายณ์มหาราช พร้อม ๆ กับที่โปรดให้ปฏิสังขร เมืองลพบุรีเป็นราชธานีสำรอง โดยสร้างเป็นตำหนักประทับร้อนกลางทาง เวลาเสด็จพระราชดำเนินจากพระนครศรีอยุธยาไปเมืองลพบุรี ๒. ประวัติความเป็นมา สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นต้นรัชกาลสมเด็จพระนารายณ์มหาราช พร้อม ๆ กับที่โปรดให้ปฎิสังขรณ์เมืองลพบุรี เป็นราชธานีสำรอง โดยสร้างเป็นพระตำหนักประทับร้อนกลางทางเวลาเสด็จพระราชดำเนินจากพระนครศรีอยุธยา ไปเมืองลพบุรี ได้พักแรมกลางทางที่เรือนรอง จากหลักฐานเอกสาร เช่นจดหมายเหตุของบาทหลวงเดอ ชัว ซีย์ และบาทหลวงตาชาร์ด ซึ่งเดินทางมาพร้อมคณะราชทูตฝรั่งเศส เมื่อพ.ศ. ๒๒๒๘ กล่าวว่า ได้เดินทางจากกรุงศรีอยุธยาเพื่อไปเมืองลพบุรี ได้พักแรมกลางทางที่เรือนรับรองได้เห็นหมู่พระตำหนักของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งตั้งอยู่ใกล้ ๆ เรือนรอง ประกอบด้วย พระตำหนักใหญ่และเล็กหลายองค์ ที่สร้างขึ้นในระยะเวลาต่างกัน ทั้งเก่าและใหม่

โดย วัฒนธรรมอำเภอมหาราช