วัดสันคะยอม

วัดสันคะยอม ตั้งอยู่หมู่ที่ 4 ต.ดอนเปา อ.แม่วาง จ.เชียงใหม่ เดิมเป็นวัดร้างที่ครูบาเจ้าธรรมทิน (พระญาณโพธิ) อดีตพระสังฆราชามณฑลพายัพ ได้เดินธุดงค์ไปในป่าทางทิศตะวันตกของหมู่บ้านสันคะยอม หรือบ้านดอนเปาในปัจจุบัน มีสภาพเป็นป่าไม้เบญจพรรณ ที่มีต้นคะยอม หรือต้นพะยอม ขึ้นอยู่มากมาย ครูบาได้เลือกทำเลแห่งนี้ที่เป็นป่าอันเงียบสงบ ร่มเรื่น ที่มีลักษณะเป็นเนินสูง ห่างจากหมู่บ้านสันคะยอม ประมาณ 3 กิโลเมตร เหมาะแก่การเจริญวิปัสสนากรรมมัฎฐาน ท่านครูบาได้ปักกลดอยู่จำพรรษา ณ บริเวณที่แห่งนี้ ต่อมาลูกศิษย์ และศรัทธาญาติโยม ได้พร้อมใจกันสร้างวัดขึ้น ณ บริเวณแห่งนี้ เมื่อปี พ.ศ. 2418 โดยตั้งชื่อตามหมู่บ้านที่มีพรรณไม้คะยอม (ไม้พะยอม) ขึ้นอยู่มากมายในบริเวณแห่งนี้ ว่า “วัดสันคะยอม หรือบางครั้งเรียกว่า “วัดดอย” หรือ “วัดบน” เป็นวัดอรัญวาสี มีศรัทธาวัด 3 หย่อมบ้าน ได้แก่ บ้านสันคะยอม บ้านสันโป่ง บ้านเหล่าป่าฝาง ครูบาเจ้าธรรมทินถึงแก่มรณภาพ ในปีพ.ศ. 2453 ลูกศิษย์ศรัทธาได้แยกย้ายไปสร้างวัดใหม่ในหมู่บ้านของตน ปี พ.ศ. 2457 วัดสันคะยอมจึงกลายเป็นวัดร้าง ในวัดสันคะยอมมีบ่อน้ำของวัดที่ในสมัยสงครามโลกครั้งที่สองได้มีการนำศพทหารญี่ปุ่นมาฝังทิ้งไว้ ณ บ่อน้ำร้างแห่งนี้

วัดสันคะยอมได้มีการบูรณะและยกวัดร้างขึ้นเป็นวัดมีพระสงฆ์เมื่อปี พ.ศ.๒๕๕๐ โดหลวงพ่อพระราชสิทธาจารย์ รองเจ้าคณะจังหวัดเชียงใหม่ ตำแหน่งขณะนั้น แห่งวัดพระบรมธาตุดอยสุเทพวรวิหาร ได้ทำการบูรณะฟื้นฟู และได้ส่งพระภิกษุสามเณรมาอยู่จำพรรษา ทำการจัดสร้างศาสนสถานขึ้นใหม่โดยเน้นศิลปกรรมแบบล้านนา ได้แก่ พระอุโบสถ ศาลา กุฎิ และพระเจดีย์ มีอาคารเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระ นางเจ้าพระบรมราชินีนาถ สำหรับเป็นที่ประชุม ภูมิทัศน์ภายในวัดมีความร่มรื่น สงบ เหมาะสำหรับเป็นที่ปฏิบัติธรรม เป็นแหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์ และจัดกิจกรรมสืบสานพระพุทธศาสนาประเพณีวัฒนธรรม ตลอดจนการสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่นล้านนาให้เจริญรุ่งเรืองสืบต่อไป

เรียบเรียงโดย... อโนทัย อินเขียวสาย นักวิชาการวัฒนธรรม

ผู้ให้ข้อมูลนายเรืองเนตร พลอยแดงผู้อำนวยการศูนย์วัฒนธรรมอำเภอแม่วาง โรงเรียนบ้านกาดวิทยาคม