ประวัติความเป็นมา

ตำบลกุดธาตุในอดีตที่ผ่านมาเป็นที่ตั้งของชุมชนโบราณสมัยก่อนประวัติศาสตร์ มีอายุระหว่าง 3,500 – 4,000 ปี ซึ่งในปัจจุบันเป็นที่ตั้งของบ้านโนนนกทา หมู่ที่ 16 ตำบลกุดธาตุ เป็นแหล่งโบราณคดีโนนนกทาใน ยุคหินใหม่ มีลักษณะเป็นเนินเตี้ย ๆ มีขนาด 100 X 150 เมตรโดยกรมศิลปากร ร่วมกับมหาวิทยาลัยฮาวาย ร่วมกันขุดค้นระหว่างปี พ.ศ. 2509-2511 ได้มีการขุดค้นพบเครื่องปั้นดินเผา ขุดค้นพบเครื่องมือหินรูปต่าง ๆ ขุดค้นพบหลุมฝังศพจำนวน 115 หลุมและขุดค้นพบโครงกระดูกมนุษย์ ยุคหินใหม่ เป็นเพศหญิง 2 โครง เพศชาย 2 โครง และเด็ก 11 โครง มนุษย์ในยุคหินใหม่รู้จักการเพาะปลูกข้าวแล้วจากการพบแกลบข้าวในดินปั้นภาชนะอีกทั้งยังรู้จักการเลี้ยงสัตว์ควบคู่กับการเพาะปลูก จากการขุดค้น ยังพบอีกว่าแหล่งโบราณคดีโนนนกทาอยู่ในช่วงยุคสำริด ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของการใช้โลหะ มีอายุราว 3,000 – 3,500 ปี กลุ่มคนในยุคนี้มีพัฒนาการด้านเทคโนโลยีขึ้นอีกระดับหนึ่ง คือสามารถผลิตวัตถุจากโลหะสำริด มีการขุดค้นพบ หัวขวานสำริด ใบหอก หัวลูกธนู และกำไลข้อมือ ปัจจุบันยังมิได้ขึ้นทะเบียนโบราณสถาน ร่องรอยในอดีตอีกแห่งหนึ่งของตำบลกุดธาตุคือ กุดธาตุ หรือธาตุดูกญาคู ตั้งอยู่ที่บ้านกุดธาตุ หมู่ที่ 2 ตำบลกุดธาตุ เป็นโบราณสถานพระธาตุขนาดเล็กก่ออิฐสอปูน ชำรุดหักพังเป็นพระธาตุทรงสี่เหลี่ยม ส่วนฐานปูนสึกกร่อนมองเห็นอิฐเปลือย ส่วนยอดหักหายไป คาดว่าเป็นธาตุเจดีย์ที่สร้างไว้ในช่วงวัฒนธรรมล้านช้าง (ราวพุทธศตวรรษที่ 22-24) เป็นที่ตั้งของชุมชนในสมัยนั้น ปัจจุบันขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานแล้ว ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 57วันที่ 22ตุลาคม 2483

ที่มาของตำบลกุดธาตุได้ใช้ชื่อของบ้านกุดธาตุ ซึ่งมีที่มาจากกุดธาตุ หรือธาตุดูกญาคู เป็นชื่อของตำบลกุดธาตุ

ข้อมูลทั่วไป

ตำบลกุดธาตุ แบ่งการปกครองออกเป็น 16 หมู่บ้าน ตั้งอยู่ทางทิศเหนือของอำเภอหนองนาคำ ถนนสายภูเวียง – ศรีบุญเรือง (ทางหลวงหมายเลข 2133) มีอาณาเขตติดต่อ ดังนี้

- ทิศเหนือ ติดต่อกับตำบลจอมทอง อำเภอศรีบุญเรือง จังหวัดหนองบัวลำภู

โดยมีลำน้ำพองเป็นแนวเขตแดน

- ทิศตะวันออก ติดต่อกับเขตอำเภอโนนสัง จังหวัดหนองบัวลำภู (บริเวณพื้นที่ของการไฟฟ้าเขื่อนอุบลรัตน์)

- ทิศใต้ ติดต่อกับตำบลบ้านโคก อำเภอหนองนาคำ จังหวัดขอนแก่น

- ทิศตะวันตก ติดต่อกับตำบลสีชมพู อำเภอสีชมพู จังหวัดขอนแก่น โดยมีเทือกเขาภูเวียงเป็นแนวเขตแดน

เนื้อที่ตำบลกุดธาตุมีพื้นที่ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย ประมาณ 68ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 67,500 ไร่

ประชากรข้อมูล ณ เดือนธันวาคม พ.ศ. 2554 ตำบลกุดธาตุ มีจำนวนประชากรทั้งสิ้น 11,698 คน แยกเป็นชาย 5,825 คน หญิง 5,873 คน มีความหนาแน่นเฉลี่ย 172.84 คน/ตารางกิโลเมตร และมีจำนวนครัวเรือนทั้งสิ้น 2,779 ครัวเรือน

ด้านวัฒนธรรมสภาวัฒนธรรมตำบลกุดธาตุ และโครงการวัฒนธรรมไทยสายใยชุมชนตำบลกุดธาตุ ตั้งอยู่ที่วัดโนนรัง บ้านโคก หมู่ที่ 10

ด้านสาธารณสุขมีโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล 2 แห่ง คือ บ้านสะอาด และบ้านหนองแวง

ด้านการศึกษามีโรงเรียนประถมศึกษา7 แห่ง คือ โรงเรียนบ้านหัวภู,โรงเรียนบ้านกุดธาตุ,โรงเรียนบ้านสะอาด,โรงเรียนนาหม่อโนนลานประชาสรรค์, โรงเรียนบ้านนาดี, โรงเรียนบ้านโคกนาฝาย,โรงเรียนหนองแวงวิทยา มีศูนย์พัฒนาเด็กเล็กที่ถ่ายโอนให้องค์การบริหารส่วนตำบล 6 แห่ง คือ ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านนาดี ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านโคกนาฝาย ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก บ้านหัวนาหม่อ ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านสะอาด ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กวัดโพนแพง ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กวัดโพธิ์ศรีวราราม

ด้านศานามีวัด 7 แห่ง คือ วัดโพธิ์ศรีวราราม วัดโนนงาม วัดทุ่งสว่าง วัดโพธยาวาส วัดโพนแพง วัดศรีชมภู วัดโนนรัง