ชื่อโบราณสถานปราสาทบ้านไพล

อายุราวกลางปีพุทธศตวรรษที่ 16 – 17 หรือประมาณ 900 – 1,000 ปี

แหล่งที่ตั้งวัดบ้านปราสาท หมู่ 6 ต.เชื้อเพลิง อ.ปราสาท จ.สุรินทร์ 32140

ความสำคัญในอดีตเพื่อแสดงความจงรักภักดี และการบูชาสักการะ

สภาพทางภูมิศาสตร์อยู่ในบริเวณที่ราบ โดยมีคูน้ำล้อมรอบ

วัสดุที่ใช้ในการก่อสร้างอิฐแดง

ประวัติความเป็นมา

ปราสาทบ้านไพล(Prasat Ban Plai)ตั้งอยู่ในเขตบ้านปราสาท ตำบลเชื้อเพลิง อำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์ เป็นโบราณสถาน ศิลปะแบบขอมสร้างขึ้นเนื่องในศาสนาพราหมณ์ฮินดู ศิลปะขอมแบบปาปวน เมื่อราวกลางพุทธศตวรรษที่ 16 – 17 หรือประมาณ 900 – 1,000 ปีมาแล้ว ประกอบด้วยปราสาทอิฐตั้งอยู่บนบันฐานศิลาแลงเดียวกัน 3 หลัง วางตัวในแนวทิศเหนือ – ใต้ มีแผนผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส หันหน้าไปทางทิศตะวันออก กรอบประตูและทับหลังสร้างจากหินทรายจำหลักเป็นลวดลายต่าง ๆ เดิมภายในตัวปราสาทเป็นที่ประดิษฐานสถานศิวลึง สัญลักษณ์แทนองค์พระศิวเทพเจ้าสูงสุดในศาสนาฮินดู ลัทธิไศวนิกาย

ปัจจุบันปราสาทยังคงสภาพค่อนข้างสมบูรณ์อยู่เพียง 2 หลัง คือ ปราสาทประธานองค์กลาง และปราสาทบริวารทางด้านทิศเหนือ ส่วนปราสาทบริวารทางด้านทิศใต้อยู่ในสภาพพังทลายเหลือเพียงผนังอาคารบางส่วนและหันกรอบประตู อาคารทั้งหมดมีคูน้ำล้อมรอบ

กรมศิลปากรขึ้นทะเบียนปราสาทบ้านไพลเป็นโบราณสถานของชาติ ประกาศในราชกิจจานุเบกษาเล่มที่ 52 ตอน 75 วันที่ 8 มีนาคม 2478 และเล่มที่ 99 ตอน 165 วันที่ 21 ตุลาคม 2525 เนื้อที่ 6 ไร่ 1 งาน 65 ตารางวา

อื่น ๆ

1. ทุกปี องค์การบริหารส่วนตำบลเชื้อเพลิง จะมีการจัดพิธีบูชาสักการะปราสาทบ้านไพล
2. ใช้เป็นที่ประกอบพิธีกรรมทางศาสนา คือ การเวียนเทียน

เดือน เมษายน ของทุกปี จะมีการทรงน้ำพระ รดน้ำดำหัวผู้ใหญ่ ณ ปราสาทบ้านไพล