ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอบ้านไผ่: ตั้งอยู่เลขที่ 673 หมู่ที่ 3 ถนนเจนจบทิศ ตำบลในเมือง อำเภอบ้านไผ่ จังหวัดขอนแก่น สังกัด สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ

ประวัติความเป็นมา: ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอบ้านไผ่ เดิมชื่อ “ศูนย์บริการการศึกษานอกโรงเรียนอำเภอบ้านไผ่” ก่อตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2536 ตามประกาศกระทรวงศึกษาธิการ ในระยะแรกสำนักงาน ได้อาศัยรวมอยู่กับห้องสมุดประชาชนอำเภอบ้านไผ่ ต่อมาในปี พ.ศ. 2540 ได้ก่อสร้างอาคารเป็นเอกเทศเป็นสถานศึกษาสังกัดศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนจังหวัดขอนแก่น สำนักบริหารงานการศึกษานอกโรงเรียน กระทรวงศึกษาธิการ จัดตั้งขึ้นตามประกาศกระทรวงศึกษาธิการ ลงวันที่ 20 มกราคม 2537 พร้อมกับศูนย์บริการการศึกษานอกโรงเรียนอำเภออื่นทั่วประเทศ 789 แห่ง มีหน้าที่และความรับผิดชอบ ดังนี้
1. จัดและให้บริการการศึกษานอกโรงเรียน การศึกษาเพื่อเสริมในระบบโรงเรียนและการศึกษาตามอัธยาศัยตามความต้องการและสภาพปัญหาของท้องถิ่น
2. จัดและประสานให้มีศูนย์การเรียน หน่วยจัดการศึกษานอกโรงเรียน เพื่อเป็นเครือข่ายการบริหารการศึกษานอกโรงเรียนได้อย่างกว้างขวางและทั่วถึง และส่งเสริมให้ชุมชนจัดการศึกษา ของตนเองในลักษณะศูนย์การเรียนชุมชน เพื่อเป็นศูนย์กลางในการจัดการศึกษา วางแผน และบริการการศึกษาต่อสมาชิกในชุมชนและระหว่างชุมชน
3. สนับสนุนสิ่งจำเป็นด้านต่างๆ ที่ใช้ในการดำเนินงานการศึกษานอกโรงเรียนของเครือข่ายทั้งภาครัฐและเอกชน เพื่อให้เกิดกระบวนการเรียนการสอนและการบริการแก่กลุ่มเป้าหมาย
4. กำกับ ดูแล ติดตาม และรายงานผลการดำเนินงานการศึกษานอกโรงเรียนให้กรมการศึกษานอกโรงเรียนออกระเบียบการดำเนินงานหรือหลักเกณฑ์สำหรับศูนย์บริการการศึกษานอกโรงเรียนอำเภอ ต่อมา เมื่อวันที่ 4 มีนาคม 2550 ได้มีการประกาศใช้ พระราชบัญญัติการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย ศูนย์บริการการศึกษานอกโรงเรียนอำเภอบ้านไผ่ จึงได้เปลี่ยนชื่อมาเป็น “ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอบ้านไผ่” ตั้งแต่วันที่ 26 มีนาคม 2550 จนถึงปัจจุบัน

ความสำคัญและผลงาน: เป็นสถานศึกษาที่ส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย เพื่อให้เกิดการเรียนรู้ตลอดชีวิตอย่างทั่วถึงและมีคุณภาพ เป็นสถานศึกษาที่จัดกิจกรรมตามแนวพระราชดำริเศรษฐกิจพอเพียง เป็นเครือข่ายทางวัฒนธรรมที่จัดกิจกรรมส่งเสริมวัฒนธรรมประเพณีตามฮีต 12 ร่วมกับชุมชน เช่น ประเพณีแห่เทียนเข้าพรรษา ประเพณีกฐิน วันสำคัญทางพุทธศาสนา และนำนักเรียนเข้าค่ายคุณธรรมจริยธรรมทุกปี

ปรัชญา: เรียนรู้ตลอดชีวิต รู้คิด รู้แก้ปัญหา

วิสัยทัศน์: ภายในปี พ.ศ.2558 ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอบ้านไผ่ จะดำเนินการจัดและส่งเสริมการศึกษา พัฒนาการเรียนรู้ตลอดชีวิต เพื่อการมีงานทำ ดดยการมีส่วนร่วมของชุมชน และภาคีเครือข่าย และสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ ก้าวสู่ประชาคมอาเซียน อย่างมีความสุข

ปัจจุบัน: ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอบ้านไผ่ มีศูนย์เรียนรู้ชุมชน (ศรช.) จำนวน 16 แห่ง เปิดสอนระดับชั้นประถมศึกษา,ระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น, ระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย และ ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) มีครู 24 คน นักเรียน นักศึกษา 4911 คน (ปีการศึกษา 2555) โดยมี พ.อ.ท.พงศธร สนธิเส็ง เป็นผู้อำนวยการศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอบ้านไผ่