ชื่อสามัญIron Wood, Thingan, Sace, Malabar Iron Wood

ชื่อวิทยาศาสตร์Hopea odorata Roxb.

ชื่อวงศ์DIPTEROCARPACEAE

ชื่อเรียกอื่นกะกี้ โกกี้ (กะเหรี่ยง - เชียงใหม่), แคน (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ), จูเค้ โชเก จะเคียน (ภาคเหนือ), ตะเคียนทอง (ภาคกลาง)

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ตะเคียนเป็นไม้ในป่าดงดิบไม่ผลัดใบขึ้นกระจายอยู่ตามที่ราบหรือในที่ค่อนข้างราบใกล้ฝั่งแม่น้ำหรือลำธาร มีเขตการกระจายพันธุ์ตามธรรมชาติทางตอนใต้และตะวันออกเฉียงใต้ของทวีปเอเชียในแถบประเทศไทย ลาว พม่า กัมพูชา เวียดนาม และมาเลเซีย ประโยชน์ต้นตะเคียน เนื้อไม้สวยและทนทานใช้ต่อเรือ ทำเครื่องตกแต่งบ้าน และเครื่องมือใช้ในทางกสิกรรม สรรพคุณทางยา แก่นมีรสขมอมหวานรักษาคุดทะราด ขับเสมหะ แก้โลหิตและกำเดา

ประวัติ

ต้นตะเคียนขนาดใหญ่ต้นนี้ มีลักษณะพิเศษ คือ มีพูพอนสามพอน ชาวบ้านจึงเรียกว่า ตะเคียนสามพอน เส้นรอบวง ๑๐ เมตร สูง ๒๙ เมตร อายุกว่า ๒๐๐ ปี เป็นหนึ่งในกลุ่มต้นตะเคียนขนาดใหญ่หลายพันต้น ที่พบในป่าชุมชนของชาวบ้านห้วยใหญ่ หมู่ที่ ๒ ตำบลสองพี่น้อง อำเภอท่าแซะ จังหวัดชุมพร ซึ่งเป็นป่าดงดิบ ป่าโบราณ ที่บรรพบุรุษของหมู่บ้านได้พยายามรักษาไว้มายาวนาน โดยเขตป่าตั้งอยู่ในบริเวณรอยต่อประเทศเมียนมาร์

ต้นตะเคียนสามพอนเป็นต้นไม้แห่งประวัติศาสตร์ ผ่านเหตุการณ์มหาวาตภัย ไต้ฝุ่นเกย์ที่พัดเข้าถล่มจังหวัดชุมพร เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๓๒ ซึ่งในครั้งนั้น ต้นไม้ในป่าสงวนแห่งชาติในเขตอำเภอท่าแซะถูกพายุพัดหักโค่นเป็นจำนวนมาก แต่ต้นตะเคียนสามพอนต้นนี้กลับต้านทานพายุได้ ผู้นำชุมชนและชาวบ้านได้พยายามรักษาต้นตะเคียนสามพอนและผืนป่าแห่งนี้เอาไว้ เนื่องจากเป็นป่าที่สมบูรณ์ที่เหลืออยู่เพียงแห่งเดียวในเขตอำเภอท่าแซะ จังหวัดชุมพร

ปัจจุบันอยู่ในความดูแลของคณะกรรมการป่าชุมชนบ้านห้วยใหญ่ หมู่ที่ ๒ ตำบลสองพี่น้อง อำเภอท่าแซะ จังหวัดชุมพร