ห้องเจ้าโสมพะมิตรพิพิธภัณฑ์ของดีเมืองกาฬสินธุ์ จ.กาฬสินธุ์

ห้องเจ้าโสมพะมิตร ตั้งอยู่ ชั้นที่ ๒ เรียกว่าห้องมุข ซึ่งเป็นห้องกลาง ของพิพิธภัณฑ์ของดีเมืองกาฬสินธุ์ มีสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดกาฬสินธุ์ เป็นผู้ดูแล และจัดวิทยากรบรรยายให้ความรู้แก่ผู้เข้าชม สามารถติดต่อเข้าชมได้ที่ สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดกาฬสินธุ์ เบอร์โทร. ๐๔๓ ๘๑๕๘๐๕ –๖ โทรสาร ๐๔๓ ๘๑๑๓๙๔ ติดต่อวิทยากรบรรยายพิเศษได้ที่ นางสุพัตรา วิวัฒน์เกษมชัย นักวิชาการวัฒนธรรมชำนาญการ

ห้องเจ้าโสมพะมิตร เป็นห้องที่บอกเล่าประวัติความเป็นมาการอพยพของเจ้าโสมพะมิตร เจ้าเมืองกาฬสินธุ์ คนแรก เจ้าโสมพะมิตร มีตำแหน่ง เป็นพระยาชันสุนทร บิดาเป็นบุตรพระเจ้าไชยองค์เว้ มารดาเป็นบุตรของเจ้าผ้าขาว รับราชการในเมืองเวียงจันทร์ ประเทศลาว สมัยพระเจ้าสิริบุญสาร ตำแหน่ง พระยาชัยสุนทร ต่อมาได้ขัดแย้งเรื่องการบริหารบ้านเมือง จึงอพยพ ข้าทาสบริวาร ไพร่พล รวมทั้งพระญาติ พระวงศ์ โดยมี พระชายา พระนางหล้าสร้อย น้องชายอันได้แก่ ๑.เจ้าอุปชา ๒.เมืองแสนฆ้องโปง ๓.เมืองแสนหน้าง้ำ ตั้งบ้านเมืองครั้งแรก ณ บ้านผ้าขาวพันนา เมืองสกลนคร ต่อมาย้ายมาตั้งบ้านเรือนที่บ้านแก่งสำโรง เมืองกาฬสินธุ์ นำเครื่องราชบรรณาการขึ้นถวายต่อพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกและทำราชการขึ้นกับกรุงเทพฯ เมื่อปี ๒๓๓๖ การปกครองเมืองกาฬสินธุ์ ใช้หลักอาญาสี่ ประกอบด้วย ๑.พระยาชัยสุนทร(เจ้าเมือง) ๒.อุปฮาต(รองเจ้าเมือง) ๓.ราชวงค์หรือราชบุตร ๔.เพี้ยนาม(เพี้ยนามเป็นบุคคลธรรมดาที่มีความรู้ความสามารถเป็นคณะผู้ปกครองเมืองในสมัยก่อน การคัดเลือกลูกหลานเชื้อสายเจ้าเมืองขึ้นเป็นราชวงค์หรือราชบุตรต้องได้รับความเห็นชอบจากเพี้ยนามกรรมการเมืองก่อน ซึ่งจะคัดเลือกจากผู้มีความรู้ความสามารถขึ้นรับตำแหน่งหากไม่มีความรู้ความสามารถลูกหลานเจ้าเมืองจะเป็นได้แค่ท้าวผู้น้อย) การสืบเชื้อสายเจ้าเมืองกาฬสินธุ์มีทั้งหมด ๑๑ คน ดังนี้

พระยาชัยสุนทร (โสมพะมิตร) ปี ๒๓๓๖ –๒๓๔๙ พระยาชัยสุนทร (หมาแพง) ปี ๒๓๔๙ –๒๓๔๙ พระยาชัยสุนทร (เจียม) ปี ๒๓๗๑ –๒๓๘๒ พระยาชัยสุนทร (หล่า) ปี ๒๓๘๓ –๒๓๘๗ พระยาชัยสุนทร (ทอง) ปี ๒๓๘๙ –๒๓๙๔ พระยาชัยสุนทร (จารย์ละ) ปี ๒๓๙๔ –๒๓๙๖ พระยาชัยสุนทร (กิ่ง) ปี ๒๓๙๖ –๒๔๑๓ พระยาชัยสุนทร (หนู) ปี ๒๔๑๓ –๒๔๒๔ พระยาชัยสุนทร (นนท์) ปี ๒๔๒๔ –๒๔๒๔ พระยาชัยสุนทร (พั้ว) ปี ๒๔๒๕ –๒๔๓๖ พระยาชัยสุนทร (เก) ปี ๒๔๓๓ –๒๔๓๗

สายสกุลต่าง ๆ

เจ้าโสมพะมิตรมีลูกหลานสายสกุล ศรีกาฬสินธุ์ , พิมพะนิตย์ อักขราสา

อุปชา มีลูกหลานสายสกุล บริหาร

เมืองแสนฆ้องโปงมีลูกหลานสายสกุล ณ กาฬสินธุ์ , ไชยสิทธิ์ , ไชยศิริ

เมืองแสนหน้าง้ำมีลูกหลานสายสกุล ทองทวี , อาษาไชย , ศิริกุล , ณ นครพนม , ณ สกลนคร