สาระสำคัญโดยสังเขป:
หมกหน่อไม้ใส่หมูสามชั้น บ้านห้องแซง เป็นประเภทอาหารถิ่นที่แสดงถึงอัตลักษณ์ท้องถิ่นหรือวิถีชีวิตที่มีการสืบทอดต่อกันมาผ่านวัฒนธรรมและมีภูมิปัญญาที่เป็นเอกลักษณ์ของท้องถิ่น สอดคล้องกับลักษณะของมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม
ประวัติความเป็นมา:
หน่อไม้เป็นพืชที่ขึ้นอยู่ทั่วไปในพื้นที่ตำบลห้องแซง ถ้ามีความชุ่มชื้นเพียงพอหรือให้น้ำในหน้าแล้งจะขึ้นตลอดปี เมนูที่ชาวห้องแซงนำมาทำกิน ได้แก่ ต้ม ซุป แกงอ่อม หมก สมัยก่อนชาวห้องแซง เวลาออกไปทำงานที่ไร่ที่นาไกล มักจะนำอาหารไปกินด้วย ซึ่งจะต้องสะดวกในการพกพาและไม่บูดง่าย ดังนั้น หมกหน่อไม้ จึงเป็นคำตอบที่ใช่ที่สุด ต่อมามีการปรับปรุงให้อร่อยยิ่งขึ้น และรู้สึกว่ากินอิ่ม จึงได้เพิ่มโปรตีนจากสัตว์ลงไปกับหมกหน่อไม้ ไม่ว่าจะเป็นเนื้อไก่ หนู หมู ซึ่งที่อร่อยลงตัวที่สุดคือ หมูสามชั้น
ลักษณะเฉพาะที่แสดงถึงอัตลักษณ์/เอกลักษณ์/ความโดดเด่น:
1. วิธีการและขั้นตอนการปรุง
1) นำหน่อไม้มาสับเป็นชิ้นเล็ก ๆ ล้างใส่เกลือให้อ่อน ต้มประมาณ 15 นาที หรือจนกว่าจะไม่ขม
2) นำเครื่องปรุงมาโขลกให้เข้ากัน คือ เกลือป่น พริก ข้าวเบือ (ข้าวแช่น้ำ) หอมแดง ใบมะกรูด โขลกใส่กันให้ละเอียด แล้วปรุงรสด้วยน้ำปลาและ/หรือน้ำปลาร้า
3) เทน้ำใบย่านางลงไปในเครื่องปรุงที่โขลกแล้ว
4) ล้างหน่อไม้ที่ต้มแล้ว คลุกเคล้ากับหมูสามชั้น แล้วปรุงรส
5) ใส่พริก มะกรูด ตะไคร้ ลงใบตอง ตักหน่อไม้ที่ปรุงแล้วมาใส่ ห่อให้เรียบร้อย แล้วนึ่ง 15 นาที
2. เคล็ดลับการปรุง
น้ำย่านางจะมีรสขม ทำให้ไม่นัว (ไม่อร่อย) แก้ได้โดยการนำไปเคี่ยวให้เข้ากันก่อนนำมาใส่ใบตองห่อหมก
3. วัตถุดิบท้องถิ่นที่สำคัญของอาหาร
เป็นเมนูอาหารถิ่นที่ใช้วัตถุดิบและเครื่องปรุงภายในท้องถิ่นที่สะท้อนอัตลักษณ์ด้านวัฒนธรรมภูมิปัญญา
ที่ | ชื่อวัตถุดิบ/ เครื่องปรุง | สรรพคุณ | ที่มา |
1 | หน่อไม้ | ช่วยเพิ่มกรดอะมิโน ลดอาการท้องผูก ช่วยปรับสมดุลร่างกาย ช่วยสร้างเม็ดเลือดแดง ช่วยให้ดูดซึมธาตุเหล็กได้ดี | จากชุมชน |
2 | เกลือป่น | ป้องกันการขาดไอโอดีน | จากชุมชน |
3 | พริก | ช่วยเจริญอาหาร แก้อาเจียน ขับเหงื่อ | จากชุมชน |
4 | ข้าวเบือ (ข้าวแช่น้ำ) | ลดความขม | จากชุมชน |
5 | หอมแดง | ลดระดับน้ำตาลในเลือด ยับยั้งการเกิดโรคเส้นเลือดอุดตัน ขับเสมหะ | จากชุมชน |
6 | ใบมะกรูด | แก้ไอ แก้อาการช้ำใน ต้านมะเร็ง | จากชุมชน |
7 | ตะไคร้ | ช่วยย่อยอาหาร ลดแก๊สในลำไส้ ลดคอเรสเตอรอล | จากชุมชน |